Madde Detay

Amasya’da doğdu. Asıl adı Mehmed'dir. Âşık Çelebi, bir sevda uğruna genç yaşta Amasya’yı terk ederek Rumeli'ye geldiğini söyler (Kılıç 2010: 1002). Devrin ileri gelenleriyle musahip olan Sülûkî, Rumeli’de kâtiplik yaptı (Eyduran 2009: 395). Sülûkî, Rumeli'ye geldikten sonra burada tanıştığı şairlerin şiirlerine nazireler yazdı ve Rumeli şehirlerinde gezerek her gördüğü güzele aşk ilan etti (Kılıç 2010: 1002). Sicill-i Osmânî ve Tuhfe-i Nâ’ilî’de Sülûkî'nin, Kanunî Sultan Süleyman devrinin sonlarında vefat ettiği kayıtlıdır (Akbayar 1998: 1553, Kurnaz 2001: 445).

Şehr-engîz’i ve bazı gazelleri bulunan (Eyduran 2009: 395, Şemseddin Sâmî 1314: 2610) Sülûkî, şiiri olgunluk derecesine erişmiş ve çevresinden hüsnü kabul görmüştür (Eyduran 2008: 90).

Akbayar, Nuri (hzl.) (1998). Mehmed Süreyya, Sicill-i Osmânî (Yâhud Tezkîre-i Meşâhir-i Osmânî).C. 5.  İstanbul: KB-Tarih Vakfı Ortak Yay.

Eyduran, Aysun S. (hzl.) (2008). Beyânî, Tezkîretü’ş-Şu’arâ. Ankara: KTB. Yay. E-kitap: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83502/beyani----tezkiretus-suara.html [Erişim Tarihi: 01.12.2013].

Eyduran, Aysun S. (hzl.) (2009). Kınalı-zâde Hasan Çelebi, Tezkîretü’ş-Şu’arâ, Tenkitli Metin A. Ankara: KTB. Yay. E-kitap: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83504/kinalizade-hasan-celebi---tezkiretus-suara.html [Erişim Tarihi: 01.12.2013].

İpekten, Halûk (vd.) (1998). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay.

Kaf-zâde Fâ’izî. Zübdetü’l-Eş’âr. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı, Belediye 11. vr. 93a.

Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-Şu’arâ-İnceleme-Metin. C. 2. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Nail Tuman Tuhfe-i Nailî- Dîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C. 1. Ankara: Bizim Büro Yay.

Riyâzî, Riyâzu’ş-Şu’arâ. Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu, 06 Hk 1275. vr. 62a.

Şemseddin Sâmî (1314). Kâmûsu’l-Âlâm. C. 4. İstanbul: Mihran Matbaası.

 

Kasîde

Çün tâcir i hazân irişüp çözdi bârını

Dökdi zerini aldı bâgun baharını

 

Sûsen çün irdi hâlet-i nez’e ‘Alî-sıfat

Bahr-i fenâya saldı revân Zü’1-fekârını

 

Cünd-i şitâ hirâsi ile cûy-ı seng-dil

Yapmaga başlamışdı demürden hisârını

 

Gördüm ki yirde berg-i hazândan biri yatur

Rıf’atde ol geçürmiş iken rüzgârını

 

Düşmiş turâba rûyını zehr eylemişdi zerd

‘Işk eylemişdi niteki ‘âşık-ı ‘izârını

 

O1 bergi bu gün ele aldı hediyye-vâr

Kim ber-güzâr ide göricek rûy-ı yârini

 

Ya'ni yüzin eline alup dil irişdi kim

Ol kân-ı lutfa ‘arz ide ol ber-güzârını

 

Gitdi irince varlıcagum hâk-i pâyuna

Döndüm şu tâlibe vire iksîre varını

 

Mahbûs kalmasun kafes-i fakr u fâkada

Kurtar bu bâg-ı midhâtinün gel hezârını

 

Bir çeşmi beste şâhîne döndi kapunda dil

Sal dest-i lutf ile kim ala ol şikârını

 

Sürme kapunda kuhl-ı Sıfâhâna virmeyen

Ehl-i nazarları ol ayagun gubârını

Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-Şu’arâ-İnceleme-Metin. C. 2. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay. 1002-1003.

 

 

Şehr-engîz’den

Birisi tâlib-i ilmün Ömerdür

Mutavvel sanma medhin muhtasardur

Bezm-i maksûdımuz ‘izz-i visâli

Velî matlûb-ı ‘âlemdür hayâli

Anun yolında ömrin itmeyen sarf

Kelâm-ı ‘ışkdan bilmez o bir harf

Mehemmeddür birisi şeyhzâde

Hudâ virmiş ana hüsni ziyâde

Tazarru’ iderüm Hakk hazretine

Elin alup girem tâ halvetine

Eyduran, Aysun S. (hzl.) (2009). Kınalı-zâde Hasan Çelebi, Tezkîretü’ş-Şu’arâ, Tenkitli Metin A. Ankara: KTB. Yay. E-kitap: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83504/kinalizade-hasan-celebi---tezkiretus-suara.html [Erişim Tarihi: 01.12.2013]. 396.