Mina Urgan

(d. 01 Mayıs 1915 / ö. 15 Haziran 2000)
Yazar, Filolog, Çevirmen
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Fatma Mina olan yazar, İstanbul’da dünyaya gelmiştir. Annesi Şefika Hanım, babası şair ve oyun yazarı Tahsin Nahit Bey’dir. Fecr-i Ati topluluğundan "Adalar Şairi" olarak bilinen Tahsin Nahit, Urgan üç yaşındayken vefat etmiştir. Annesi Şefika Hanım ise dönemin ünlü gazetecilerinden ve Atatürk’ün yakın arkadaşlarından olan Falih Rıfkı (Atay) ile evlenmiş, Urgan ile Falih Rıfkı arasında sağlam bir bağ kurulmuştur. Ailesinin varlıklı, çağdaş ve özgürlükçü olması, Mina Urgan'ın dönemin önde gelen kültür insanlarıyla beraber zengin bir çevre içinde yetişmesini sağlamıştır. Şefika Hanım ile Falih Rıfkı on iki yıllık evliliğin ardından boşanmaları Urgan'ı derinden etkilemiştir. Liseyi bugün Robert Kolej olarak bilinen Arnavutköy Amerikan Kız Koleji’nde tamamlayan yazar, İstanbul Üniversitesi’nde Fransız Filolojisi eğitimi almış, mezuniyeti sonrasında o sırada aynı üniversitenin İngiliz Filolojisi Kürsüsü başkanı olan ünlü yazar Halide Edip Adıvar’ın asistanı olmuştur. Elizabeth Devri Tiyatrosunda Soytarılar çalışmasıyla 1949’da doçentliğe hak kazanmıştır. Şair ve oyuncu Cahit Irgat ile evliliği 1959 yılında sona eren Urgan’ın, bu evlilikten oğlu Mustafa ve kızı Zeynep dünyaya gelmiştir. 1961 yılında İngiliz Edebiyatı profesörü olmuş ve sosyalist aydınların birleşerek yeni kurdukları Türkiye İşçi Partisi’ne katılmıştır. Mina Urgan, İstanbul Üniversitesi’nde otuz altı yıl boyunca çeşitli dersler vermiş, 1977 yılında emekli olana kadar çok sayıda öğrenci yetiştirmiştir. Mina Urgan 85 yaşında İstanbul’da yaşama veda etmiştir.

Urgan’ın edebiyat dünyasına en önemli katkıları, beş ciltlik İngiliz Edebiyatı Tarihi çalışması, dünya edebiyatı klasikleri üzerine yaptığı incelemeleri ve çeviri kitaplarıdır. Thomas More, William Shakespeare, D. H. Lawrence ve Virginia Woolf incelemeleri, onun akademi çevreleri tarafından dünya çapında bilinen ve saygıyla karşılanan çalışmalarıdır. Türkiye’de geniş okur kitlelerine ulaşan otobiyografik yapıtları Bir Dinozorun Anıları ve Bir Dinozorun Gezileri, yazarın kendi hayatını, düşüncelerini, edebiyat ve sanat alanında ülkemizin önde gelen isimleriyle yaşadığı anılarını içtenlikle aktardığı kitaplardır. Yazarın içinde yaşadığı çevrede Necip Fazıl Kısakürek, Sait Faik Abasıyanık, Orhan Veli Kanık, Oktay Rifat Horozcu, Halet Çambel, Nail Çakırhan, Güzin Dino, Abidin Dino, Sabahattin Eyüboğlu, Aziz Nesin gibi edebiyat ve sanat dünyamızın önde gelen isimleri bulunmaktadır. Urgan’ın kendisi de son iki kitabının getirdiği geç kalmış şöhrete şaşırdığını dile getirirken, Aksoy (2010), Urgan’ın bu kitaplardaki başarısını “otobiyografi türünün beklentileri ve sınırlandırmalarından kurtulmasına ve okurun ilgisini eser boyunca yüksek tutma arzusuna” dayandırmaktadır. Cumhuriyet değerleriyle yetişmiş biri olarak Urgan, yeni kuşaklara çağdaş ve özgür bir yaşamın ipuçlarını sunmaya çalışmıştır. Eserlerinde, Türkiye’de kadın olmanın güçlüklerini aktarmakla birlikte kadınların yaşamlarını özgürce kurgulama hakları bulunduğunun altını çizmekte, yaşam öyküsüyle âdeta okurlarına örnek bir model sunmaktadır. Mina Urgan; hastalıkları, zorlukları, kayıpları yaşamın doğal bir parçası olarak görmek gerektiğini ve her ne olursa olsun umudu kaybetmemek konusunda direnmenin önemini anlatmaya çalışmıştır. Bunları yaparken de mizahla örülü, içtenlikli bir anlatım yolunu seçmiştir.

Kaynakça

Aksoy, Nazan (2009). Kurgulanmış Benlikler: Otobiyografi, Kadın, Cumhuriyet. İstanbul: İletişim Yayınları.

Urgan, Mina (1998). Bir Dinozorun Anıları. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Urgan, Mina (1999). Bir Dinozorun Gezileri. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. Z.SİBEL SİPAHİOĞLU
Yayın Tarihi: 15.03.2018
Güncelleme Tarihi: 08.11.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Henry Fielding'den "Tom Jones": Sokakta Bulunmuş Bir Çocuğun HikayesiMilli Eğitim Basımevi / İstanbul1945Çeviri
Honoré de Balzac'dan Otuz Yaşındaki KadınMilli Eğitim Basımevi / İstanbul1946Çeviri
Sir Thomas Malory'den "Arthur'un Ölümü"Milli Eğitim Basımevi / İstanbul1948Çeviri
Elizabeth Devri Tiyatrosunda Soytarılarİstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları / İstnabul1949İnceleme
William Shakespeare'den "Troilos ile Kressida"MFV / İstanbul1956Çeviri
Shakespeare (2 Cilt)Edebiyat Fakültesi Basımevi / İstanbul1960 ve 1970İnceleme
Aldous Huxley'den "Ses Sese Karşı" (2 Cilt)ME Basımevi / İstanbul1961 ve 1962Çeviri
Thomas More'dan "Ütopya"Çan Yayınları / İstanbul1964Çeviri
Herman Melville'den "Moby Dick"Milli Eğitim Basımevi / İstanbul1964Çeviri
Macbeth: Bir İncelemeÇan Yayınları / İstanbul1965İnceleme
Clive Bell'den "Uygarlık"Çan Yayınları / İstanbul1966Çeviri
William Golding'den "Sineklerin Tanrısı"Adam Yayınları / İstanbul1979Çeviri
John Galsworthy'den "Forsyte Efsanesi"Altın Kitaplar / İstanbul1980Çeviri
Graham Green'den "Yıkılış"Adam Yayınları / İstanbul1982Çeviri
Edebiyatta Ütopya Kavramı ve Thomas MoreAdam Yayınları / İstanbul1984İnceleme
Shakespeare ve HamletAltın Kitaplar / İstanbul1984İnceleme
Maxwell Anderson'dan "Yalınayak Sokrates"Adam Yayınları / İstanbul1985Çeviri
İngiliz Edebiyatı Tarihi (5 Cilt)Altın Kitaplar / İstanbul1986-1993Edebiyat Tarihi
Virginia WoolfYapı Kredi Yayınları / İstanbul1995İnceleme
D. H. LawrenceYapı Kredi Yayınları / İstanbul1997İnceleme
Bir Dinozorun AnılarıYapı Kredi Yayınları / İstanbul1998Otobiyografi
Bir Dinozorun GezileriYapı Kredi Yayınları / İstanbul1999Gezi Yazısı

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ŞEFÎK, Recâî-zâde İbrâhîmd. 1808 - ö. 1856Doğum YeriGörüntüle
2Ercüment Ekrem Talud. 1888 - ö. 16 Aralık 1956Doğum YeriGörüntüle
3Fazıl Hüsnü Dağlarcad. 26 Ağustos 1914 - ö. 15 Ekim 2008Doğum YeriGörüntüle
4YOLCU, Fikret Memişoğlud. 1915 - ö. 20.07.1968Doğum YılıGörüntüle
5Mümtaz Zeki Taşkınd. 15 Temmuz 1915 - ö. 2001Doğum YılıGörüntüle
6Mehmet Kapland. 18 Mart 1915 - ö. 23 Ocak 1986Doğum YılıGörüntüle
7HASRETÎ, Sadi Değerd. 02.02.1929 - ö. 23.11.2000Ölüm YılıGörüntüle
8CABBAR YURT/HOCA, Abdülcabbar Yurtd. 1940 - ö. 2000Ölüm YılıGörüntüle
9Edeb Mahir Yalnızd. 1906 - ö. 3 Ekim 2000Ölüm YılıGörüntüle
10GÜRBÜZ AZAKd. 5 Temmuz 1938 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Sabri Cemil Yalkutd. 01 Eylül 1882 - ö. 12 Ağustos 1957MeslekGörüntüle
12Sait Madend. 3 Mayıs 1931 - ö. 19 Haziran 2013MeslekGörüntüle
13A. Yağmur Tunalıd. 1955 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Kâmil Eşfak Berkid. 17 Mayıs 1948 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Ercan Atad. 08 Kasım 1973 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Mina Kösed. 1933 - ö. 1998Madde AdıGörüntüle
17Mina Hepsend. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle