LÜTFÎ/HÂZIM, Sağır-zâde

(d. 1275/1858-59 - ö. R.1331/1913)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Adı Lütfullah Hâzım’dır. Şiirlerinde hem Lütfî hem Hâzım mahlaslarını kullandı. 1275/1858-59'da Kilis’te doğdu. İlk eğitimini 1283/1866/67'de Hacı Dervîş Câmii’nde Amasyalı Şeyh Abdurrahman Efendi’den aldı. 1286/1869/70'te Kilis’te yeni açılan Rüştiye’nin dördüncü sınıfına kaydedilerek adı geçen okuldan “pekiyi” derece ile mezun oldu. Bundan sonraki öğrenimini medresede sürdürdü. Kilis’in meşhur bilgin ve şairlerinden Hoca Bekir, Bedrî-zâde Ahmed Hâkî ve Sağır-zâde Müftü Muharrem Kemâl Efendi'lerden Arapça ve Farsça öğrendi. 1293/1876'da annesinin ölümü ve zaruret dolayısıyla arzuhâlciliğe başladı. Bir müddet sonra memuriyete ilgi duyarak önce Antakya Duyûn-ı Umûmiye başkâtipliğine sonra Arsus nahiyesi Duyûn-ı Umûmiye memurluğuna tayin edildi. Daha sonra aynı memuriyetle Cisr-i Şuğûr ve Birecik’te çalıştı. Üç sene Birecik’te kaldıktan sonra kendi isteğiyle Kilis’e döndü ve iki sene sonra 1331/1913'te vefat etti.

Hâmî mahlasıyla şiirler yazan kardeşi Abdulhamit’in (Sağıroğlu) bildirdiğine göre şair, durgun, az konuşan, kimseyle fazla samimi olmayan, toplumdan uzak hayatı çok seven bir kimse idi. Memuriyete atanmadan önce, zamanının çoğunu, babasının evinde düzenlediği kendine mahsus ufak odasında, Şeyh Sa’dî, Hâfız-ı Şirâzî gibi şairler ve diğer seçkin ediplerin eserlerini incelemekle geçirmiştir.

Lütfî’nin müstakil bir eseri bulunmamakla birlikte kardeşi Abdulhamit, terekesinden çıkan kitapları arasında ve sandık içlerinde bulabildiği dağınık evrakın arasında irili ufaklı 42 parçadan ibaret olan şiirlerini Mecmû’a-i Lütfî adı altında toplamıştır. Muhtemelen harf inkılâbının ilk yıllarında baskı yeri ve tarihi bulunmaksızın basılan eserin, kardeşinin el yazısıyla yazılan nüshası M. Fatih Köksal özel kütüphanesi Yz. 41 D.22 numaradadır. 10 Kânûn-ı Evvel 1928 tarihinde istinsah edilen bu nüshadaki şiir adedi matbu nüshadan fazladır. Şair ve eseri, bir bildiriyle tanıtılmıştır (Köksal 2007).

Kaynakça

Başçıllar, Seyfettin (yty.). Kilisli Dîvân Şairleri Antolojisi. İstanbul: Kilis Kültür ve Dayanışma Derneği Yay.

Köksal, M. Fatih (2007). “Son Asır Divan Şairlerinden Kilisli Sağır-zâde Lütfullah Hâzım ve Divançesi”. Uluslararası Gaziantep Araştırmaları (Sözlü Kültür, Dil, Edebiyat) Sempozyumu. Gaziantep.

Lütfî Dîvânçesi (Mecmûa-i Lütfî). M. Fatih Köksal Özel Kütüphanesi. Yz. 41 D.22.

Sağıroğlu, Hamit (toplayan) (yty.). Mecmuai Lütfî. (yyy.): Diyarbakır Matbaası.

Şahin, Abdullah (1999). Kilisli Abdullah Sermest Tazebay Dîvânı. Ankara.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSAL
Yayın Tarihi: 11.09.2013
Güncelleme Tarihi: 08.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Görüp ol şem’-i fürûzân-ı cemâli gönlüm

Yandı birden bire pervâne misâli gönlüm

Rûze-i fürkat-ı cânân ile bî-tâb oldum

Ârzû etse n’ola ıyd-ı visâli gönlüm

Bir pesendîde-edâ serv-i ser-efrâz ister

Cûyveş pâyına yüz sürmege âlî gönlüm

Kendini gün gibi âlemde be-dîdâr etti

 Arş-ı tahsîne asıp tîğ-ı kemâli gönlüm

Oldı sevdâ-zede nâ-geh göricek ey Lutfî

Gerden-i sîm-i dil-ârâda o hâli gönlüm

(Lütfî Dîvânçesi (Mecmûa-i Lütfî). M. Fatih Köksal Özel Kütüphanesi. Yz. 41 D.22 .vr. 18a.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1RESÎM, Kilisli Hüseyin Resîm Efendid. ? - ö. 9 Ağustos 1765Doğum YeriGörüntüle
2FAKRÎ, Ahmed Deded. ? - ö. 1543-1544Doğum YeriGörüntüle
3KÂ’İL, Mustafa Efendid. 1715-16 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4RESÎM, Kilisli Hüseyin Resîm Efendid. ? - ö. 9 Ağustos 1765Doğum YılıGörüntüle
5FAKRÎ, Ahmed Deded. ? - ö. 1543-1544Doğum YılıGörüntüle
6KÂ’İL, Mustafa Efendid. 1715-16 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7RESÎM, Kilisli Hüseyin Resîm Efendid. ? - ö. 9 Ağustos 1765Ölüm YılıGörüntüle
8FAKRÎ, Ahmed Deded. ? - ö. 1543-1544Ölüm YılıGörüntüle
9KÂ’İL, Mustafa Efendid. 1715-16 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10RESÎM, Kilisli Hüseyin Resîm Efendid. ? - ö. 9 Ağustos 1765MeslekGörüntüle
11FAKRÎ, Ahmed Deded. ? - ö. 1543-1544MeslekGörüntüle
12KÂ’İL, Mustafa Efendid. 1715-16 - ö. ?MeslekGörüntüle
13RESÎM, Kilisli Hüseyin Resîm Efendid. ? - ö. 9 Ağustos 1765Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14FAKRÎ, Ahmed Deded. ? - ö. 1543-1544Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15KÂ’İL, Mustafa Efendid. 1715-16 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16RESÎM, Kilisli Hüseyin Resîm Efendid. ? - ö. 9 Ağustos 1765Madde AdıGörüntüle
17FAKRÎ, Ahmed Deded. ? - ö. 1543-1544Madde AdıGörüntüle
18KÂ’İL, Mustafa Efendid. 1715-16 - ö. ?Madde AdıGörüntüle