Madde Detay

Sefer Baysal, Erzurum’un Şenkaya ilçesine bağlı Özyurt [Barik] köyünde 1936'da dünyaya gelmiştir. Nüfus kayıtlarında doğum tarihi 1941 olarak yazılmıştır. Ana adı Tükez, baba adı Firkanî’dir. Üç erkek, üç de kız kardeşi vardır. İlköğrenimini köyünde tamamlar, o günkü şartlarda daha ileri bir eğitim alma imkânı bulamaz. İlkokuldan sonra, köy hayatının gereklerinden olan tarım, hayvancılık gibi gündelik işlerle meşgul olur, 1957'de evlenir. Eşinin ismi Münevver’dir. Şairin bu evlilikten altı çocuğu vardır. 1961-1963 yıllarında Ankara Mamak’ta askerlik görevini tamamlar. Askerlik dönüşü marangozluk mesleğine başlar, köyünde, çiftçilik ve hayvancılık gibi işlerin yanı sıra bir süre marangozluk mesleği ile de uğraşır. 1968'de işçi olarak gittiği Almanya’da 1975 yılına kadar kalır. Bu yıllarda, içinde bulunduğu birçok zorluklara rağmen ailesini ve çocuklarını ihmal etmez, bütün çocuklarının okumasını sağlar, şiir ve edebiyatla da ilgisini kesmez (Baysal 2008; Vural 2012: 339-340). Almanya’dan döndükten sonra, Ardahan'ın Göle ilçesinde bir müddet ticaretle uğraşır, aktif çalışma hayatını sürdürür. Sefer Baysal, hâlen yaz aylarını, Göle ilçe merkezinde ve Şenkaya ilçesine bağlı Dolunay [Kürsüne] köyünde geçirmekte, kışın ise İstanbul’a çocuklarının yanına gitmektedir. Bütün bu uğraşlar arasında şiir, sanat ve edebiyatla olan ilişkisini de devam ettirmektedir (Baysal 2019).

Sefer Baysal, âşıklık geleneğinin çok canlı olarak yaşandığı bir çevrede, şiirle çok küçük yaşlarda tanışmıştır. Köyündeki ehl-i dil kişileri (Esmani Çavuş gibi), köylerine gidip gelen âşıkları ve hem halk şiirinin hem de bölgenin önemli isimlerinden Sümmânî ve Âşık Şenlik gibi üstat âşıkların şiirlerini dinleyip okuyarak kendini geliştirmiştir. Yine, yörede “Gölletli Kelamî” ismiyle tanınan halk âşığının şiirlerini de köylerindeki Esmani Çavuştan’tan dinleyerek hafızasına almıştır. Birçok âşıklar meclisinde bulunmuş, bu toplantılarda, Nihanî, Mevlüt İhsanî, Reyhanî, Çobanoğlu, Nusret Torunî ve Hüseyin Sümmanioğlu gibi, yörenin ve dönemin tanınmış âşıklarını dinleme imkânı bulmuştur. Şiirlerini hem irticalen söyleyebilmekte hem de yazmaktadır. Sefer adını mahlas olarak kullanmıştır. Sefer Baysal, şiirlerinde hece ölçüsü ve halk şiiri nazım şekillerini kullanmıştır. Saz çalmak dışında âşıkların birçok özeliğini taşımaktadır. Şiirleri halk kültürünün yanı sıra kitabî bilgilerin zenginliğini de yansıtmaktadır. Çünkü okumaya karşı çocukluğundan itibaren büyük bir sevgi ve ilgi duymuş, bu ilgi ve hevesi sonucunda sürekli bir okuma alışkanlığı kazanmıştır. Okuyarak elde ettiği birikimini ise şiirlerinde etkili bir biçimde yansıtabilmiştir. Nasihatçı bir eda ile dinî, ahlâkî ve sosyal konularda yazıp söylediği şiirleri ağırlıktadır. Şiirlerinin çoğu etkilendiği bir olay veya durum karşısında ya da bir yanlışlığa, haksızlığa karşı tepki olarak yazılmıştır. Bu şiirlerini “Düşüncenin Dili” adlı bir kitapta toplamıştır. Bütün şiirlerini bir araya getireceği ikinci bir şiir kitabının çalışması ise devam etmektedir (Baysal 2008; Vural 2012: 339-340).