Madde Detay

Asıl adı Mustafa’dır. Nisbesi Attâr-zâde Mustafa’dır. İstanbul’da doğmuştur. İyi bir eğitim alan şair, 1094’te/1682-83 Nakîbüleşrâf Hâce-zâde Seyyid Osman Efendi’den mülazım oldu. 1103 Zilhicce’sinde/Ağustos-Eylül 1692 Hızır Çavuş Medresesi’ne müderris olarak tayin edildi. 1107 Rebîülâhir’inde/Kasım-Aralık 1695 Anbar Gâzî Medresesi’nde, 1110 Rebîülâhir’inde/Ekim-Kasım 1698 Fudayliye Medresesi’nde, 1115 Rebîülâhir’inde/Ağustos-Eylül 1703 Hâfız Paşa Medresesi’nde, 1116 Rebîülâhir’inde/Ağustos 1704 Ûlâ-yı Hüsrev Kethüdâ Medresesi’nde görev yaptı. 1123 Şaban’ında/Eylül-Ekim 1711 Manisa payesiyle Sofya kazasına tayin edildi. Buradaki vazifesinden 1124 Zilkade’sinde/Kasım-Aralık 1712 azledildi. Sâlim, şairin 1105 Muharrem’inde/ Eylül-Ekim 1693 öldüğünü bildirse de bu kayıt yanlış olmalıdır. (İnce 2005: 474) Şeyhî, şairin 23 Rebîülâhir 1126/8 Mayıs 1714 tarihinde vefat ettiğini bildirmiştir. (Özcan 1989: 2/363) Şair, şiirlerinde Tayyib mahlasını kullanmıştır. Kaynaklarda Tayyib’in şairliğinden ziyade, müderrisliğiyle alâkalı bilgiler kayıtlıdır. Mecmualarda yapılan taramalarda Tayyib/Tayyibî mahlasıyla kaleme alınan şiirlere rastlanmıştır. Ancak bu şiirlerin, Tayyib mahlaslı diğer şairlerin (Tayyibî Ankaravî Mehmed ve Abdülkerîm-zâde Tayyib Beg) şiirleriyle karışmış olabileceğinden Attar-zâde Mustafa Tayyib’e ait olduğunu ispat etmek güçtür.

İpekten, Halûk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay. 

Komisyon, (1998),“Tayyib Mustafa Çelebi”. Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. İstanbul: Dergâh Yay. C. 8. 286.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî- Dîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay.

Özcan, Abdülkadir, (hzl), (1989). Şeyhî Mehmed Efendi, Vekâyiü’l-Fuzalâ. İstanbul: Çağrı Yay.

İnce, Adnan (hzl.) (2005). Sâlim Efendi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: AKM Yay.

Etmesin dil devr-i zülfünde te’emmül neylesin

Her ham-ı zülfünde var bahs-i teselsül neylesin

(İnce, Adnan (hzl.) (2005). Sâlim Efendi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: AKM Yay. 475.)

Harfü’z-Zâ’il-Mu‘ceme

Eyleyip harf-i zâ-i mu‘cemede

Yine tahrîk hâme-i vâlâ

Eyledik bu mecelle-i hünere

O gürûh-ı suhanveri imlâ

(İnce, Adnan (hzl.) (2005). Sâlim Efendi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: AKM Yay. 475.)