Madde Detay
Nail Tan
Tokmakî
(d. 10 Aralık 1941 / ö. -)
Halkbilimci, şair ve yazar
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Kastamonu'nun Araç ilçesine bağlı Kavacık köyünde doğdu. Babası polis Remzi
Tan, annesi ise ev hanımı Rafiye Hanım’dır. 1959’da Göl İlköğretmen Okulunu
bitirdi. 1960'da Kastamonu Abdurahmanpaşa Lisesini dışarıdan tamamladı. Bursa
Eğitim Enstitüsü Edebiyat Bölümü (1962), Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi
Enstitüsü (1973) ve Millî Güvenlik Akademisi'nde (1983) eğitimini sürdürdü.
1990'da Anadolu Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Lisans tamamlama
programını bitirdi.
Nail Tan, Kastamonu Kavak Köyü İlkokulu Müdürlüğü (1959-1960), Van
Alparslan İlköğretim Okulu Türkçe Öğretmen ve Müdür Yardımcılığı (1962-1965),
Kastamonu Kız İlköğretim Okulu Edebiyat Öğretmen ve Müdür Yardımcılığı
(1965-1968), Mardin Kız İlköğretim Okulu Türkçe Öğretmenliği (1970)
görevlerinde bulundu. 1970'de MEB Millî Folklor Enstitüsü Müdür Yardımcılığına
atandı 1973-1978 ve 1979-1984 yılları arasında KB Millî Folklor Araştırma
Dairesi Başkanlığı görevini yürüttü. Uluslararası Folklor Kongrelerinin
toplanması, yurt çapında derlemelerin başlatılması, kursların açılması, arşiv
ve kütüphanenin kurulup geliştirilmesi, araştırma yıllığı çıkarılması,
yayınların arttırılması, üniversitelere halk bilimi derslerinin konulması,
folklor açık hava müzesinin kurulması girişimi Nail Tan’ın başkanlığı döneminde
gerçekleştirilen önemli faaliyetlerdir. Ayrıca Nail Tan’ın, her konuda folklor
bibliyografyalarının hazırlanıp yayımlanması, folklor uzmanlık kitaplığının
oluşturulması, Türk Folkloru adlı süreli
yayının başlatılması, yurt dışındaki folklor kuruluşlarıyla ilişki kurulması,
buna bağlı olarak Makedonya’daki Türklerin halk kültürü derleme gezilerini
gerçekleştirmesi, gölge oyunu, aşçılık, el sanatları vb. gibi dallarda
festivaller, büyük sergiler düzenlenmesi vb. gibi pek çok başarının
kazanılmasında da emeği büyüktür (İvgin 2016: 20-21).
1984-1988 yılları arasında Kültür Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü’nde,
Genel Müdür Yardımcılığı yaptı. 1998 yılında
HAGEM Genel Müdürlüğü’nden emekli oldu. Emekliye ayrıldıktan
sonra 1998-2006 yılları arasında Türk Dil Kurumu’nun “Türk Dünyası
Destanlarının Tespiti, Türkiye Türkçesine Aktarılması ve Yayımlanması Projesi”nde
uzman olarak çalıştı. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim, Mesleki Eğitim, Mesleki
Yaygın Eğitim Fakültelerinde altı yıl halkbilimi dersi verdi (Tan 2011: 9).
Nail Tan, Azerbaycan’ın Bakü şehrindeki VEKTOR Uluslararası Bilim
Merkezince 2003 yılında “Fahrî Doktor”, 2006 yılında “Fahrî Profesör” unvanı
verildi. Azerbaycan Bakü Asya Üniversitesince 2003 yılında “Fahrî Doktor”
unvanını aldı. Aynı zamanda Türk kültürüne verdiği hizmetlere bağlı olarak 1981
İhsan Hınçer Türk Folkloruna Hizmet Ödülü, 1997 Motif Halk Bilimi Hizmet Ödülü,
1999 UNIMA Geleneksel Türk Tiyatrosu Hizmet Ödülü ve 2007 Hüseyin Gazi Kültür
ve Sanat Vakfı Türk Dünyası Kültürüne ve Halk Bilimine Hizmet Ödülü'ne layık
görüldü. 2021'de Kosova Balkan Türkoloji Merkezi (BAL-TAM) Balkan Türkolojisine Hizmet Ödülü'nü aldı.
Nail Tan, 1965'te ilkokul öğretmeni Mefharet Tan ile evlenmiştir ve bir
çocuk sahibidir. Oğlu Prof. Dr. Mustafa Özgür Tan, Gazi Üniversitesi Tıp
Fakültesi Üroloji Bölümünde çalışmaktadır.
Yazı hayatına ve edebiyata şiirle başlayan Nail Tan’ın yazdığı şiirler, pek
çok dergide yayımlanmıştır. İlk şiiri Yaşamda Karanlıklar adını
taşır. Özür -I, Özür- II adlı şiirleri
pek çok gazete ve dergide yayımlanmıştır. 1990’da Acaba Biraz Maviniz Biraz Yeşiliniz Var mı?, 2002’de, 118
sayfadan oluşan Gelince Gözlerine Bahar/Kollarıma
Giriyor Çiçeklerin ve 2004’te Divarların Arasındaki Gökyüzü adlı şiir
kitapları yayımlanır. Onun şiire başlamasında kendi ifadesiyle,1970’li yılların
ortalarında farkına vardığı dünyayı bekleyen çevre yıkımı ve felâketler etkili
olmuştur. (Şentürk 2011: 105) Nail Tan, kültürel anlamda olduğu kadar sosyal hayata
karşı da duyarlı olup insanlığı şiirleriyle uyarmayı tercih etmiştir. Acaba Biraz Maviniz Biraz Yeşiliniz Var mı? okuyucuya ağaç, orman,
su sevgisini öğretebilme, orman yangınlarına son verebilme vb. gibi kaygılarla
yazılmış olup, söz konusu şiirlerle Nail Tan, bütün vatanseverleri göreve
çağırmaktadır. (Yağcıoğlu 2011: 97) Nail Tan ayrıca şair Nurettin Özdemir'in
şiirine nazire olarak yazdığı "Vatan", 2040 yılındaki Türkiye halkına
seslendiği "Al Sana Avrupa Birliği" ve "Karı Koca Destanı"
vb. gibi farklı konulardaki mesaj içerikli şiirleriyle de dikkati çekmektedir.
Bazı şiirlerinde Tokmakî mahlasını kullanan Nail Tan’ın şiir dili akıcı, yalın
ve anlaşılırdır.
Nail Tan, edebiyatın oyun dalında da eserler vermiştir. Ankara Radyosu’nda
seslendirilmiş ve yayımlanmış radyo oyunları şunlardır: Çocuk Bahçesi, Arkası Yarın, 5 Bölümden oluşan Üç Pınar Köyünün
Sırları” (1988), bir çocuk oyunu olan Bir Bulut Yakalayalım (1989), Arkası
Yarın, 5 Bölümden oluşan Vasiyet (1991), Böyle Daha Güzel (1999), Sabahattin Engin ile birlikte yazdığı Sepetçioğlu Osman Efe (2001) adlı oyunlardır. Böyle Daha Güzel ve Sepetçioğlu Osman Efe adlı iki oyun,
Kastamonu Nöbetçi Tiyatro tarafından sahneye konulmuştur.
Nail Tan ayrıca, roman türüne de imzasını atmıştır. Nasreddin Hoca Senfonisi adlı eser, Nasreddin Hoca’nın hayatının
romanlaştırılmasıdır. Eserin başarısı, yazarın Nasreddin Hoca’yı fıkralarından
sıyırarak, onu tarihî bir şahsiyet olarak sunmuş olmasıdır. Eser sanatsal
yapısının üç ana özelliği ile dikkati çekmektedir:
1. Türk’ün evrensel mizah
anlayışını, felsefesini yazılı edebiyata dönüştürme durumuyla estetik bir
anlatıma sahip olması
2. Fıkra metinlerinin
sanatsal özerkliğinin, roman konfederasyonu şeklinde birleştirilmesi durumu
3. Çağdaş romanlarda
uygulanan polifonizm (çok yönlü anlatım) yönteminden yaralanılması (Ceferli
2011: 119-120)
Nail Tan, uluslararası pek çok kongre ve sempozyumda bildiriler sunmuş;
çeşitli konularda derleme, makale ve güncel yazılar yayımlamıştır. Nail Tan,
halk müziği, halk oyunları, halk hikâyeleri, Bayburt, Kırşehir, Isparta vb.
gibi yörelerimizin halk türküleri, fıkralar, geleneksel Türk Tiyatrosu, gelenek
ve görenekler gibi (İvgin 2011: 13-30) alanlarda çalışmaları bulunmaktadır.
Kaynakça
Ceferli, Meherrem (2011). “Türk Halk Mizahının Roman Boyutu”. Nail Tan’a Armağan. (Baskıya hzl. Tuncer
Gülensoy-Hayrettin İvgin). Ankara: Kültür Ajans Yayınları. 119-122.
İvgin, Hayrettin (2011). “Nail Tan’ın Kültür/Kültür ve Turizm
Bakanlıklarında Folklorla İlgili Hizmetleri”. Nail Tan’a Armağan. (Baskıya hzl. Tuncer
Gülensoy- Hayrettin İvgin). Ankara: Kültür Ajans Yayınları. 51-62.
İvgin, Hayrettin (2016). “Nail Tan’la Türk Folkloruna Hizmetleri Hakkında
Röportaj”. Yel Kayadan Ne Aparır?/Türk Halk
Kültürü Araştırmaları. Ankara: Kültür Ajans Yayınları. 16-51.
Şentürk, Ahmet Tufan (2011). Nail Tan’ın Yeni Şiir Kitabı Üstüne”. Nail Tan’a Armağan. (Baskıya hzl.Tuncer
Gülensoy-Hayrettin İvgin). Ankara: Kültür Ajans Yayınları. 103-106.
Tan, Nail (2011), “Hayat Hikâyesi”, Nail Tan’a Armağan. (Baskıya hzl. Tuncer Gülensoy-Hayrettin İvgin), Ankara: Kültür Ajans Yayınları. 9-12.
Yağcıoğlu, Halim (2011). “Yırmanın Görevi-Nail Tan”. Nail Tan’a Armağan. (Baskıya hzl. Tuncer Gülensoy-Hayrettin İvgin). Ankara: Kültür Ajans Yayınları. 97-98.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. DR. EBRU ŞENOCAKYayın Tarihi: 01.03.2019Güncelleme Tarihi: 27.12.2023
Yayın Tarihi: 01.03.2019Güncelleme Tarihi: 27.12.2023
Güncelleme Tarihi: 27.12.2023
| Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
|---|---|---|---|
| Evliya Çelebi Seyahatnâmesi Folklorik Dizin Denemesi | Nüve Matbaası / Ankara | 1974 | Araştırma |
| Borlu Kemâli Baba | Nüve Matbaası / Ankara | 1975 | Araştırma |
| Türk Çocuklarına Yanıltmacalar | Emel Matbaası / Ankara | 1975 | Araştırma |
| H. Cahit Öztelli Kaynakçası | Folklor Araştırmaları Kurumu (FAK) Yayınları: 6 / Ankara | 1979 | Araştırma |
| Atatürk ve Türk Folkloru | Folklor Araştırmaları Kurumu (FAK) Yayınları: 7 / Ankara | 1981 | Araştırma |
| Ayhan İnal’ın Şairliği | Ulucan Matbaası / Ankara | 1981 | İnceleme |
| Çocuklarımıza Folklor Hazinemizden Seçmeler | Kültür Bakanlığı Yayınları: 493 / Ankara | 1981 | Araştırma |
| Âşık Tahirî Bibliyografyası | MİFAD Yayınları: 46 / Ankara | 1983 | Bibliyografya |
| Folklor (Halk Bilimi) Genel Bilgiler | Dilek Matbaası / İstanbul | 1985 | Araştırma |
| Folklorumuzda Ölçülü Sözler | Teknik Basımevi Sanayi / Ankara | 1985 | Araştırma |
| Türk Halk Ezgileri | ? / Ankara | 1988, 1989, 1990 | Araştırma |
| 21. Yüzyılın Eşiğinde Örf ve Âdetlerimiz (Türk Töresi) | Anadolu Matbaası / İstanbul | 1991 | Araştırma |
| Türk Halk Oyunları Katoloğu, C. I | HAGEM Yayınları: 161 / Ankara | 1991 | Araştırma |
| Türk Halk Oyunları Katoloğu. C. II | HAGEM Yayınları: 259 / Ankara | 1997 | Araştırma |
| Türk Halk Oyunları Katoloğu, C. III | HAGEM Yayınları: 277 / Ankara | 1999 | Araştırma |
| Folklorik Türk Kıyafetleri | TÜPRAŞ Yayını / Ankara | 1992 | Araştırma |
| Kayseri Albümü | Kayseri Kültür Turizm ve Sanat Vakfı Yayını: 4 / Ankara | 1995 | Araştırma |
| Bayburt Musiki Folkloru: | Cem Veb Ofset / Ankara | 1991 | Araştırma |
| Ankara Halk Müziği: (Salih Turhan’la), | Adım Ajans Matbaası / Ankara | 1998 | Araştırma |
| Çankırı Halk Müziği: | Çankırı Valiliği Yayını / Ankara | 1999 | Araştırma |
| Dîvân ve Halk Edebiyatımızda Lâedrî ve Ölçülü Sözler | FAK Yayınları: 24 / Ankara | 1999 | Araştırma |
| Folklorumuzda Politik Fıkralar | Matsa Matbaası / Ankara | 1999 | Araştırma |
| Böyle Daha Güzel-En Akıllı Kim | FAK Yayınları: 27 / Ankara | 1999 | Radyo Oyunu |
| Atatürk ve Türk Halk Kültürü (Folkloru): | Ekip Grafik, “FAK Yayınları: 28” / Ankara | 2000 | Araştırma |
| Kırşehir Halk Müziği | Cem Veb Ofset / ANkara | 2000 | Araştırma |
| Kırıkkale Halk Müziği | Cem Veb Ofset / Ankara | 2000 | Araştırma |
| Uşak Türküleri | Uşak Valiliği Kültür Yayınları / Ankara | 2001 | Araştırma |
| Sepetçioğlu Osman Efe | Yücel Ofset / Ankara | 2001 | Radyo Oyunu |
| Kastamonulu İki Yazar Oğuz Atay-M. Ata Anbarcıoğlu | KASÇETVAK Yayınları: 2 / Ankara | 2001 | Araştırma |
| 50. Sanat Yılı’nda Ayhan İnal | Yücel Ofset / Ankara | 2001 | Araştırma |
| Van Halk Müziğine Giriş | Van Valiliği Yayını / Ankara | 2001 | Araştırma |
| Kuruluşunun 70. Yıl Dönümünde Türk Dil Kurumu | TDK Yayınları: 787 / Ankara | 2002 | Araştırma |
| Artvin Halk Müziğine Giriş | Artvin Valiliği Yayını / Ankara | 2001 | Araştırma |
| Gelince Gözlerine Bahar/Kollarıma Giriyor Çiçeklerin-Şiirler | İnkansa Ofset / Ankara | 2002 | Şiir |
| Orhan Şaik Gökyay I | İnkansa Ofset / Ankara | 2002 | Araştırma |
| Sabretya Plâketya | BRC Basımevi / Ankara | 2002 | Radyo Oyunu |
| Kastamonulu İki Ünlü Şair ve Yazar O. Şaik Gökyay-M. Behçet Necatigil | KASÇETVAK Yayınları: 3 / Ankara | 2002 | Araştırma |
| Isparta Türküleri: | İdeal Matbaası / Ankara | 2002 | Araştırma |
| Cumhuriyet Dönemi Kültür Çalışmalarının Dünü Bugünü Yarını | ? / Ankara | 2003 | Araştırma |
| Kastamonulu İki Şair Araştırmacı Hikâyeci ve Oyun Yazarı: Hakkı Kâmil Beşe-Halil Erdoğan Cengiz | KASÇETVAK Yayınları: 4 / Ankara | 2003 | Araştırma |
| Kastamonulu Ünlü Sahne Sanatçıları | KASÇETVAK Yayınları: 5 / Ankara | 2004 | Araştırma |
| Divarların Arasındaki Gökyüzü (Şiirler) | VECTOR Yayınları / Bakü | 2004 | Şiir |
| Gurur Kaynağımız Kastamonulular, C.I | ? / Ankara | 2004 | Araştırma |
| Gurur Kaynağımız Kastamonulular, C.II | ? / Ankara | 2004 | Araştırma |
| Gurur Kaynağımız Kastamonulular, C. III | ? / Ankara | 2004 | Araştırma |
| Gurur Kaynağımız Kastamonulular, C. IV | ? / Ankara | 2005 | Araştırma |
| Gurur Kaynağımız Kastamonulular, C. V | ? / Ankara | 2005 | Araştırma |
| Gurur Kaynağımız Kastamonulular, C. VI | ? / Ankara | 2006 | Araştırma |
| Gurur Kaynağımız Kastamonulular, C.VII | ? / Ankara | 2009 | Araştırma |
| Gurur Kaynağımız Kastamonulular, C. VIII | ? / Ankara | 2010 | Araştırma |
| Atatürk ve Güzel Sanatlar Sempozyumu Bildirileri | Cumhuriyet Kültür ve Tanıtma Vakfı Yayınları / Ankara | 2005 | Araştırma |
| Türk Şekerciliğinin Öncüsü Araçlı Hacı Bekir Ailesi | ? / Ankara | 2005 | Araştırma |
| Atatürk ve Türk Dil Kurumu | TDK Yayınları: 863 / Ankara | 2006 | Araştırma |
| Atatürk Dönemi Kültür Kurumlarından Örnekler | AKM Yayınları / Ankara | 2006 | Araştırma |
| Orhan Şaik Gökyay, C. IV, | ? / Ankara | 2006 | Araştırma |
| Orhan Şaik Gökyay, C. V | ? / Ankara | 2007 | Araştırma |
| Orhan Şaik Gökyay, C. VI | ? / Ankara | 2008 | Araştırma |
| Orhan Şaik Gökyay, C. VII | ? / Ankara | 2010 | Araştırma |
| Nasreddin Hoca Senfonisi (Roman) | Ürün Yayınları / Ankara | 2006 | Roman |
| Türk Halk Bilgisi Derneği | ? / Ankara | 2006 | Araştırma |
| Altunhisarlı Âşık Kemâli Baba | ? / Ankara | 2006 | Araştırma |
| Derlemeler Makaleler, C. I,Genel Halk bilim-Halk Edebiyatı-Genel Konular | ? / Ankara | 2007 | Derleme |
| Derlemeler Makaleler, C. II, Anonim Edebiyat | ? / Ankara | 2007 | Derleme |
| Derlemeler Makaleler, C. III, Âşık Edebiyatı-Tekke Edebiyatı | ? / Ankara | 2007 | Derleme |
| Derlemeler Makaleler, C. IV, Halk Gülmecesi-Tiyatrosu | ? / Ankara | 2007 | Derleme |
| Derlemeler Makaleler, C. V,Halk Müziği ve Oyunları, Halk Eğlenceleri-Sporları | ? / Ankara | 2007 | Derleme |
| Derlemeler Makaleler, C. VI, Gelenek Görenekler-Belirli Günler-Mutfak-El Sanatları | ? / Ankara | 2007 | Derleme |
| Derlemeler Makaleler, C. VII, Atatürkçülük-Dil-Edebiyat-Tarih-Güzel Sanatlar | ? / Ankara | 2007 | Derleme |
| Derlemeler Makaleler, C.VIII, Kastamonu Araştırmaları | ? / Ankara | 2007 | Derleme |
| Prof. Dr. Taciser Onuk’a Armağan | ? / Ankara | 2007 | Makale |
| Konya Halk Müziği | Ötüken / Ankara | 2007 | Araştırma |
| Kastamonu Evleriyle İlgili Bazı Gelenek, Görenek ve Halk İnanmaları | ? / Ankara | 2008 | Derleme |
| Türk Halk Edebiyatında Karakuş Kadı Fıkraları | Kültür Ajans Yayınları: 36 / Ankara | 2008 | Araştırma |
| Âşık Şeref Taşlıova’dan Derlenen Halk Hikâyeleri | TDK Yayınları: 931 / Ankara | 2008 | Araştırma |
| Araçlı Şair, Hikâyeci ve Araştırmacı Fazıl Bayraktar | ? / Ankara | 2008 | Araştırma |
| Kastamonu Araçlı Oyun Yazarı Eleştirmen Sabahattin Engin | ? / Ankara | 2009 | Araştırma |
| Yeşil Deniz Araç’ta Hayatın Yedi Rengi | ? / Ankara | 2009 | Araştırma |
| Ulukışlalı Âşık Kemâli Baba | Ulukışla Belediyesi Yayını / Ankara | 2011 | Araştırma |
| Orhan Şaik Gökyay, C. VIII | Kültür Ajans Yayınları: 161 / Ankara | 2012 | Araştırma |
| Türk Halk Edebiyatı Dediğin Bir Sarp Kale | Kültür Ajans Yayınları: 175 / Ankara | 2012 | Makale |
| Gurur Kaynağımız Kastamonulular, C. IX | ? / Ankara | 2013 | Araştırma |
| Öz Köz Söz/Türk Halk Kültürü Araştırmaları | ? / Ankara | 2014 | Makale |
| Gurur Kaynağımız Kastamonulular, C. X, | Kültür Ajans Yayınları / Ankara | 2015 | Araştırma |
| Söz Anlayan Beri Gelsin! /Atasözü ve Deyim Yazıları | Kültür Ajans Yayınları / Ankara | 2021 | Araştırma |
İlişkili Maddeler
| Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
|---|---|---|---|---|
| 1 | GAŞEM/GÜNEYLİ GAŞEM, Gaşem Caferî | d. 1901 - ö. 24.09.1989 | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 2 | Ahmed Esad Sezai Sünbüllük | d. 1874 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 3 | FERRUZÎ, Feramuz Yünal | d. 1951 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 4 | GÜLŞEN ŞİMŞEK | d. 1941 - ö. 06.02.2013 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 5 | EŞREFOĞLU, Eşref Erdugan | d. 1941 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 6 | AYDIN RIZA RECEBOV | d. 1941 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 7 | Şakir (Ayaşlı) | d. 1871 - ö. 18 Haziran 1917 | Meslek | Görüntüle |
| 8 | Jozef Habib Gerez | d. 14 Haziran 1926 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
| 9 | Yaman Koray | d. 1934 - ö. 06 Mart 2006 | Meslek | Görüntüle |
| 10 | Mustafa Akalın | d. 23 Nisan 1920 - ö. 26 Temmuz 1988 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 11 | Durdu Şahin | d. 01 Haziran 1960 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 12 | Behçet Çelik | d. 26 Ekim 1968 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 13 | NAİLÎ, Nail | d. 1884 - ö. 1953 | Madde Adı | Görüntüle |
| 14 | Tan Tolga Demirci | d. 1975 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
| 15 | NÂ’İL, Abürrahîm Nâ’il Efendi | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |