Madde Detay

Ali Ozan, 1887 yılında Niğde’nin Efendibey mahallesinde doğmuştur. Babasının ölümü üzerine ortaokulu yarıda bırakmak zorunda kalmıştır. Ancak okula gitmese de kendi kendini yetiştirmiştir. Niğde Vilayet Matbaasında işe girmiş ve 29 yıl burada çalışmıştır. Daha sonra ise Çiftçi Malları Koruma Başkanlığında çalışmaya başlamış ve buradan emekli olmuştur. Ali Ozan, gözünden rahatsız olmasına rağmen gönüllü olarak askere gitmiştir. İstiklal Harbinde Konya'da karargah yazıcılığı yapmış ve oradan terhis olmuştur. Aynı zamanda İstiklal madalyası sahibidir. "1960 yılında Niğde’ye gelen Sadık Çavuş’la dostluk kurmuş ve ona şiirler yazmıştır. 1976 yılında vefat etmiştir" (Özmen 2009: 477).

Ali Ozan, şiire Niğde Vilayet Matbaasında işe başladıktan sonra merak salmıştır. Pek çok âşığa ve halk şairine ait şiirleri okumuş ve ezberlemiştir. Bunların başında Karaca Oğlan ve Niğde'nin yetiştirdiği önemli bir şair olan Hüdaverdi Baba gelir. 1796 yılında Niğde’nin Uluağaç köyünde dünyaya gelen ve 1859 yılında vefat eden (Bakırcı 2010: 20; Bakırcı 2017: 41) Hüdaverdi Baba ile akraba olduğuna inanan Ali Ozan, Hüdaverdi Baba'nın şiirlerinin tespit edilmesinde oldukça fazla gayret sarf etmiştir. 1950'li yıllardan itibaren şiirler yazmaya başlamıştır. Daha çok koşma tarzında şiirler yazmıştır. 1960'lı yıllarda yayla için Niğde'ye gelen Adanalı halk şairi Sadık Çavuş'la dostluk kurmuş (Özmen 2009: 477) ve ona "Sadık Çavuş'a" ve "Üstadım Sadık Çavuş'a" adlı iki de şiir yazmıştır. Üstadım Sadık Çavuş'a adlı şiirinde Sadık Çavuş'u üstat olarak kabul ettiği görülür: "Meslekte ve meşrepte yolundayım/ Çilede hem cefada kolundayım/ Ali Ozan'ın tatlı kolundayım/ Çünki benim sadık kafadarımsın" diyerek Sadık Çavuş'un izinden gittiğini belirttikten sonra "Güzel dervişlerin bana yol verdi/ Bir kelime deste deste gül verdi/ Sorarsan pirimizdir Hüdaverdi/ Yine de ustam ve ihyakarımsın" diyerek Sadık Çavuş'un söylediği bir kelimeden şiirler yazdığını söyler. Ayrıca her ne kadar pirinin Hüdaverdi olduğunu belirtse de Sadık Çavuş'u usta olarak kabul eder. Şiirlerinde Ali Ozan ve Ozan'ı mahlas olarak kullanmıştır. Rüya görüp bade içmemiştir.

Ali Ozan, şiirlerinde 7, 8 ve 11 hece ölçüsünü kullanmıştır. 11 heceli şiirleri çoğunluktadır. 11'li hece ölçülü şiirlerde duraklar 6+5 ve 4+4+3 şeklindedir. 8'li hece ölçülü şiirlerde duraklar 4+4 ve 5+3, 7'li hece ölçülü şiirlerde ise 4+3 duraklıdır. Bizlere Koyunlulu Derler adlı şiirini hem 8'li hem de 9'lu hece ölçüsünü kullanarak yazmıştır. Şiirlerinin bazılarında hece problemleri görülmektedir: Küs müsün sen âleme bu ne hâl / Ne çare fitil yarada kaldı / Nasip almayan cefakarımsın gibi mısralar 11 hece olması gerekirken 10 hece ile yazılmıştır. Şiirlerinde samimi ve sade bir dil kullanmıştır. Bazı şiirlerinde gilli, geru, kaleder, abaru, uğrun uğrun, cife, dubara, tarh gibi Niğde ağzına ait kelimelere yer vermiştir.

Ali Ozan, şiirlerinde aşk, sevgi, sevgiliye hasret, dostluk, şans, tabiat, dinî ve millî konular gibi temaları işlemiştir. Ayrıca Niğde'nin doğal güzelliklerini konu alan şiirleri de vardır. Azap Yarabbi, adlı şiirini eşinin hastalığı sebebiyle dua mahiyetinde yazmıştır. Niğdeli tanınmış alim, fikir adamı ve öğretmen Hicri Göncel için de bir şiir kaleme almıştır.

Ali Ozan yazdığı şiirlerini Niğde Valiliğince yayımlanan Niğde'nin Sesi Gazetesi'nde yayımlamıştır. Aynı gazetede çeşitli konularda yazılar da yayımlayan Ali Ozan, folklor gecelerine katılıp şiirler okumuştur. Ozan, ayrıca tiyatrolarda da görev almıştır. İsmail Özmen, Ali Ozan'ın tiyatrolarda yer alan bir rolüyle ilgili şunları söyler: "Geleneklere uygun bir kız isteme sahnesinde oğlan babası rolünü oynamış ve çok beğenilmişti. Kız babası rolünü de emekli PTT müdürü Hüseyin Güven oynamıştı." (Özmen 2009: 477).