Memmed İsmayıl Mürşüt oğlu

(d. 1 Kasım1939 / ö. -)
Şair, Yazar, Akademisyen
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Türkiye Dışı)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Azerbaycan’ın Tovuz ilçesine bağlı Esrik’de, çiftçilik ile uğraşan Mürşüt İsmail ile Gülzar Hanım’ın çocukları olarak dünyaya geldi. 1947 yılında başladığı eğitim hayatının ilk ve orta kısmını köyündeki okullarda (1957) tamamladı. 1964’te Azerbaycan Devlet Üniversitesi’nden mezun oldu. Bakü’de işçi yatakhanesinde başeğitmen olarak görev yaptı (1965-1966). Azerbaycan Devlet Radyo ve Televizyon komitesinde başeditörlük görevlerinde bulundu (1966-1973). Moskova’da Gorki Dünya Edebiyatı Enstitüsü’nde Yüksek Lisans eğitimini tamamladı (1975). Bilimsel nitelikli filmler stüdyosunda başeditörlük yaptı (1976-1980). Yazıçı Yayınevi’nde şube müdürlüğü (1980-1983), Işık Yayınevi’nin genel müdürlüğü görevlerinde bulundu (1983-1987). Azerbaycan Özgürlük hareketinin öncülerinden biri olan şair, Gençlik-Molodost dergilerinin kurucusu ve genel yayın yönetmeni (1988-1991), Azerbaycan Devlet Radyo ve Televizyon komitesinin genel müdürü görevlerini üstlendi (1992-1993), Azerbaycan Devlet Üniversitesinde doktora tezini (1998) savundu. 1996’dan itibaren Türkiye’de bulunan Memmed İsmayıl, halen Çanakkale 18 Mart Üniversitesi’nde Profesör ünvanı ile çalışmaktadır.

İlk dönem şiirlerinin konusu daha çok tabiat, vatan ve anne sevgisi ile toprak/emek üzerine oldu. Yaşam-ölüm bağdaşıklığında (Deveci 2006: 42) kurduğu ve özgürlük bilincini başat değer kabul ettiği şiirlerindeki imge dünyası, epik-lirik ve duygusal yönelimlerin söze dönüşmüş şekliydi. Bu söyleyiş şekli onu, çağdaşlarından ayıran en temel özellik oldu. Memmed İsmayıl, şiirlerinin derin yapısına sinen ve özünü Türklük bilincinden alan vatan sevgisini, değerlere dönük yüzü ve kendilik bilinci ile kurulmuş bir milli kimlik söylemi halinde yansıttı. II. Dünya Savaşı’nın yetim bıraktığı şair, savaşın toplum üzerindeki etkilerini dile getirirken bireyselden toplumsala dönük bir özgürlük anlayışının temsilcisi oldu. Zamanın acısını çekebilen, onu kaderinin ağrısına dönüştürebilen, bu acıyı söze, şiire, tarihe aktaran şair (Bağırlı 2014: 125), hiçbir edebi ekole bağlı olmadı ve hiçbir zaman siyasi yapıyı övücü şiirler yazmadı. Daha çok dertleri, kederleri ve sorunları ile evrensel insan gerçeğine ayna tuttu. Yaratıcılığının esasını felsefi lirizm oluşturduğu için şiirleri, Batı çağdaşlığı ile Doğu bilgeliğinin kavşağında şekillendi (Tareseviç 1983: 45).

Hece vezni ve serbest şiir tarzında kaleme aldığı şiirleri ile Memmed İsmayıl, fikrin imgeli ifadesinde, halk deyim tarzının imkan ve ölçülerini kendine özgü yeni poetik açılımlarla genişletti (Naqiyev 1984: 54). Bu açıdan şair, Azerbaycan sahası Türk şiir geleneği içerisinde halk dilinin unsurlarını başarıyla kullanması, mısralarına yeni felsefi düşünceyi yüklemesi ve estetik zevki öncelemesi yönleri ile tanındı. Memmed İsmayıl, yaratıcılık düzleminde günümüz şairlerine etki kaynağı olurken kendisi de; M. Fuzuli, Semed Vurgun, Aşık Elesker, Osman Sarıvelli, Ehli Kerim; Necip Fazıl Kısakürek, Arif Nihat Asya’nın şiirini benimsedi.

Kaynakça

Bağırlı, Aygün (2014). “Adilikden Aliliye Yol Geden Şair”, Azerbaycan, S.12, Bakü. 123-129.

Deveci, Mutlu (1997). Memmed İsmail (Hayatı-Şiirleri). Yüksek Lisans Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi.

Deveci, Mutlu (2006). “Memmed İsmail’in Şiirlerinde Yaşam-Ölüm Bağdaşımı”, Arayışlar, S.15, Isparta. 41-48.

İsmayıl, Memmed (1981). Hele Yaşamağa Deyer, Bakü: Gençlik.

Korkin, Vladimir (1984). “Söz Vahtına Çeker”, Literaturnaya Obozrenie, S.3, Moskova. 55-57.

Naqiyev, Metleb (1984). “İlham Işığında”, Ulduz Jurnali, S.6, Bakü.53-56.

Taraseviç, Igor (1983). “Hafızanın Gözleriyle”, Literaturnaya Obozrenie, S.5, Moskova. 45-46.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. MUTLU DEVECİ
Yayın Tarihi: 31.12.2018
Güncelleme Tarihi: 08.11.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Ana ElleriAzerneşr / Bakü1966Şiir
Dünyaya BahıramGençlik / Bakü1969Şiir
Ahşamlar, SeherlerGençlik / Bakü1972Şiir
Söz Vahtına ÇekerAzerneşr / Bakü1976Şiir
Zerno Spelogo GranataSovyet Yazıcısı / Moskova1977Şiir
Qoymayın Dünyanı AdileşmeyeGençlik / Bakü1978Şiir
Bahtıma Düşen GünYazıçı / Bakü1978Şiir
Döyüş, QelebeYazıçı / Bakü1978Şiir
Paşnya Nad MoremMolodaya Gvardiya / Moskova1978Şiir
Hele Yaşamağa DeyerGençlik / Bakü1981Şiir
Slovo Skazannoe vo VremyaSovyet Yazıcısı / Moskova1982Şiir
Dünya Bizim EvimizdirGençlik / Bakü1984Şiir
Mej Neboy i ZemleMolodaya Gvardiya / Moskova1986Şiir
Aman Teklik ElindenYazıçı / Bakü1987Şiir
Svyatıni MoiBedii Edebiyat / Moskova1989Şiir
Jürek OduYazıçı / Alma-Ata1989Şiir
Ümitden Asılan QılınclarYazıçı / Bakü1990Şiir
Halk Türküleriİşıq / Bakü1992Çeviri
Seçilmiş Eserleri, ŞiirlerAzerneşr / Bakü1992Şiir
LirikaAzerneşr / Bakü1992Şiir
Ne Dayte Miru Stat ObıknovennıYazıçı / Bakü1992Şiir
H. N. Atsız, BozqurdlarYazıçı / Bakü1993Çeviri
Seçkin ŞiirlerDiyanet Vakfı / Ankara1993Şiir
Bu Kan Yerde Kalan DeğilDiyanet Vakfı / Ankara1998Şiir
Türk'ün SevgisiMilli Eğitim / İstanbul2000Şiir
Yaş Altmışa DayandıMuhalifet Gazeti / Bakü2000Araştırma
Molla Penah Vâgıf, Yaralı TurnaMilli Eğitim / İstanbul2000Araştırma
Yohun VarlığıMaarif / Bakü2002Şiir
Sazın Söz KervanıŞirvan / Bakü2009Diğer
PoemalarSabah / Bakü2010Şiir
Un Nomme Dans La Tourmente De I'hıstoıreLa Compagnie Litteraire / Paris2010Roman
V.M. Jirmunskiy Türk Kahramanlık DestanlarıTürk Dil Kurumu / Ankara2011Çeviri
Dillen Telli Sazım, Azerbaycan Aşıkları ve Saz ŞairleriÇanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi / Çanakkale2011Antoloji
V Mesto Psmaİslok / Moskova2011Şiir
Unuttuğun YerdeyimBengü / Ankara2012Şiir
Sevgi ŞiirleriQanun / Bakü2014Şiir
Yetmişden SonraNurlan / ?2014Şiir
İzTeas / ?2015Roman
Duet of ColorsJapan Universal Poets Associantion / Kyoto2016Şiir
Sporırea Tacerıı Editura PenturiLiteratura Şi Arta / Kişinyov2017Şiir
Mweç Nadejdı (Mastera Sovremennoy Poeziiserya)Biblioteka Oljasa / Almatı2018Şiir
Yele Bir Şey SöylemiştimAkıl Fikir / İstanbul2018Şiir
Le Loyageur Le L'eterniteEditinos Innstitut Gulturel de Solenzara / Paris2018Şiir
Pojet E HsrresesBogdani / Brüksel2018Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1KÖR BESTİ, Besti Kerbelayi Bayrameli Gızıd. 1836 - ö. 1936Doğum YeriGörüntüle
2SITKI ALİ GARGALULUd. 1904 - ö. 1984Doğum YeriGörüntüle
3ELİ KAZIM OĞLU MEMMEDOVd. 1940 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4KÖR BESTİ, Besti Kerbelayi Bayrameli Gızıd. 1836 - ö. 1936Doğum YılıGörüntüle
5SITKI ALİ GARGALULUd. 1904 - ö. 1984Doğum YılıGörüntüle
6ELİ KAZIM OĞLU MEMMEDOVd. 1940 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7KÖR BESTİ, Besti Kerbelayi Bayrameli Gızıd. 1836 - ö. 1936MeslekGörüntüle
8SITKI ALİ GARGALULUd. 1904 - ö. 1984MeslekGörüntüle
9ELİ KAZIM OĞLU MEMMEDOVd. 1940 - ö. ?MeslekGörüntüle
10KÖR BESTİ, Besti Kerbelayi Bayrameli Gızıd. 1836 - ö. 1936Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11SITKI ALİ GARGALULUd. 1904 - ö. 1984Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12ELİ KAZIM OĞLU MEMMEDOVd. 1940 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13KÖR BESTİ, Besti Kerbelayi Bayrameli Gızıd. 1836 - ö. 1936Madde AdıGörüntüle
14SITKI ALİ GARGALULUd. 1904 - ö. 1984Madde AdıGörüntüle
15ELİ KAZIM OĞLU MEMMEDOVd. 1940 - ö. ?Madde AdıGörüntüle