TAVLUSUNLU HİCRANÎ, Mehmet Selim Karaca

(d. 1916 / ö. 12.07.1984)
âşık, öğretmen
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Mehmet Selim Karaca'dır. Mahlası Tavlusunlu Hicranî'dir. 1916'da Kayseri'nin Tavlusun köyünde doğmuştur (Kalkan 1988: 116; Kalkan 1996: 114). Babası Filistin'in Nablus şehrinde yaşamış Hüseyinüzzade Şeyh Hasan Efendi El Rufaî'nin oğlu olan Hamid Selim Karaca'dır. Ailesi o zaman askerlikten muaf tutulduğu için gönüllü olarak orduya giren Hamid Efendi, kolağası rütbesindeyken emekliye ayrılarak Tavlusun'a yerleşmiş ve 1934'te vefat etmiştir (Satoğlu 1970: 138-139). Selim Karaca, ilk tahsilini Tavlusun İlkokulu'nda tamamlar, ardından İstanbul Pertevniyal Lisesi'ne kaydolur, ancak babasının ölümü üzerine Kayseri'ye döner. Burada bir yandan Kayseri Lisesi'nde öğrenimine devam ederken bir yandan da ailesinin geçimi için çeşitli işlerde çalışır. 1940'ta liseden mezun olur ve bir süre Tayyare Fabrikası ve Halkevi Kütüphanesi'nde memur olarak çalışır. Lisede okurken mahallî gazetelerde şiir ve hikâyeleri yayımlanır. 1942'de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türkoloji Bölümü'ne girmiştir. Fakülteye devam ettiği sırada maddi sıkıntılar nedeniyle Beşiktaş Belediyesi'nde tahsildarlık ve Vakit Gazetesi'nde musahhihlik yapar. Üniversiteden mezun olduktan sonra askerliğini yedek subay olarak tamamlar. Yaklaşık otuz yıl öğretmenlik yapar ve 1979'da emekli olur. Karaca, 12 Temmuz 1984 tarihinde İstanbul'da vefat etmiştir (Satoğlu 1970: 138-139; Satoğlu 2002: 206; Satoğlu 2008: 80-85; Işık 2007: 1975; Koçak 2012: 118-119; Özer 2018: 70-71; Feyzioğlu 1982: 14; Yedekçioğlu 1983: 24-25).

Tavlusunlu Hicranî, genellikle halk şiiri geleneğine bağlı olarak şiirler yazar. Şiirlerinde genellikle hece ölçüsünü kullanmasının yanı sıra zaman zaman serbest ölçü ve aruz ölçüsüyle de şiirler yazar. Hecenin daha çok kısa şekillerini tercih eder. Şiirlerinde genellikle aşk, sevgi, mazi, sıla hasreti, dünyanın geçiciliği ve ahlâki konuları ele alır. Bunların yanında Kayseri, Tavlusun ve Erciyes de ele aldığı konulardandır. Bazı şiirleri bestelenmiştir. Sade ve samimi bir üslubu vardır (Kalkan 1988: 116; Kalkan 1996: 114; Satoğlu 2008: 80-85).

Tavlusunlu Hicranî, çok yönlü bir sanatçı kişiliğine sahiptir. Çeşitli dergi ve gazetelerde Murad İğneci, Selim Demirhan, Cemaleddin Erkan, Selçuk Selman gibi imzalarla edebi yazılar ve şiirler yayımlar (Satoğlu 1970: 138-139). Şiirlerini Dertli Dertli (1962), Sevmek (1962), Kördüğüm (1970) ve Bir Dostluk Vardı (1973) adını verdiği şiir kitaplarında toplar. Şiir kitaplarının yanında Kayseri Fıkraları, İzahlı Edebi Sanatlar Antolojisi, Akif'e ve Fikret'e Dair ile Hürriyet Şehitlerine Ağıtlar adlı eserleri de vardır (Koçak 2012: 118-119; Satoğlu 2002: 206; Satoğlu 2008: 80-85; Işık 2007: 1975; Özer 2018: 70-71; Feyzioğlu 1982: 14; Yedekçioğlu 1983: 24-25).

Kaynakça

Feyzioğlu, Muin (1982). "Mehmet Selim Karaca". Erciyes. 58: 14.

Işık, İhsan (2007). "Mehmet Selim Karaca". Resimli ve Örnek Metinli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi. C. 5. Ankara: Elvan Yay. 1975.

Kalkan, Emir (1988). Çağlar Boyunca Kayseri Şairleri. Kayseri: Kayseri İli Özel İdare Müdürlüğü ve Kayseri Belediyesi Birliği Yay.

Kalkan, Emir (1996). Kayseri Şairleri. Kayseri: Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yay.

Koçak, Serhat (2012). Kayseri'de Âşıklık Geleneği ve Âşık İsmail Karslıoğlu. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.

Özer, Sait (2018). "Tavlusunlu Hicrânî Mehmet Selim Karaca ve Şiirleri". Şehir Kültür-Sanat. Kayseri: Kayseri Büyükşehir Belediyesi Yay. 14: 70-72.

Satoğlu, Abdullah (1970). Kayseri Şairleri -Başlangıçtan Bugüne Kadar-. Ankara: As Matbaası.

Satoğlu, Abdullah (2002). "Mehmet Selim Karaca". Kayseri Ansiklopedisi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay. 206.

Satoğlu, Abdullah (2008). "Tavlusunlu Hirânî-Mehmet Selim Karaca". Edebiyat Dünyamızdan Hoş Sedâlar II. Ankara: Akçağ Yay. 80-85.

Yedekçioğlu, Kazım (1983). "Tavlusunlu Hirânî". Erciyes. 71: 24-28.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EROL AKSOY
Yayın Tarihi: 07.01.2019
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Kayseri FıkralarıAhmet İhsan Basımevi / İstanbul1944Fıkra
İzahlı Edebî Sanatlar AntolojisiGün Matbaası / İstanbul1960Antoloji
Dertli DertliZuhal Matbaası / İstanbul1962Şiir
Sevmek- / -1962Şiir
KördüğümBayraktar Yay. / İstanbul1970Şiir
Akif'e ve Fikret'e Dair- / İstanbul1971İnceleme
Bir Dostluk VardıGencay Matbaası / İstanbul1973Şiir
Hürriyet Şehitlerine Ağıtlar- / --Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Ramazan Parladard. 1973 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Hamdi Üçokd. 1900 - ö. 30 Nisan 1979Doğum YeriGörüntüle
3Ahmet Sıvacıd. 10 Nisan 1954 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4KUL HAMİT, Hamit Kocad. 1916 - ö. 27.01.1978Doğum YılıGörüntüle
5SALMAN UĞURLUd. 1916 - ö. 1970Doğum YılıGörüntüle
6ÇERKEZ, Çerkez Gölbaşıd. 1916 - ö. 1978Doğum YılıGörüntüle
7KUL HAMİT, Hamit Kocad. 1916 - ö. 27.01.1978Ölüm YılıGörüntüle
8SALMAN UĞURLUd. 1916 - ö. 1970Ölüm YılıGörüntüle
9ÇERKEZ, Çerkez Gölbaşıd. 1916 - ö. 1978Ölüm YılıGörüntüle
10KUL HAMİT, Hamit Kocad. 1916 - ö. 27.01.1978MeslekGörüntüle
11SALMAN UĞURLUd. 1916 - ö. 1970MeslekGörüntüle
12ÇERKEZ, Çerkez Gölbaşıd. 1916 - ö. 1978MeslekGörüntüle
13KUL HAMİT, Hamit Kocad. 1916 - ö. 27.01.1978Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14SALMAN UĞURLUd. 1916 - ö. 1970Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ÇERKEZ, Çerkez Gölbaşıd. 1916 - ö. 1978Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16KUL HAMİT, Hamit Kocad. 1916 - ö. 27.01.1978Madde AdıGörüntüle
17SALMAN UĞURLUd. 1916 - ö. 1970Madde AdıGörüntüle
18ÇERKEZ, Çerkez Gölbaşıd. 1916 - ö. 1978Madde AdıGörüntüle