Madde Detay

Asıl adı Mehmed'dir. İstanbul'da doğdu. Düzenli bir medrese eğitiminin ardından mülâzım oldu. Şaban 1021/Eylül-Ekim 1612'de Canbaziye Medresesi'ne, Şevval 1038/Mayıs-Haziran 1629'da Sekban Ali Medresesi'ne hareketle, Zilkade 1040/Haziran 1631'de Şeyhülislam Zekeriya Efendi Medresesi'ne, Cemaziyelahir 1040/Ocak-Şubat 1631'de Murad Paşa-yı Atik Medresesi'ne, Cemaziyelahir 1044/Kasım-Aralık 1634'te Sahn-ı Seman'dan birine atandı. Aynı sene Recebi/Aralık-Ocak 1634-35'te Bosna kazası mevleviyetine getirildi. Muharrem 1046/Haziran-Temmuz 1636'da ayrıldı. Muharrem 1052/ Nisan 1642'de Tire kadısı oldu. Cemaziyelahir 1053/ Ağustos-Eylül 1643'te azledildi. Ölüm tarihi Safayi'de 1051/1641-42, Beliğ'de ve  Vekâyiü'l-Fuzalâ'da ise 1055/1645-46 olarak geçmektedir. Vekâyiü'l-Fuzalâ'da Safayi'de belirtilen 1051/1641-42 şeklindeki ölüm tarihinden sonraki görevleri de kayıtlıdır. Bu bakımdan şairin ölüm tarihinin  Vekâyiü'l-Fuzalâ'ya dayanarak 1055/1645-46 kabul edilmesi daha uygundur.

Devrinin tanınmış şairlerinden biridir. Şiirlerinde Muti'î mahlasını kullandı.

Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.)(1999). İsmâil Belîğ Nuhbetü'l-Âsâr li-Zeyli Zübdeti'l-Eş'âr. Ankara: AKM Yay. 386

Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî: Nuhbetü’l-Âsâr Min Fevâ’idi’l-Eş’âr İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay. 535-36.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.)(2001). Mehmed Nâil Tuman Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay. 

Mehmed Süreyya (1308-15/ 1890-97). Sicill-i Osmânî. C.4. İstanbul: Matbaa-i Âmire.161.

Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi Şakâ’ik-i Nu’mâniyye ve Zeyilleri “Vakâyiü’l-Fuzalâ”. C. 3. İstanbul: Çağrı Yay.127.

Dilâ senün dahı olurdı başlar üzre yerün

Misâl-i nergis olaydı elünde sîm ü zerün

Âhdur ser-şule-i âteş-feşân-ı 'aşk olan

Sîne-i pür-dâgdur hem gülsitân-ı 'aşk olan

Bir hadeng-endâz dilber hasretinden na'l idüp

Şerhalardur sînede tîr ü kemâna 'aşk olan

Târ-ı zülfünden halâs olmazdı hergiz kılmasa

Mâh ruhsârı hayâlin şeb-revân-ı 'aşk olan

 ***

Kuçmak murâd iden o mehi pîrehen gibi

Başdan geçe meger ki dilâ Kûh-ken gibi

(Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.)(1999). İsmâil Belîğ Nuhbetü'l-Âsâr li-Zeyli Zübdeti'l-Eş'âr. Ankara: AKM Yay. 386.)