Madde Detay

Adı Osman’dır. Hakkında bilgi veren kaynaklardan yalnızca Rıza Tezkiresi’nde Bor kasabasından olduğu belirtilir (Erdağı 2002: 100). Şakaik’in verdiği bilgiye göre medreseden azledildikten sonra kadılık yaptı.

Vefat tarihi 1080 /1669’dur (Özcan 1989: 708).

Kaynaklarda Nazmî Osman Efendi’ye ait herhangi bir eserden söz edilmez. Edebî yönü hakkında ayrıntılı bilgiler veren Seyyid Rıza, Nazmî’nin üslubunu “tâze-gû” olarak niteler; onun itibar sahibi şairlerin güzel söz söyleyenlerinden olduğunu, çok sayıda eşsiz kasideleri ve muhayyel gazelleri olduğunu belirtir (Erdağı 2002: 100).

Diğer tezkirelerde Nazmî Osman Efendi’ye ait olduğu belirtilen üç beyit, Mucîb Tezkiresi’nde Nazmî Mehmed Çelebi’ye nisbet edilmiştir (Altun 1997: 59). Nâil Tuman bu bilginin yanlışlığına dikkat çeker (Kurnaz vd. 2001: 1069).

Abdülkadiroğlu, Abdülkerim (hzl.) (1999). İsmail Belîğ, Nuhbetü’l-Âsâr Li-Zeyli Zübdeti’l-Eşʻâr. Ankara: AKM Yay.

Akbayır, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyya, Sicill-i Osmanî. C. 4. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.

Altun, Kudret (hzl.) (1997). Tezkire-i Mucîb. Ankara: AKM Yay.

Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi, Tezkire-i Safâyî. Ankara: AKM Yay.

Erdağı, M. Sadık (hzl.) (2002). Rıza Tezkiresi. Ankara:Türk Dili ve Edebiyatı Kitapları.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.)(2001). Mehmed Nâil Tuman Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay. 

Özcan, Abdülkadir (hzl.) (1989). Şakaik-ı Nuʻmaniye ve Zeyilleri. C. 3. İstanbul: Çağrı Yay.

Gazel

Uşşâkı nazar-kerde-i çeşm-i siyeh eyle

Ey âfet-i cânum nigeh eyle nigeh eyle

Bir fitne kopar reşk ide hurşîd-i kıyâmet

Nâz ile girüp raksa şikest-i küleh eyle

Bir cilve ile âlemi kıl hüsnüne hayrân

Ebrûlarını secde-geh-i mihr ü meh eyle

Âheste simâ ile çıkup ʻarz-ı cemâl it

Hurşîdi dahı hâk-i der-i tekyegeh eyle

Dervîş-i cihân-gerdün olupdur dil-i Nazmî

Çârûb-keş-i reh-güzer-i cilve-geh eyle

(Erdağı, M. Sadık (hzl.) (2002). Rıza Tezkiresi. Ankara: Türk Dili ve Edebiyatı Kitapları. 100.)

 Sultan İbrâhîm Hân Hazretlerinin cülûsu için aşağıdaki tarihi düşürmüştür: 

Târîh

Didi târîh-i cülûsın Nazmî-i dâʻî anun

Eyledi devlet ile Sultân İbrâhîm cülûs

Bir kasidesinden

Çeşme-sâr-ı tabʻumun âb-ı zülâlidür sözüm

Sâhir-i endîşemün sihr-i helâlidür sözüm

Dil-firîb olsa n’ola her nükte-i sihr-âveri

Bahşiş-i feyz-i Hudâ-yı lâ-yezâlidür sözüm

Nükte-perdâz-ı maʻânîde beyân-ı fikrimün

Tercemân-ı vahy-i mazmûn-ı makâlidür sözüm

(Erdağı, M. Sadık (hzl.) (2002). Rıza Tezkiresi. Ankara: Türk Dili ve Edebiyatı Kitapları. 101.)