Madde Detay

Asıl adı Ahmet’tir. Kaynaklarda doğum ve ölüm tarihleri ile ailesi hakkındaki bilgilere ulaşılamamıştır. XVIII. yüzyıl cönklerinde şiirlerinin bulunmasından dolayı, XVIII. yüzyılın ikinci yarısı ile XIX. yüzyılın başlarında yaşadığı tahmin edilmektedir (Cunbur 1968: 145; Kocatürk: 1963: 234). İhsan Ozanoğlu’nun verdiği bilgilere göre Meftunî, Kastamonu’nun Alpaslan mahallesinde II. Mahmut devrinde yaşamıştır. Âşığın lakabı Palabıyık Zade’dir. Ozanoğlu bu bilgileri Kastamonulu ihtiyar âşıklardan edindiğini belirtmiştir (1959: 3). Meftunî’ye yaşlılık dönemlerinde “Baba” olarak hitap edildiği belirtilmektedir (Tan 1987: 384).

Âşığın Yaş Destanı ve Kastamonu Destanı olmak üzere iki destanına ulaşılmıştır. Bunlardan Kastamonu Destanı ünlüdür (Tan 1987: 384).

Meftunî, koşmalarında yurt güzelliklerinden bahsetmiş ve daima aşk üzerine şiirler söylemiştir. Dilinde yer yer yabancı kelime ve terkiplere rastlansa da akıcı bir söyleyişe sahiptir. Duygularındaki samimiyeti ve kolay söyleyişi, onun güçlü ve usta bir şair olduğunu göstermektedir (Cunbur 1968: 145).

Cunbur, Müjgân (1968). Başakların Sesi Türk Halk Şairleri Eserleri ve Hayatları. Ankara: Şark Matbaası.

Kocatürk, Vasfi Mahir (1963). Saz Şiiri Antolojisi. Ankara: Ayyıldız Matbaası.

Ozanoğlu, İhsan (1959). Kastamonu’nun Yetiştirdiği Meşhur Adamlar (Meftunî). Kastamonu: Doğrusöz Matbaası.

Öztelli, Cahit (1955). XVIII. Yüzyıl Halk Şiiri. İstanbul: Varlık Yay.

Tan, Nail (1987). “Kastamonu Halk Şairleri”. II. Uluslararası Türk Halk Edebiyatı Semineri (7-9 Mayıs 1985). Eskişehir: Yunus Emre Kültür Sanat ve Turizm Vakfı Yay.

Kastamonu Destanı

Kastamonu şehrin medheyle gönül

Tende kuvvet femde lisan var iken

Geçip bir canibde fetheyle gönül

Olursun dilde dil mestan var iken

 

Bab oldu vakıflar buldum aradım

Bab-i Sinan Gazi'ye de uğradım

Deve Kapısını geçmek muradım

Derunumda zannu gûman var iken

 

Duş oldu yem yeme gönlümüz nâgâh

Anılmaz kalır mı Bab-i Nasrullah

Cin Kapusuna da uğradım nagâh

Geçmek olmaz anda canan var iken

 

Durma imarete yayan erelim

Gökdere kapısın görüp sürelim

Çatladı kapıyı bulup görelim

Durmak olmaz anda seyran var iken

 

Bir hesap eyle de mıkdarını bil

Çek anda encamı kararını bil

Kendini vaz' eyle ayarını bil

Un Kapanı gibi mizan var iken

 

Nazar eyle saraçların şanına

Hemen geç uğrama Paşa hanına

Varayım mı Gavafların yanına

Gönüller sayd eden civan var iken

 

Hattatlar durmazlar âlet düzerler

Arabapazarın çoktur gezerler

Bakırcılar bir hoş kıldım nazarlar

Yıkılmışım anda mizan var iken

 

Sellahhanda durmaz koyun basarlar

Çilingirler kuruş desen keserler

İyi dost yol ve erkânı güderler

Vazgeçilmez böyle ihvan var iken

 

Kazzazlar ipekle düğme örmede

Kuyumcular işin yapıp durmada

Helvacılar kesadlığın sormada

Ara yerde yağlı püryan var iken

 

Bakkallar ceviz ile eğlensin

Semerciler ne verdin ne söylersin

Mutafları hiç söyletme neylersin

Hazırca bükülmüş urgan var iken

 

Nalbantlar nal mıhlar şip şak beğenür

Börekçiler merdaneye dayanur

Boyacılar renkten renge boyanur

Hazır yükün tutmuş kervan var iken

 

Berberler Selman'a olundu ilâm

Ekmekçilerden geçinurler enam

Kastamonu şehri benamdır benam

On iki hamam dokuz han var iken

 

Meftunî şaşırıp yoldan çıkanlar

Dünya için ukbasını yıkanlar

Gök kubbeye ibret ile bakanlar

Neyler yarın ulu divan var iken

Ozanoğlu, İhsan (1959). Kastamonu’nun Yetiştirdiği Meşhur Adamlar (Meftunî). Kastamonu: Doğrusöz Matbaası. 6-8.