Madde Detay
Mina Urgan
(d. 01 Mayıs 1915 / ö. 15 Haziran 2000)
Yazar, Filolog, Çevirmen
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Fatma Mina olan yazar, İstanbul’da dünyaya gelmiştir. Annesi Şefika Hanım, babası şair ve oyun yazarı Tahsin Nahit Bey’dir. Fecr-i Ati topluluğundan "Adalar Şairi" olarak bilinen Tahsin Nahit, Urgan üç yaşındayken vefat etmiştir. Annesi Şefika Hanım ise dönemin ünlü gazetecilerinden ve Atatürk’ün yakın arkadaşlarından olan Falih Rıfkı (Atay) ile evlenmiş, Urgan ile Falih Rıfkı arasında sağlam bir bağ kurulmuştur. Ailesinin varlıklı, çağdaş ve özgürlükçü olması, Mina Urgan'ın dönemin önde gelen kültür insanlarıyla beraber zengin bir çevre içinde yetişmesini sağlamıştır. Şefika Hanım ile Falih Rıfkı on iki yıllık evliliğin ardından boşanmaları Urgan'ı derinden etkilemiştir. Liseyi bugün Robert Kolej olarak bilinen Arnavutköy Amerikan Kız Koleji’nde tamamlayan yazar, İstanbul Üniversitesi’nde Fransız Filolojisi eğitimi almış, mezuniyeti sonrasında o sırada aynı üniversitenin İngiliz Filolojisi Kürsüsü başkanı olan ünlü yazar Halide Edip Adıvar’ın asistanı olmuştur. Elizabeth Devri Tiyatrosunda Soytarılar çalışmasıyla 1949’da doçentliğe hak kazanmıştır. Şair ve oyuncu Cahit Irgat ile evliliği 1959 yılında sona eren Urgan’ın, bu evlilikten oğlu Mustafa ve kızı Zeynep dünyaya gelmiştir. 1961 yılında İngiliz Edebiyatı profesörü olmuş ve sosyalist aydınların birleşerek yeni kurdukları Türkiye İşçi Partisi’ne katılmıştır. Mina Urgan, İstanbul Üniversitesi’nde otuz altı yıl boyunca çeşitli dersler vermiş, 1977 yılında emekli olana kadar çok sayıda öğrenci yetiştirmiştir. Mina Urgan 85 yaşında İstanbul’da yaşama veda etmiştir.
Urgan’ın edebiyat dünyasına en önemli katkıları, beş ciltlik İngiliz Edebiyatı Tarihi çalışması, dünya edebiyatı klasikleri üzerine yaptığı incelemeleri ve çeviri kitaplarıdır. Thomas More, William Shakespeare, D. H. Lawrence ve Virginia Woolf incelemeleri, onun akademi çevreleri tarafından dünya çapında bilinen ve saygıyla karşılanan çalışmalarıdır. Türkiye’de geniş okur kitlelerine ulaşan otobiyografik yapıtları Bir Dinozorun Anıları ve Bir Dinozorun Gezileri, yazarın kendi hayatını, düşüncelerini, edebiyat ve sanat alanında ülkemizin önde gelen isimleriyle yaşadığı anılarını içtenlikle aktardığı kitaplardır. Yazarın içinde yaşadığı çevrede Necip Fazıl Kısakürek, Sait Faik Abasıyanık, Orhan Veli Kanık, Oktay Rifat Horozcu, Halet Çambel, Nail Çakırhan, Güzin Dino, Abidin Dino, Sabahattin Eyüboğlu, Aziz Nesin gibi edebiyat ve sanat dünyamızın önde gelen isimleri bulunmaktadır. Urgan’ın kendisi de son iki kitabının getirdiği geç kalmış şöhrete şaşırdığını dile getirirken, Aksoy (2010), Urgan’ın bu kitaplardaki başarısını “otobiyografi türünün beklentileri ve sınırlandırmalarından kurtulmasına ve okurun ilgisini eser boyunca yüksek tutma arzusuna” dayandırmaktadır. Cumhuriyet değerleriyle yetişmiş biri olarak Urgan, yeni kuşaklara çağdaş ve özgür bir yaşamın ipuçlarını sunmaya çalışmıştır. Eserlerinde, Türkiye’de kadın olmanın güçlüklerini aktarmakla birlikte kadınların yaşamlarını özgürce kurgulama hakları bulunduğunun altını çizmekte, yaşam öyküsüyle âdeta okurlarına örnek bir model sunmaktadır. Mina Urgan; hastalıkları, zorlukları, kayıpları yaşamın doğal bir parçası olarak görmek gerektiğini ve her ne olursa olsun umudu kaybetmemek konusunda direnmenin önemini anlatmaya çalışmıştır. Bunları yaparken de mizahla örülü, içtenlikli bir anlatım yolunu seçmiştir.
Kaynakça
Aksoy, Nazan (2009). Kurgulanmış Benlikler: Otobiyografi, Kadın, Cumhuriyet. İstanbul: İletişim Yayınları.
Urgan, Mina (1998). Bir Dinozorun Anıları. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Urgan, Mina (1999). Bir Dinozorun Gezileri. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. Z.SİBEL SİPAHİOĞLUYayın Tarihi: 15.03.2018Güncelleme Tarihi: 08.11.2020
Yayın Tarihi: 15.03.2018Güncelleme Tarihi: 08.11.2020
Güncelleme Tarihi: 08.11.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Henry Fielding'den "Tom Jones": Sokakta Bulunmuş Bir Çocuğun Hikayesi | Milli Eğitim Basımevi / İstanbul | 1945 | Çeviri |
Honoré de Balzac'dan Otuz Yaşındaki Kadın | Milli Eğitim Basımevi / İstanbul | 1946 | Çeviri |
Sir Thomas Malory'den "Arthur'un Ölümü" | Milli Eğitim Basımevi / İstanbul | 1948 | Çeviri |
Elizabeth Devri Tiyatrosunda Soytarılar | İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları / İstnabul | 1949 | İnceleme |
William Shakespeare'den "Troilos ile Kressida" | MFV / İstanbul | 1956 | Çeviri |
Shakespeare (2 Cilt) | Edebiyat Fakültesi Basımevi / İstanbul | 1960 ve 1970 | İnceleme |
Aldous Huxley'den "Ses Sese Karşı" (2 Cilt) | ME Basımevi / İstanbul | 1961 ve 1962 | Çeviri |
Thomas More'dan "Ütopya" | Çan Yayınları / İstanbul | 1964 | Çeviri |
Herman Melville'den "Moby Dick" | Milli Eğitim Basımevi / İstanbul | 1964 | Çeviri |
Macbeth: Bir İnceleme | Çan Yayınları / İstanbul | 1965 | İnceleme |
Clive Bell'den "Uygarlık" | Çan Yayınları / İstanbul | 1966 | Çeviri |
William Golding'den "Sineklerin Tanrısı" | Adam Yayınları / İstanbul | 1979 | Çeviri |
John Galsworthy'den "Forsyte Efsanesi" | Altın Kitaplar / İstanbul | 1980 | Çeviri |
Graham Green'den "Yıkılış" | Adam Yayınları / İstanbul | 1982 | Çeviri |
Edebiyatta Ütopya Kavramı ve Thomas More | Adam Yayınları / İstanbul | 1984 | İnceleme |
Shakespeare ve Hamlet | Altın Kitaplar / İstanbul | 1984 | İnceleme |
Maxwell Anderson'dan "Yalınayak Sokrates" | Adam Yayınları / İstanbul | 1985 | Çeviri |
İngiliz Edebiyatı Tarihi (5 Cilt) | Altın Kitaplar / İstanbul | 1986-1993 | Edebiyat Tarihi |
Virginia Woolf | Yapı Kredi Yayınları / İstanbul | 1995 | İnceleme |
D. H. Lawrence | Yapı Kredi Yayınları / İstanbul | 1997 | İnceleme |
Bir Dinozorun Anıları | Yapı Kredi Yayınları / İstanbul | 1998 | Otobiyografi |
Bir Dinozorun Gezileri | Yapı Kredi Yayınları / İstanbul | 1999 | Gezi Yazısı |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | ŞEFÎK, Recâî-zâde İbrâhîm | d. 1808 - ö. 1856 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Ercüment Ekrem Talu | d. 1888 - ö. 16 Aralık 1956 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Fazıl Hüsnü Dağlarca | d. 26 Ağustos 1914 - ö. 15 Ekim 2008 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | YOLCU, Fikret Memişoğlu | d. 1915 - ö. 20.07.1968 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Mümtaz Zeki Taşkın | d. 15 Temmuz 1915 - ö. 2001 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Mehmet Kaplan | d. 18 Mart 1915 - ö. 23 Ocak 1986 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | HASRETÎ, Sadi Değer | d. 02.02.1929 - ö. 23.11.2000 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | CABBAR YURT/HOCA, Abdülcabbar Yurt | d. 1940 - ö. 2000 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Edeb Mahir Yalnız | d. 1906 - ö. 3 Ekim 2000 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | GÜRBÜZ AZAK | d. 5 Temmuz 1938 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | Sabri Cemil Yalkut | d. 01 Eylül 1882 - ö. 12 Ağustos 1957 | Meslek | Görüntüle |
12 | Sait Maden | d. 3 Mayıs 1931 - ö. 19 Haziran 2013 | Meslek | Görüntüle |
13 | A. Yağmur Tunalı | d. 1955 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Kâmil Eşfak Berki | d. 17 Mayıs 1948 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Ercan Ata | d. 08 Kasım 1973 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Mina Köse | d. 1933 - ö. 1998 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Mina Hepsen | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |