Madde Detay
NAÇARİ BABA, Ali Çetin
(d. 1947 / ö. -)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Ali Çetin olan âşık, şiirlerinde “Naçari Baba” mahlasını kullanmıştır. Ozan, Çorum’un Alaca ilçesinin Şıhhasan köyünde 1947 yılında dünyaya gelmiştir. Babası Ağuiçen Ocağı taliplerinden Halil Ağa’nın torunu Abbas Çetin’dir. Okuma yazma bilmeyen babası Naçari’yi nüfusa geç yazdırmıştır ve bu sebeple kimlikte doğum yılı 1949 olarak gözükmektedir. İlkokulu köyünde okuyan ozan küçük yaşlarda annesini kaybetmiştir. İlk başlarda komşu köyde bir kıza âşık olan Ozan Naçari, küçük yaşlardan itibaren saza ilgi duyar ve köylerine gelen âşıklardan etkilenmeye başlar. Âşıklık sevdasıyla yollara düşer ve Ankara’ya yerleşir. Burada âşıklar kahvesine gitmeye başlar ve çeşitli âşıklarla tanışır. Haksızlıklara olan karşı çıkışlarından dolayı dönem dönem ülkenin çeşitli cezaevlerinde kalır. 1969 yılında köyüne döner ve 1970’te Aslıhan Hanım ile evlenir. Askerlik görevini tamamlayıp köyüne dönen Ozan Naçari Baba, Ankara’ya tekrar yerleşir ve burada inşaat ustalığı yapmaya başlar. Genellikle okul inşaatlarında görev alır fakat astım hastalığı sebebiyle işini bırakır ve tedavi olmaya devam eder. Bugüne kadar halk kültürü ve ozanlık ile ilgili birçok derneğe üye olan Naçari Baba, hâlen Ankara’da yaşamaktadır. Serkan ve Can isimli iki oğlu vardır (Naçari 1995: 19-20).
Yüzlerce şiiri ve onu aşkın kitabı bulunan Ozan Naçari, Türkiye genelinde yapılan etkinlik, şölen, seminer ve konserlere giderek sanatını icra etmektedir. Anadolu Halk Ozanları Derneği’nin kuruculuğunu yapan ve halk ozanlığının devam edebilmesi için antoloji niteliğinde eserler oluşturan Naçari, kendi şiirlerinde esas olarak dünya barışı, adalet, mazlumlar ve özgürlük gibi sosyal temleri ele almaktadır (Sezgin ve Çiftlikçi 2010: 16). Kırk yaşındayken rüyasında Hz. Muhammet’i gören Ozan Naçari onun elinden bade içer. İkinci rüyasında ise kırklar meclisine uğrar ve burada da aksakallı bir zatın elinden bade içer. Bu durumu şiirleriyle ifade eden Ozan Naçari badeli âşıklar arasında yerini alır (Sezgin ve Çiftlikçi 2010: 17).
Haksızlığa dayanamayan Naçari’nin şiirlerindeki aşk teminin zamanla ilahi aşka dönüştüğünü ve kendisinin de tasavvufa meylettiğini söyleyebiliriz. Ozan Naçari, hümanist bakış açısıyla tüm insanları bir görür ve şiirlerinde onların ruhani güzelliklerinden de bahseder. Alevi-Bektaşi köyünde büyüyen ozanın şiirlerinde bu şiir geleneğinin izlerine de rastlamak mümkündür. Etkilendiği ozanlar arasında Kul Ahmet, Âşık Ferrahî ve Âşık Veysel bulunmaktadır. Ali Çetin’e usta olarak gördüğü Kul Ahmet tarafından “Naçari” mahlası verilmiştir (Naçari 1995: 21-22). Kendisi de Âşık Sedaî (Gülsüm Kahraman) ve Âşık Hürdemî’ye (Nevzat Bayramoğlu) mahlaslarını vermiştir.
Ozan Naçari, ozanlık geleneğin temsilcilerinin unutulmaması için antolojik kitaplar hazırlamıştır ve kendi şiirleri de çeşitli antoloji kitaplarında yer almıştır. Ozanın toplamda 7 adet kitabı vardır ve 195 antolojide şiirleri bulunmaktadır. Anadoluyu Gezen Ozanlar adlı kitabı genişletilmiş haliyle iki baskı daha yapmıştır (Sezgin ve Çiftlikçi 2010: 4).
Kaynakça
Ozan Naçari (1995). Anadolu Kültürü ve Ozanlarımız. Ankara: Fon Matbaası.
Sezgin, İlhan, Ramazan Çiftlikçi (hzl.) (2007). Anadolu’nun Özgür Ozanı: Ozan Naçari Baba- Hayatı, Sanatı ve Toplu Şiirleri. Ankara: Aşık Ofset.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARAŞ. GÖR. GÖKÇE ZEYNEP GÜZEYYayın Tarihi: 20.11.2018Güncelleme Tarihi: 09.12.2020
Yayın Tarihi: 20.11.2018Güncelleme Tarihi: 09.12.2020
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Anadolu Kültürü ve Ozanlarımız | Fon Matbaası / Ankara | 1995 | Antoloji |
Anadolu'nun Çileli Ozanı Sürmeli Varto | Kuloğlu Matbaacılık / Ankara | 1997 | Biyografi |
Ozanlardan Bir Demet | San Matbaası / Ankara | 2000 | Antoloji |
Duygu Rehberi Şairler ve Ozanlar Antolojisi | Beypazarı Matbaası / Ankara | 2002 | Antoloji |
Anadolu'ya Soluk Verenler | Kervan Yayınları / Konya | 2004 | Antoloji |
Anadoluyu Gezen Ozanlar | Kuloğlu Matbaacılık / Ankara | 2005 | Antoloji |
Anadolu'nun Hür Ozanı Ozan Efkâri Baba | Kuloğlu Matbaacılık / Ankara | 2007 | Biyografi |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | SORSAVUŞ, Ali Rıza Öztürk | d. 1948 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | YARDIMCI, Ahmet Yardımcı | d. 1961 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | GÖMÜTÜ | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Fikret Terzi | d. 1947 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | SEHERÎ/ALTINAY, Mustafa Altınay | d. 1947 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | GÜLHANÎ, Kasım Okal | d. 1947 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | MEHEMMED HÜSEYNOV | d. 1887 - ö. 1944 | Meslek | Görüntüle |
8 | SÜRAYİ, Gabrail Demirçov | d. 1882 - ö. 1972 | Meslek | Görüntüle |
9 | SEYİT MEFTUNİ/MEFTUNİ, İbrahim Memo Temiz | d. 1920 - ö. 28.05.1982 | Meslek | Görüntüle |
10 | MIZRAP GÜNEŞ | d. 1937 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | RIZAÎ, Rıza Özcan | d. 01.01.1955 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | OSMAN EFENDİOĞLU | d. 1936 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | SÜRAYİ, Gabrail Demirçov | d. 1882 - ö. 1972 | Madde Adı | Görüntüle |
14 | MÜDERRİS HOCA | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | AZİZ HAN | d. ? - ö. 1976 | Madde Adı | Görüntüle |