TOGANÎ, Şeyh Toganî Ahmed Dede

(d. ?/? - ö. 1040/1630-31)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Aksaray'da doğdu. Asıl adı Ahmed'dir. Zenginliğiyle tanınırken iken her şeyi bırakarak Konya Mevlevî dergahında Bostani-i Evvel Dede'ye intisap etmiştir.Mevlevî'dir.Doğan ile av avladığı için şiirlerinde Toganî mahlasını kullanmıştır. Zeamet sahibidir. Kemâl Ahmed Dede vefâtında Bâb-ı Cedîde gönderilmiş, Yenikapı’daki tekkesinde otuz yıl şeyhlik yapmıştır. İstanbul'da bulunduğu sırada, Sultân Murâd'ın teveccühünü kazanmış, sultan onun hiç evlenmediğinden haberdar olunca saraya yakın bir hanımla evlendirmek ister ancak Toganî kabul etmez. Bu durumdan kurtulmak için Toganî Dede, Hâcı Muhammed Dede adlı kişinin kızlarıyla evlenir. Bu hanımdan bir oğlu olur ancak iki haftalıkken vefat eder. 1040/1630-31'de vefat etti. Yeni kapı Mevlevihanesi'nde Kemal Ahmed Dede'nin kabri yanında medfundur.

Kaynakça

Genç, İlhan (hzl.)(2000). Esrar Dede Tezkire-i Şuarâ-yı Mevleviyye. Ankara: AKM Yay. 318.

Kurnaz, Cemal ve M. Tatçı (hzl.)(2001). Mehmed Nâil Tuman Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay. 593.

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 27.12.2014
Güncelleme Tarihi: 23.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Beyt-i aleyhi’t-tahiyye

Sûret-i rûha cemâleşrâ nihâb

Û muhît u în taayyunhâ habâb

 

***

 

Ser râ külâh u hırka be dûşet besest zîb

Ser bâr-ı hod mekân çü kedû în ammâme râ

(Genç, İlhan (hzl.)(2000). Esrar Dede Tezkire-i Şuarâ-yı Mevleviyye. Ankara: AKM Yay. 318).

 


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1HAKÎKÎ, Yûsuf-ı Hakîkî Baba, Şeyh Yûsuf , Gül Babad. ? - ö. 1487-1488Doğum YeriGörüntüle
2Fikret Otyamd. 19 Aralık 1926 - ö. 9 Ağustos 2015Doğum YeriGörüntüle
3MOLLA, Mehmet Akçad. 1923 - ö. 12.08.1990Doğum YeriGörüntüle
4HAKÎKÎ, Yûsuf-ı Hakîkî Baba, Şeyh Yûsuf , Gül Babad. ? - ö. 1487-1488Doğum YılıGörüntüle
5Fikret Otyamd. 19 Aralık 1926 - ö. 9 Ağustos 2015Doğum YılıGörüntüle
6MOLLA, Mehmet Akçad. 1923 - ö. 12.08.1990Doğum YılıGörüntüle
7HAKÎKÎ, Yûsuf-ı Hakîkî Baba, Şeyh Yûsuf , Gül Babad. ? - ö. 1487-1488Ölüm YılıGörüntüle
8Fikret Otyamd. 19 Aralık 1926 - ö. 9 Ağustos 2015Ölüm YılıGörüntüle
9MOLLA, Mehmet Akçad. 1923 - ö. 12.08.1990Ölüm YılıGörüntüle
10HAKÎKÎ, Yûsuf-ı Hakîkî Baba, Şeyh Yûsuf , Gül Babad. ? - ö. 1487-1488MeslekGörüntüle
11Fikret Otyamd. 19 Aralık 1926 - ö. 9 Ağustos 2015MeslekGörüntüle
12MOLLA, Mehmet Akçad. 1923 - ö. 12.08.1990MeslekGörüntüle
13HAKÎKÎ, Yûsuf-ı Hakîkî Baba, Şeyh Yûsuf , Gül Babad. ? - ö. 1487-1488Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Fikret Otyamd. 19 Aralık 1926 - ö. 9 Ağustos 2015Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15MOLLA, Mehmet Akçad. 1923 - ö. 12.08.1990Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16HAKÎKÎ, Yûsuf-ı Hakîkî Baba, Şeyh Yûsuf , Gül Babad. ? - ö. 1487-1488Madde AdıGörüntüle
17Fikret Otyamd. 19 Aralık 1926 - ö. 9 Ağustos 2015Madde AdıGörüntüle
18MOLLA, Mehmet Akçad. 1923 - ö. 12.08.1990Madde AdıGörüntüle