ŞÂVUR/ŞÂVER

(d. ?/? - ö. 960/1553)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı bilinmeyen şair Kastamonuludur. II. Bayezid, Yavuz ve Kanunî Sultan Süleyman dönemlerinde yaşadı. Medrese eğitimini tamamladıktan sonra önce çeşitli kasabalarda müderrislik yaptı, sonra kadılık mesleğini seçti. Müderrislik ve kadılık yaptığı yerler kaynaklarda belirtilmez. Ancak Latîfî Tezkiresi’nde Tâliî ile latife yollu karşılıklı şiirleşmelerine verilen örnekten şairin Kastamonu’nun Araç kasabasında kadılık yaptığını öğreniyoruz. Hayatıyla ilgili bütün bilgimizin bu kadar olduğu Şâvûr, 960/1553 senesinde öldü. Latîfî, şiir ve mûsikâr (üflemeli bir bir derviş çalgısı) ilmini iyi bildiği ve bu konuda eserleri olduğunu kayderken, eser ismi vermemektedir.. Âşık Çelebi aynı zamanda musikişinas olduğunu söylediği Şâvur’un ömrünün sonuna kadar meyhane kapısından ayrılmayan bir ayyaş olduğunu, hatta meyhane çıkışlarının birinde düşerek ayağını kırdığını ve topal kaldığını bildirmektedir. Topallığıyla alay edenlere karşı “Ta‘n eylemesün baña ayaksuz diyü cühhâl / N'ola ayağum yoğsa her fende elüm var” beytini söyleyen şairin kimi şiirlerinin de başkaları tarafından sahiplenildiği kaynaklarda hakkında bahsedilenler arasındadır. Latîfî, Necâtî ve Tâliî tarafından şiirlerinin beğenildiğini, kendisinin de şiirde onları örnek aldığını ve onların yolunda gittiğini yazmaktadır. Hasan Çelebi ise “Zamanında meşhurmuş ama şimdi adından eser kalmamıştır.” demektedir. Şâvur’un Edirneli Nazmî’nin Mecma’u’n-Nezâ’ir’inde altı şiiri yer almaktadır. Edirneli Nazmî’nin Mecma’u’n-Nezâ’ir’inde ve Pervâne Bey Mecmuası’nda şiirleri yer almaktadır.

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ, Sicill-i Osmanî. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.

Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latîfî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzemâ. Ankara: AKM Yay.

Kaf-zâde Fâizî. Zübdetü’l-Eş’âr. Milli Kütüphane, Yz. A. 679, vr. 60a.

Kutluk, İbrahim (hzl.) (1978). Kınalızâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: TTK Yay.

Köksal, M. Fatih (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf. [erişim tarihi: 20.03.2013]

Köksal, M. Fatih (2007). “Şâver”. Türk Dünyası Edebiyatçılar Yazarlar ve Şairler Ansiklopedisi. C. 8. Ankara: AKM Yay. 43.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Nail Tuman, Tuhfe-i Nâ’ilî. Ankara: Bizim Büro Yay.

Pervâne Bey. Mecmû’a-i Nezâ’ir. Topkapı Sarayı Kütüphanesi Bağdat No. 406, vr. 3b, 168a, 213a…

Riyâzî. Riyâzü’ş-Şu’arâ. Süleymaniye Kütüphanesi, Es’ad Ef. No. 3871, vr. 64a.

“Şâver” (1998). Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C. 8. İstanbul: Dergâh Yay. 110.

Şemseddîn Sâmî (1314). Kâmûsu’l-A’lâm. İstanbul: Mihrân Matbaası.

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSAL
Yayın Tarihi: 07.09.2013
Güncelleme Tarihi: 29.10.2020

Eserlerinden Örnekler

GAZEL 

İñende âşıkuñ aglatma ey meh-rû cihândur bu

Tayanma hüsn çagına geçer âb-ı revândur bu

Sabâdan subh-dem sordum n’idersin hâk-i pâyini

Didi kim hûr u rıdvâna be-gâyet armagandur bu

Dilermiş öldüre sini habîbüñ çeşm-i fettânı

Ölem sanma ki ömr içre hayât-ı câvidândur bu

Seni bu hüsn ile cânâ görüben hûrlar aydur

Ser-â-ser milket-i hüsne meger var ise handur bu

Bu Şâvur bendeñi cânâ iñen cevr ile öldürme

Buluşuruz senüñ ile benüm cânum cihândur bu

(Köksal, M. Fatih (2012). Edirneli NazmîMecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf.[erişim tarihi: 20.03.2013]. 2132)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ANDELÎBÎ, Bülbül Hasand. 16.yy - ö. 16.yyDoğum YeriGörüntüle
2HÂKÎ, Hâkî-i Kastamonî, Hâkî Efendid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3RAHMÎd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4ANDELÎBÎ, Bülbül Hasand. 16.yy - ö. 16.yyDoğum YılıGörüntüle
5HÂKÎ, Hâkî-i Kastamonî, Hâkî Efendid. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6RAHMÎd. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7ANDELÎBÎ, Bülbül Hasand. 16.yy - ö. 16.yyÖlüm YılıGörüntüle
8HÂKÎ, Hâkî-i Kastamonî, Hâkî Efendid. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9RAHMÎd. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10ANDELÎBÎ, Bülbül Hasand. 16.yy - ö. 16.yyMeslekGörüntüle
11HÂKÎ, Hâkî-i Kastamonî, Hâkî Efendid. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
12RAHMÎd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
13ANDELÎBÎ, Bülbül Hasand. 16.yy - ö. 16.yyAlan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14HÂKÎ, Hâkî-i Kastamonî, Hâkî Efendid. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15RAHMÎd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ANDELÎBÎ, Bülbül Hasand. 16.yy - ö. 16.yyMadde AdıGörüntüle
17HÂKÎ, Hâkî-i Kastamonî, Hâkî Efendid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18RAHMÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle