Madde Detay
SAFÎ
(d. ?/? - ö. 890/1485/86)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / Başlangıç-15. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Bursalıdır. Sehî Bey’in bildirdiğine göre üstat bir nakkaş olan Safî padişahın da takdirini kazanmış iyi bir şairdi. Sık sık II. Murâd’ın sohbetlerinde bulunmasını kıskanan bazı şairlerin “yazdıkları şeyler küfürdür” isnadıyla hapse atılmış, devrin kazaskeri Molla Veliyyüddîn adına bir kaside yazıp gönderince hapisten kurtulmuştur. Ancak zindan hayatının ağır gelmesi sonucu, 890/1485-86’da hapisten çıktıktan birkaç gün sonra ölmüştür. Mezarı Edirne’dir. Latîfî “ayyâş u kallâş” dediği Safî’nin şiirlerini yalın ve renksiz bulurken Sehî, hem kaside, hem gazellerinin güzel ve Dîvân’ının halk arasında meşhur olduğunu ifade etmektedir. Nazire mecmualarında görülebileceği gibi şairin çok sayıda zemin şiirine devrinin ve 16. yüzyılın en büyük şairleri onlarca nazire söylemişlerdir. Başta Ahmed Paşa olmak üzere, Zâtî, Hayâlî, Mesîhî, Hayretî, Muhibbî, Âhî, Lâmi’î, Harîmî, Şem’î gibi büyük şairlerin şiirlerine nazire söylemeleri, onun hem kendi döneminde hem de sonraki asırda tanındığını ve beğenildiğini ortaya koymaktadır. 15. ve 16. yüzyıllarda yazılan bütün nazire mecmualarında şiirlerinin bulunması, devrinin meşhur bir şairi olduğu hususunda Sehî’nin görüşündeki isabeti teyit edici mahiyettedir. Safî’nin, Ömer b. Mezîd’in Mecmû’atü’n-Nezâ’ir’inde 7, Eğridirli Hacı Kemâl’in Câmi’u’n-Nezâ’ir’inde 21, Edirneli Nazmî’nin Mecma’u’n-Nezâ’ir’inde 12 ve Pervâne Bey Mecmû’ası’nda 14 şiiri yer almaktadır.
Kaynakça
Canpolat, Mustafa (hzl.) (1982). Ömer b. Mezîd, Mecmû’atü’n-Nezâ’ir. Ankara: TDK Yay.
Eğridirli Hacı Kemâl. Câmi’u’n-Nezâ’ir. Bayezıd Kütüphanesi. No. 5782. vr. 23a, 35a, 37a…
İsen, Mustafa (hzl.) (1994). Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı, Ankara: AKM Yay.
Köksal, M. Fatih (2007). “Safî”. Türk Dünyası Edebiyatçılar Yazarlar ve Şairler Ansiklopedisi. C. 7. Ankara: AKM Yay. 424.
Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf [erişim tarihi: 20.07.2013].
Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî - Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay.
Latîfî (1314). Tezkire-i Latîfî. İstanbul.
Pervâne Bey. Mecmû’a-i Nezâ’ir. Topkapı Sarayı Kütüphanesi. Bağdat. No. 406. vr. 67b, 77a, 190a…
Sehî (1325). Tezkire-i Sehî. İstanbul.
Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1990). C. 7. “Safî”. İstanbul: Dergâh Yay. 414.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSALYayın Tarihi: 19.09.2013Güncelleme Tarihi: 06.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Şem’-i dil-sûzam revân oldı gözümden yaşlar
Ben ölürsem gam degül Hak sana virsün yaşlar
Kaşlarun yayın kurup kirpiklerün ki_okın ata
Cânı içün gönlümün derd ehli yasın başlar
Gamzenün okın görüp yolunda yüz döndürsevüz
Hîç emân virme ki senden tîg u bizden başlar
Tâkatüm yokdur rakîbün cevri yükin cekmege
Sensüz ey dil-ber nice bagruma basam başlar
Îsi-i Meryem gibi cân-bahş ola kamu sanem
Ger kalem zülfün ucından baglaya nakkâşlar
Gurresinden her mehün birdür hilâli gerçi kim
Gösterür bir ayda iki hilâl ol kaşlar
Gül yüzün evsâfın eylerken Safî sûsen dimiş
Âferîn anun şehenşâhına hem şâbâşlar
(Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf [erişim tarihi: 20.07.2013]. 662.)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 19.09.2013Güncelleme Tarihi: 06.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Şem’-i dil-sûzam revân oldı gözümden yaşlar
Ben ölürsem gam degül Hak sana virsün yaşlar
Kaşlarun yayın kurup kirpiklerün ki_okın ata
Cânı içün gönlümün derd ehli yasın başlar
Gamzenün okın görüp yolunda yüz döndürsevüz
Hîç emân virme ki senden tîg u bizden başlar
Tâkatüm yokdur rakîbün cevri yükin cekmege
Sensüz ey dil-ber nice bagruma basam başlar
Îsi-i Meryem gibi cân-bahş ola kamu sanem
Ger kalem zülfün ucından baglaya nakkâşlar
Gurresinden her mehün birdür hilâli gerçi kim
Gösterür bir ayda iki hilâl ol kaşlar
Gül yüzün evsâfın eylerken Safî sûsen dimiş
Âferîn anun şehenşâhına hem şâbâşlar
(Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf [erişim tarihi: 20.07.2013]. 662.)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 06.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Şem’-i dil-sûzam revân oldı gözümden yaşlar
Ben ölürsem gam degül Hak sana virsün yaşlar
Kaşlarun yayın kurup kirpiklerün ki_okın ata
Cânı içün gönlümün derd ehli yasın başlar
Gamzenün okın görüp yolunda yüz döndürsevüz
Hîç emân virme ki senden tîg u bizden başlar
Tâkatüm yokdur rakîbün cevri yükin cekmege
Sensüz ey dil-ber nice bagruma basam başlar
Îsi-i Meryem gibi cân-bahş ola kamu sanem
Ger kalem zülfün ucından baglaya nakkâşlar
Gurresinden her mehün birdür hilâli gerçi kim
Gösterür bir ayda iki hilâl ol kaşlar
Gül yüzün evsâfın eylerken Safî sûsen dimiş
Âferîn anun şehenşâhına hem şâbâşlar
(Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf [erişim tarihi: 20.07.2013]. 662.)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Gazel
Şem’-i dil-sûzam revân oldı gözümden yaşlar
Ben ölürsem gam degül Hak sana virsün yaşlar
Kaşlarun yayın kurup kirpiklerün ki_okın ata
Cânı içün gönlümün derd ehli yasın başlar
Gamzenün okın görüp yolunda yüz döndürsevüz
Hîç emân virme ki senden tîg u bizden başlar
Tâkatüm yokdur rakîbün cevri yükin cekmege
Sensüz ey dil-ber nice bagruma basam başlar
Îsi-i Meryem gibi cân-bahş ola kamu sanem
Ger kalem zülfün ucından baglaya nakkâşlar
Gurresinden her mehün birdür hilâli gerçi kim
Gösterür bir ayda iki hilâl ol kaşlar
Gül yüzün evsâfın eylerken Safî sûsen dimiş
Âferîn anun şehenşâhına hem şâbâşlar
(Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf [erişim tarihi: 20.07.2013]. 662.)
İlişkili Maddeler
| Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
|---|---|---|---|---|
| 1 | HAKKI/FEVZÎ, Hüseyin Hakkı Efendi | d. 1832 - ö. 1891 | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 2 | RIZÂ, Ali Rızâ Efendi, Bursalı | d. 1816 - ö. 1905 | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 3 | YAZICI, Mustafa | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 4 | HAKKI/FEVZÎ, Hüseyin Hakkı Efendi | d. 1832 - ö. 1891 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 5 | RIZÂ, Ali Rızâ Efendi, Bursalı | d. 1816 - ö. 1905 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 6 | YAZICI, Mustafa | d. ? - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 7 | HAKKI/FEVZÎ, Hüseyin Hakkı Efendi | d. 1832 - ö. 1891 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 8 | RIZÂ, Ali Rızâ Efendi, Bursalı | d. 1816 - ö. 1905 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 9 | YAZICI, Mustafa | d. ? - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 10 | HAKKI/FEVZÎ, Hüseyin Hakkı Efendi | d. 1832 - ö. 1891 | Meslek | Görüntüle |
| 11 | RIZÂ, Ali Rızâ Efendi, Bursalı | d. 1816 - ö. 1905 | Meslek | Görüntüle |
| 12 | YAZICI, Mustafa | d. ? - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
| 13 | HAKKI/FEVZÎ, Hüseyin Hakkı Efendi | d. 1832 - ö. 1891 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 14 | RIZÂ, Ali Rızâ Efendi, Bursalı | d. 1816 - ö. 1905 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 15 | YAZICI, Mustafa | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 16 | HAKKI/FEVZÎ, Hüseyin Hakkı Efendi | d. 1832 - ö. 1891 | Madde Adı | Görüntüle |
| 17 | RIZÂ, Ali Rızâ Efendi, Bursalı | d. 1816 - ö. 1905 | Madde Adı | Görüntüle |
| 18 | YAZICI, Mustafa | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |