Madde Detay

Asıl adı Nu'mân Mâhir olup şiirlerinde Mâhir mahlasını kullanmıştır. Eğribozludur. Eğriboz hanedanından Osmân Reşîd Bey’in oğludur. Mâhir’in ailesi ile ilgili bilgiler sınırlıdır. Eğribozlu İsmail Bey ile nikâhlanan bir kız kardeşi olduğu bilinmektedir (Süreyya 1996: 907). Mâhir’in nasıl bir eğitim gördüğü hakkında bilgi sahibi değiliz. Fakat zamanında şiir ve inşada ileri gelenlerden olduğu ifade edilmiştir (Kurnaz vd. 2001: 912). Hayatına dair en detaylı bilgiler mesleği ile ilgili olanlardır. Mâhir çeşitli memuriyetlerde bulunmuştur. Çok başarılı bir memuriyet süreci geçirmiş olduğu kabul edilmektedir. 1238/1822’de İstanbul’a gelip hâcelik rütbesiyle sadrazam mektupçuluğuna dâhil olmuştur. Daha sonra 1247/1831’de Âmedî Odasına geçmiştir. 1252/1836 yılında Hariciye kitabeti ve bir müddet sonra Takvim-i Vekâyi nezaretine tayin olmuştur. 1255/1839 yılında Âmedî-i Dîvân-ı Hümâyûn memuriyetine ve 1256/1840 yılında da saltanat mensuplarının vakıflarından sorumlu olunan bir memuriyete geçmiştir (Çiftçi 1996: 367). 1259/1843 Zilhicce'de vefat eden Mâhir, Eyüp’te Bostan İskelesinde imaret karşısındaki kabristana defnedilmiştir.

Mürettep Münşeât'ı ve Dîvân'ı olmak üzere bilinen iki eseri vardır.

1. Münşe'ât: Mâhir’in ilk eseri olan Münşeât’ı 264 sayfadan oluşan matbu bir eserdir. 1286/1869 yılında Ali Rıza Efendi Matbaasında basılmıştır.

2. Dîvân: 1288/1871 yılında basılmış, 152 sayfadan oluşan matbu bir eserdir. Dîvân'da 14 kaside, 196 gazel, 1 müstezad, 2 tahmis ve 15 tarih yer almaktadır. Dîvân’ın ilk sayfasında “Mevâlîden Eğribozî Osmân Reşîd Beg-zâde Nu'mân Mâhir Beg Merhûmun Dîvân-ı Fesâhat-Unvânlarıdır” şeklinde bir başlık yer almaktadır.

Biyografik kaynaklar Mâhir’den nazım ve nesre kadir, maharetli bir şair olarak bahseder. Bunun dışında Mâhir, kendi şiirlerinde nazmını ve şairlik yaradılışını över (Batğı 2012: 8).

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyya Sicill-i Osmanî yahud Tezkere-i Meşâhîr-i Osmaniye. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.

Batğı, Özlem (hzl.)(2012). Numân Mâhir Divanı. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.

Çiftçi, Ömer (hzl.) (1996). Fatîn Davud Hâtimetü’l-Eş’âr. Malatya. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-219117/h/metin.pdf [erişim tarihi: 31.10.2013]

İpekten, Halûk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay. 

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî- Dîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay.

Şemseddin Sami (1888-1898). Kamûsu’l-A’lâm. İstanbul. Mihran Matbaası.

Tatcı, Mustafa ve Cemal Kurnaz (hzl.) (2000). Bursalı Mehmet Tahir, Osmanlı Müellifleri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay.

Gazel

Ukde-bend-i hâtır-ı âzâde-gândır perçemin

Bâ’is-i dil-bestegî-i bî-dilândır perçemin

Bestedir her târ-ı müşgîninde bir nûr-ı siyâh

Hâle-gird mâhtâb-ı hüsn ü ândır perçemin

Zeyn olur zülf-i arûs ile şebistân-ı visâl

Deste deste tuhfe-i sünbül-sitândır perçemin

Mürg-ı dil ser-pençe-i şehbâz-ı çeşminde zebûn

Çînden gelmiş kemend-i âhuvândır perçemin

Vasf-ı zülfünde gönüller bağlı diller bestedir

Şâirâne bâ’is-i akdü’l-lisândır perçemin

Sâye salmış ebruvânınla siyeh müjgânına

Kabza almış mâlik-i tîr u kemândır perçemin

Ben de aldandım siyeh reng-i füsûn-ı gamzene

Mâhire ser-rişte-i sihr ü beyândır perçemin

(Batğı, Özlem (hzl.) (2012). Numân Mâhir Divanı. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi. 271-272.)