MOLLA HALİL, Tarsuslu

(d. 1181/1767 - ö. 1225/1810)
âşık
(Âşık / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Molla Halil Efendi 1181 (1767-68)’de Gülek yaylasında doğmuştur. Gülek Kalesi harap olmadan evvel orada oturmuş ve ara sıra da Çuburbağ denilen köyde bulunmuştur (Akgündüz 1993: 470; Aksoy 2006: 32). Tarsus Halil Efendi olarak bilinen Molla Halil Efendi, Mısırlı İbrahim Paşa’nın Gülek’i istilası zamanında hayatta bulunup iki sene sonra ölmüştür. Diğer bir rivayete göre Halil Efendi 1225 (1810-11)’de bir düğünde öldürülmüştür (Akgündüz 1993: 470; Aksoy 2006: 32).

Kendisi halk şairi aynı zamanda mantıkçıdır. Şerhu’ş-şemsiyye adlı eserinin bir yazması Süleymaniye Kütüphanesi’nde kayıtlıdır. Eserin aslını oluşturan Şerh-i hâşiye fi’l-kavâi’di’l-mantıkıyye adlı eser, eski mantıkçıların çok okuduğu ve üzerinden pek çok şerhler ve haşiyeler yazdıkları klasik bir mantık kitabıdır (Akgündüz vd. 1993: 470).

Molla Halil’in 1244/1828-29’da yazılan bir köy cönkünde Taha Toros baş tarafı yırtık bir şiirine rastlamış ve konuyla ilgili İçel Dergisinde makale yazmıştır (Toros 1938a: 7). "Efendim" şiirinden hareketle şairin sade ve akıcı bir dil üslubu kullandığı görülmektedir.

Kaynakça

Akgündüz, Ahmed- Yaşar Baş- Rahmi Tekin- Osman Kaşıkçı (1993). Tarsus Tarihi ve Eshâb-ı Kehf. İstanbul: Tarsus Ticaret ve Sanayi Odası Yay.

Aksoy, Halil (2006). Tarsus Şâirleri I-II. Mersin: Tarsus Belediyesi Yay.

Toros, Taha (1938a). “Tarsus Âlim ve Şâirleri 3”. İçel. 4: 7.

Toros, Taha (1938b). “Tarsus Âlim ve Şâirleri 4”. İçel. 5: 8.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ TUĞÇE ERDAL
Yayın Tarihi: 20.09.2013
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Efendim

.............................................

Ben de seçtim şimdi akı karadan

Kaldırdım namusu ârı aradan

Dilerim engeller kalksın aradan

(Gel) beni ağlatma güldür efendim

 

Ciğer kebap oldu şimri ezildi

Gören âşıkların bendi bozuldu

Ezelden boynuna katlim yazıldı

Fazladan yaşamak züldür efendim.

 Toros, Taha (1938b). “Tarsus Âlim ve Şâirleri 4”. İçel. 5: 8.


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1TÜRKYILMAZ/CEBRİ, Cabbar Türkyılmazd. 01.01.1950 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2TEVFÎK, Tarsuslu Cûdî-zâde Seyyid Mehmed Efendid. 1873 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3İMDADÎ, Alid. 1870 - ö. 1906/1908?Doğum YeriGörüntüle
4NÛRÎ, Osman, Hanyevîd. 1767 - ö. 1815Doğum YılıGörüntüle
5ŞEVKET, Muhammed Sa'îd Ağad. 1767\'den önce - ö. 1825Doğum YılıGörüntüle
6HATÎB, Molla Muhtâr Efendid. 1767-68 - ö. 1805-06Doğum YılıGörüntüle
7NECMÎ, Mahmud Efendid. ? - ö. 1810-11Ölüm YılıGörüntüle
8İZZÎ, Abdulazîz-zâde İzzî Nu'mân Efendid. ? - ö. 13 Eylül 1810Ölüm YılıGörüntüle
9KÂTİB, Molla İlyasd. ? - ö. 1810-11Ölüm YılıGörüntüle
10KEMAL, Kemal Özgürd. 1943 - ö. 12.07.2012MeslekGörüntüle
11ÖZGÜR/TÜRKÜYÜREKLİ, Özgür Akbabad. 1982 - ö. ?MeslekGörüntüle
12ŞAH HAYDARİ KERRAR, Haydar Birgörd. 18.06.1954 - ö. ?MeslekGörüntüle
13TANBÛRÎ, Mustafa Çavuşd. 1689 - ö. 1756Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14TATLI, Hüseyind. 1702 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15KÖŞKDERELİd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16MANSUR, Mansur Ekmekçid. 01.03.1960 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17OSMAN AKTAŞd. 1942 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18BEZMÎ, İmam Halil Bezmî Efendid. ? - ö. 1723-24Madde AdıGörüntüle