Madde Detay

Mahmut Goloğlu, Trabzon’un Akçaabat ilçesinde 1915 yılında dünyaya gelmiştir. Doğduğu yıl babası Kolağası Cemaleddin Efendi, Sarıkamış’ta şehit düşer. Annesi Binnaz Hanım’dır. İlk, orta ve lise öğrenimini Trabzon’da tamamlar. Liseyi bitirdikten sonra bir ara ilkokul öğretmen vekilliği yapar (Goloğlu 2000). 1940’ta Fatma Nezahat Hanım’la evlenir. Ayşe Soyer ve Fatma Zehra Süer adında iki kızı vardır (Trabzon 2006: 316). 1934 yılında Trabzon Halkevinin “Tarih” kolunda görev alır. Bu sırada Trabzon’un mezar taşları ve kitabelerini tetkik ve tespit çalışmalarında bulunur. İstanbul Hukuk Fakültesini bitirip bir süre Tekel Müfettişi olarak çalıştık sonra Trabzon’a döner ve avukatlığa başlar. 1950 yılından sonra Trabzon’dan üç dönem Demokrat Parti milletvekili seçilir. Meclis çalışmalarında Gümrük ve Tekel komisyonlarına başkanlık eder ve bir dönem de Başkanvekilliği yapar. 27 Mayıs 1960 tarihinde Yassıada’ya gönderilir ve beraat eder. Bundan sonra tarih çalışmalarına hız verir. Özellikle Millî Mücadele ve Cumhuriyet tarihimizin çeşitli evrelerine ilişkin çok sayıda özgün eser üretir. Başta “Eğitim Hareketleri” ve “Yeni Adam” dergileri olmak üzere ulusal ve yerel gazete ve dergilerde birçok makale ve kitap eleştirileri yayımlanır. Emekli olduktan sonra Karadeniz Teknik Üniversitesinde “Devrim Tarihi” dersleri okutur ve daha sonra TİTİ Akademisi’nde de aynı görevi sürdürür. 9-13 Kasım 1981 tarihlerinde Boğaziçi Üniversitesi tarafından düzenlenen Uluslararası Atatürk Sempozyumu’nda; Atatürk ilkelerinin incelenmesi, anlatılması ve tanıtılmasındaki üstün çabasından dolay “Şeref Ödülü”ne layık görülür. İki kızı olan Goloğlu, geçirdiği kalp krizi sonucu 11 Ekim 1982 tarihinde Trabzon’da vefat eder ve Trabzon Değirmendere Sülüklü Asri Mezarlığında defnedilir (Goloğlu 2000; Trabzon 2006: 316-317). 

Mahmut Goloğlu’nun adı 1989’da Eski Sulh Mahkemesi Binası’na verilerek “Mahmut Goloğlu Kültür Merkezi” adı altında hizmete açılmıştır (Trabzon İl Yıllığı 2006: 317).

Goloğlu’nun akademik çalışmalarının yanında edebî çalışmaları da mevcuttur. “Deneme Serisi” başlığı altında şu şekildedir: Sevda Masalları (1943), Dostluk ve Mutluluk (1975), Bir Dostun Mektupları (1974). Şiirlerini “Dostluk ve Mutluluk” eserlerinde bir araya getirmiştir. “Selam Trabzon’uma” (Goloğlu 2000:7; Bal 2009: 279) adlı şiirinde doğduğu topraklara güzelleme yazar. Dili sade ve anlaşılırdır. Yerel ifadeleri şiirinde yansıtır. “Folklor I” adlı şiiri metinler arası olup  burada başka bir türküye atıfta bulunur: “ Ordunun dereleri ister yukarı aksın/ İster aşağı aksın/ Nasıl olsa sen bir gün/ Ellerin olacaksın” (Goloğlu 1975: 110).

Goloğlu, “Köroğlu Gibi” şiirinde ise halk ozanı Köroğlu’nun “Benden selam olsun Bolu Beyi’ne “adlı şiirine nazire yazar: “Benden selam olsun/Bütün dostlara/Kimi rahat koltuğuna yaslanmalıdır/Kimi benim gibi yollara düşüp/Yalnızlık yağmurunda ıslanmalıdır”. Ayrıca koşma tarzında ve hece ölçüsüyle yazılan bu şiirde mahlasını tapşırır: “Goloğlu der ki ben hiç şaşmadım/Pişdim, kaynadım ama taşmadım/Altmışa vardım da kırkı aşmadım/İnsan yüreği dostlukla beslenmelidir” (Goloğlu 1975: 115). Bir başka naziresi ise Karacaoğlan’ın “Ağacın iyisi özünden olur” ile başlayan şiirinedir: “Dağların başında harman mı olur/ Sevenin katline ferman mı olur/ Gönül yarasına derman mı olur/Yiğidi öldürün, ayırman yardan (Goloğlu 1975: 11).

Mani adlı şiirinde insan sevgisini dile getirir: “Çöller Fizan’sız olmaz/ Yağmur Nisan’sız olmaz/ İnsan, her şeysiz olur da/ İnsan, insansız olmaz” (Goloğlu 1975: 21). “Dua” şiiri dinî içeriklidir: “Tanrım!/ Bakmadan yaşıma, başıma/Dostluğu kattım hayat aşıma/Senin rızan için sevdim/Senin rızan ile mutluluğa erdim/Hamdolsun verdiğin nimetlere” (Goloğlu 1975: 73).

Sevgi, dostluk, aşk, aile, mutluluk, ümit, yaşlılık, Allah’ta af dileme gibi daha çok pozitif konuları genelde şiirlerinde ele alır. Goloğlu’nun hayat felsefesi şu şiirlerinde özetlenmiştir: “Dost hiçbir zaman karamsar olmaz” (Goloğlu 1975: 116), “Olma sakın karamsar, kesme dünyadan umut/ Alın yazındır her şey, çektiklerini unut/Üzülme bilmese de kimse bugün değerin/ Bir musalla taşında bilinir elbet Mahmut” (Goloğlu 1975: 118). Ölümden korkar ve bunu da şiirinde dile getirir: “En çok korktuğum/ Korkudan küçük dilimi yuttuğum/ “ölüm” den sözetmek/ Onu düşünmek, onu yazmak/ onu sevmek/ Bu da böyle bir zevk” (Goloğlu 1975: 108). 

Şiirlerinin bir kısmını serbest bir kısmını ise hece ölçüsüyle yazan Goloğlu’nun genelde dili sade ve anlaşılır olup Arapça, Farsça tamlamalara yer verdiği beyit nazım birimiyle yazdığı şiirleri de mevcuttur. Edebî sanatlara başvurur. Bazı şiirlerinde Goloğlu mahlasını kullanır.