MELÂNÎ/Tahsin Melan

(d. 1954 / ö. -)
Türkolog, Akademisyen, Yazar, Şair
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Tahsin Melan, 1954 tarihinde Çankırı’da dünyaya gelmiştir. İlk ve ortaokulu tamamladıktan sonra liseye Ankara’da devam etti. O yıllarda bir heves olarak başlayan tiyatro sevdası, üniversite yıllarında ve daha sonraları da özel tiyatrolarda oyuncu, yazar, yönetmen olarak devam etti. Ankara Üniversitesi DTCF Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde Türkoloji -yanı sıra pedagoji- eğitimi aldı. O dönem içerisinde (1982-1985) hocaları Prof. Dr. Hasan EREN, Prof. Dr. Hamza Zülfikar, Prof. Dr. Nevzat Gözaydın ve Doç. Dr. Kayahan ERİMER ile birlikte MEB Türk Ansiklopedisi’nin son üç cildinde, önce “Yazı Komisyonu Üye Yardımcısı” daha sonra “Yazı Komisyonu Üyesi” olarak düzeltmenlik (tashih) ve madde yazarlığı görevlerini üstlendi. Üniversite eğitimini tamamladıktan sonra Ankara Üniversitesi TÖMER (Türkçe Öğretim Merkezi)’in kuruluş aşamasında ve ilk yıllarında öğretim görevlisi ve idareci olarak görev yaptı (1985-1989). TÖMER’in ilk yurt dışı şube kuruculuğu görevi ile Frankfurt’a gelerek orada da yabancılara Türkçe öğretimi alanında idareci ve öğretim görevlisi olarak çalışmalarını sürdürdü (1989-1991). Aynı dönemde “Frankfurt Johann Wolfgang von Goethe Üniversitesi Türkoloji Bölümü’nde öğretim görevlisi olarak dersler verdi. Bu çalışmaları sonucunda Ankara Üniversitesi’nin ilk olarak verdiği “Yabancılara Türkçe Öğretimi Bilim Ödülü”ne layık görüldü (Ocak 1990). Gerek Ankara TÖMER’de gerekse Frankfurt TÖMER’de ve “Halk Yüksek Okulları (VHS)”nda, birçok özel okulda, kurum ve kuruluşlarda pek çok yabancıya Türkçe öğretti (1985-1993). Daha sonra Alman Millî Eğitim Bakanlığı’ndan aldığı bir teklif üzerine Almanya’da (Hessen) “2. Yabancı Dil Olarak Türkçe” dersleri uygulamasını başlattı (1994). Hâlen Frankfurt’ta Türkçe öğretmeni olarak görevini sürdürmektedir.

Yaşayan Türkçenin korunması, kirlenmemesi ve yurt dışındaki Türkçe dersleri konusundaki çalışmaları doğrultusunda pek çok bilimsel makaleye imza atmış ve onlarca yabancı sözcüğe Türkçe karşılıklar önererek dile hizmet etmiştir.

Sahnelenmiş dört tiyatro eseri vardır. Tiyatro hocası Enis GENÇTÜRK’ün eğitimi, öğretimi ve yönlendirmeleri sayesinde özellikle çocuk tiyatrosu alanındaki çalışmaları sonucu başarılı eserler ve oyunlar sergilemiştir. İlk defa (1976) kendi tiyatro ekibiyle sahnelediği ve oynadığı “Keloğlan’ın Becerikli Eşeği” adlı oyunu, daha sonraki yıllarda çeşitli tiyatro topluluklarınca yüzlerce kez sahnelenmiş, pek çok ödül kazanmıştır. Güncelliğini yitirmeyen bu eserini hiçbir telif ücreti beklentisi olmadan Türk tiyatrosuna armağan etmiştir.

“Melânî” mahlâsıyla yazdığı sevda, gurbet ve tasavvuf ağırlıklı konuları içeren şiirlerinde geleneksel halk edebiyatı kalıpları yansımaktadır. Yine geleneksel destan anlayışı içinde yazdığı “Suna Gelin Destanı” adlı 255 dörtlükten oluşan eseri, Türk edebiyatında nadir rastlanan bu tarzda yazılmış en uzun destanlardan biridir. Bütün bunlara rağmen hâlâ “şairim” demekten imtina etmekte, bu unvanın taşınması zor, büyük bir yük olduğunu özellikle vurgulamaktadır.

Kaynakça

Taki Akkuş tarafından 10. 11. 2020 tarihinde yapılan görüşme kaydı.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: TAKİ AKKUŞ
Yayın Tarihi: 18.01.2020
Güncelleme Tarihi: 28.01.2021

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Keloğlan’ın Becerikli Eşeği / 1976Çocuk Tiyatrosu
Şıngır Mıngır Keloğlan / 1977Çocuk Tiyatrosu
Tatlılı Gerçekler / 1978Çocuk Tiyatrosu
İyiliğe Ödül / 1979Çocuk Tiyatrosu
Suna Gelin DestanıSarissa Yayınevi / İstanbul2020Destan/Şiir
Dizelerin SesiSarissa Yayınevi / İstanbul2020Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1MİCMERÎ, Çankırılıd. ? - ö. 1857/1858Doğum YeriGörüntüle
2BÂNÛ, Cevheriye Banud. 1862-1864? - ö. 1914-1916?Doğum YeriGörüntüle
3OZAN RECEP/DOĞANKARTAL, Recep Cırıkd. 1953 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4İSMAİL, İsmail Cevizcid. 1954 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5KUL TURABÎ, Turabi Bektaşd. 1954 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Ahmet Sıvacıd. 10 Nisan 1954 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7İSMAİL, İsmail Cevizcid. 1954 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8KUL TURABÎ, Turabi Bektaşd. 1954 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9Ahmet Sıvacıd. 10 Nisan 1954 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10İSMAİL, İsmail Cevizcid. 1954 - ö. ?MeslekGörüntüle
11KUL TURABÎ, Turabi Bektaşd. 1954 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Ahmet Sıvacıd. 10 Nisan 1954 - ö. ?MeslekGörüntüle
13İSMAİL, İsmail Cevizcid. 1954 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14KUL TURABÎ, Turabi Bektaşd. 1954 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Ahmet Sıvacıd. 10 Nisan 1954 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16İSMAİL, İsmail Cevizcid. 1954 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17KUL TURABÎ, Turabi Bektaşd. 1954 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18Ahmet Sıvacıd. 10 Nisan 1954 - ö. ?Madde AdıGörüntüle