SİHRÎ, Kız Memi

(d. ?/? - ö. ?/Murat devri (1574-1595) sonları.)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul’da doğdu. Asıl adı hakkında kaynaklarda herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. “Kız Memi” sanıyla meşhur oldu. Öğrenimini tamamlayıp Serezli Defterdar Hasan Çelebi’den mülazım oldu. Defterdar Hasan Çelebi, şehremini olunca Sihrî de onun yanında kâtiplik yaptı. Hasan Çelebi'nin Halep’e defterdar tayin edilmesi üzerine onunla birlikte Halep’e gitti ve at pazarı emini oldu. Halep’te kendisine isnat edilen bir suç iddiasıyla Üveys Paşa tarafından hadım edildi (Kılıç 2010: 957, Eyduran 2009: 373-74). Bu olaydan sonra  Sihrî, dünya işlerini bir kenara bırakarak İbrahim Gülşenî’ye intisap etti. Tasavvufi eğitimini tamamladıktan sonra İstanbul’a dönen şair, burada ilim erbabına hizmet etti (Solmaz 2005: 354). Sicill-i Osmânî’de III. Murat devri (1574-1595) sonlarında öldüğü kayıtlıdır (Akbayar 1998: 1508).

Sihrî’nin herhangi bir eserinin olup olmadığı hakkında kaynaklarda bilgi bulunmamaktadır. Ancak çeşitli mecmularda şaire ait birçok şiire rastlanmaktadır.

Yazdığı âşıkane şiirleri döneminde çok beğenilen Sıhrî, özellikle de tarih düşürmede bir hayli meşhur olmuştur (Solmaz 2005: 355, Eyduran 2009: 374).

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1998). Mehmed Süreyya, Sicill-i Osmânî (Yâhud Tezkîre-i Meşâhir-i Osmânî). C. 5. İstanbul: Kültür Bakanlığı-Tarih Vakfı Ortak Yay.

Eyduran, Aysun S. (hzl.) (2008). Beyânî, Tezkîretü’ş-Şu’arâ. Ankara: KTB. Yay. E-kitap: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83502/beyani----tezkiretus-suara.html [Erişim Tarihi: 01.02.2014].

Eyduran, Aysun S. (hzl.) (2009). Kınalı-zâde Hasan Çelebi, Tezkîretü’ş-Şu’arâ, Tenkitli Metin A. Ankara: KTB. Yay. E-kitap: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83504/kinalizade-hasan-celebi---tezkiretus-suara.html [Erişim Tarihi: 01.02.2014].

Gündoğdu, Betül (2002). Pervâne Beg Nazire Mecmuası (30a-67b). Transkripsiyonlu ve Edisyon Kritikli Metin. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.

İpekten, Halûk, M. İsen, R. Toparlı, N. Okçu ve T. Karabey (1998). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay.

İsen, Mustafa (hzl.) (1994). Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı. Ankara: Akçağ Yay.

İsen, Mustafa (hzl.) (1998). Sehî Bey Tezkiresi, Heşt-Behişt. Ankara: Akçağ Yay.

Kaf-zâde Fâ’izî, Zübdetü’l-Eş’âr. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı, Belediye 11. vr. 89a.

Kaya, Hasan (2002). Pervâne Beg Nazire Mecmuası (165a-199b). Transkripsiyonlu ve Edisyon Kritikli Metin. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.

Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-Şu’arâ-İnceleme-Metin. C. 2. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Ens. Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî- Dîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C. 2. Ankara: Bizim Büro Yay.

Solmaz, Süleyman (hzl.) (2005). Ahdî, Gülşen-i Şu’arâ (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Başkanlığı Yay.

Şemseddin Sâmî (1314). Kâmûsu’l-Âlâm. C. 4. İstanbul: Mihran Matbaası.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. YUNUS KAPLAN
Yayın Tarihi: 22.03.2014
Güncelleme Tarihi: 28.10.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Egmeyen ebrû-yı yâra başı Hakdan dûrdur

Ka’be hakkı secde ilmin bilmedi makhûrdur

 

Gerden-i sîmîni tûmâr-ı mahabbetdür anun

Levh-i hüsninde hatı gûyâ du’â-yı nûrdur

 

Gussanı ben yimeyüp canâ rakîbün mi yisün

Kimsenün kimse nasîbini yimez meşhûrdur

 

Dâr-ı ‘alemde ene’l-Hak dise bir ‘âşık eger

Zâhidâ ta’n itme sakın her gönül Mansûrdur

 

Sihri dîvâne olup efsâne söylerse n’ola

Zülf-i sâhirler elinden neylesün meşhûrdur

Kaya, Hasan (2002). Pervâne Beg Nazire Mecmuası (165a-199b). Transkripsiyonlu ve Edisyon Kritikli Metin. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi. 28-29.

 

Gazel

Gey yaraşur dimiş oldum ben ana gül-gûn kabâ

Kıldı alı al üzere geydi tâ gül-gûn kabâ

 

Serv gibi sebze-pûş olmak yaraşurdı velî

Kana girmiş geymiş ol kaddi livâ gül-gûn kabâ

 

Lâcüverdî reng ile gerçi yaraşıkdur benefş

Gey yaraşur sana ey gül-gûn kabâ gül-gûn kabâ

 

Gök gök itdüm seng-i cevr ile dögmekden tenüm

Tâ görelden geydügin iy bî-vefâ gül-gûn kabâ

 

Âh-ı Şebdîz eşk-i gül-gûn n’ola olursa revân

Husrevâne giydi dilber Sihriyâ gül-gûn kabâ

Gündoğdu, Betül (2002). Pervâne Beg Nazire Mecmuası (30a-67b). Transkripsiyonlu ve Edisyon Kritikli Metin. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi. 142.

 

Kaptan Sinân Paşa’nın Vefatına Söylediği Tarih

Virür âhir fenâye fülk-i teni

Nûh dahı olursa keştîbân

 

Her kaçan dem çeke neheng-i ecel

Katrece gelmiye ana ‘ummân

 

Yûsuf-ı Sânî idi ahbâba

Görinürdi ‘adû gözine Sinân

 

Sihriyâ gel du’â-yı hayr idelüm

Rûh-ı pâkını şâd ide Subhân

 

Hâtif-i gayb didi târîhin

Taldı rahmet denizine Kapudan

Eyduran, Aysun S. (hzl.) (2009). Kınalı-zâde Hasan Çelebi, Tezkîretü’ş-Şu’arâ, Tenkitli Metin A. Ankara: KTB. Yay. E-kitap: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83504/kinalizade-hasan-celebi---tezkiretus-suara.html [Erişim Tarihi: 01.02.2014]. 374-75.


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1İSMET, Mustafa İsmet Efendi, Pepe İsmetd. 1833 - ö. 1892Doğum YeriGörüntüle
2RE'YÎ, Terzi-zâde Mustafa Re'yî Efendid. ? - ö. 1573-74Doğum YeriGörüntüle
3YETÎMÎ, Hâşimî-zâde Seyyid Mehmed Efendid. ? - ö. 1665Doğum YeriGörüntüle
4İSMET, Mustafa İsmet Efendi, Pepe İsmetd. 1833 - ö. 1892Doğum YılıGörüntüle
5RE'YÎ, Terzi-zâde Mustafa Re'yî Efendid. ? - ö. 1573-74Doğum YılıGörüntüle
6YETÎMÎ, Hâşimî-zâde Seyyid Mehmed Efendid. ? - ö. 1665Doğum YılıGörüntüle
7İSMET, Mustafa İsmet Efendi, Pepe İsmetd. 1833 - ö. 1892Ölüm YılıGörüntüle
8RE'YÎ, Terzi-zâde Mustafa Re'yî Efendid. ? - ö. 1573-74Ölüm YılıGörüntüle
9YETÎMÎ, Hâşimî-zâde Seyyid Mehmed Efendid. ? - ö. 1665Ölüm YılıGörüntüle
10İSMET, Mustafa İsmet Efendi, Pepe İsmetd. 1833 - ö. 1892MeslekGörüntüle
11RE'YÎ, Terzi-zâde Mustafa Re'yî Efendid. ? - ö. 1573-74MeslekGörüntüle
12YETÎMÎ, Hâşimî-zâde Seyyid Mehmed Efendid. ? - ö. 1665MeslekGörüntüle
13İSMET, Mustafa İsmet Efendi, Pepe İsmetd. 1833 - ö. 1892Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14RE'YÎ, Terzi-zâde Mustafa Re'yî Efendid. ? - ö. 1573-74Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15YETÎMÎ, Hâşimî-zâde Seyyid Mehmed Efendid. ? - ö. 1665Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16İSMET, Mustafa İsmet Efendi, Pepe İsmetd. 1833 - ö. 1892Madde AdıGörüntüle
17RE'YÎ, Terzi-zâde Mustafa Re'yî Efendid. ? - ö. 1573-74Madde AdıGörüntüle
18YETÎMÎ, Hâşimî-zâde Seyyid Mehmed Efendid. ? - ö. 1665Madde AdıGörüntüle