VÂSIK, Ahmed, Vâsık-ı Dîvâne

(d. ?/? - ö. 1123/1711)
divan şairi, hattat
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbulludur. Asıl adı Ahmed’dir. Vâsık-ı Dîvâne sanıyla meşhur oldu. Öğrenimini tamamladıktan sonra yeteneği dolayısıyla Pertev Paşa Vakfı’nda kâtiplik yaptı. Tuhfe-i Na’ilî'de (Tuman 2001: 1133) müderris olduğu kayıtlıdır. Vakıf kâtipliği yaptığı sırada aklî melekelerini kaybedip mecnun oldu (İnce 2005: 677). Bu yüzden gözetim altında tutulduğu (İnce 2005: 677) Süleymaniye Darüşşifası’nda (Abdülkadiroğlu 1999: 501) 1123/1711 yılında vefat etti. Mehmed İsmet Efendi’nin “Hem-civâr-ı Ahmed ide Vâsıkı Hayy ü Kadîm” mısraı şairin vefatına tarihtir (Tuman 2001: 1133). Kabri, Kasımpaşa mezarlığındadır (Müstakîmzâde Süleyman Saadeddîn 2000: 431b). Şairin vefat tarihini Kâmûsu’l-A’lâm (Şemseddin Sâmî 1316: 4651) ile Sâlim’in (İnce 2005: 677) 1103, Sicill-i Osmânî’nin 1134 göstermeleri yanlıştır (Tuman 2001: 1133).
Şairliği yanından meşhur bir hattat olmasıyla da tanındı. Hüsn-i hattı, Siyâhî Ahmed Efendi’den meşk etti (Karatay 2008: 460). Çok sayıda divan, mecmua ve başka türden kitap istinsah etti. Bunların bitirilişine sene, ay, hafta, saat olarak istinsah tarihlerini verdiği ve kendini Ahmed Vâsık biçiminde tanıttığı ketebe kayıtları düştü (İnce 2005: 677).
Kaynakların övgüyle söz ettikleri, birkaç divanı dolduracak kadar çok sayıda şiir kaleme aldı (Aynagöz 1988: 658; İnce 2005: 677). Sicill-i Osmânî’de (Mehmed Süreyya 1996: 1653) şairin divanı olduğu bildirilmektedir. Ancak söz konusu eser henüz gün yüzüne çıkmamıştır. Hastanede bulunduğu dönemde de şiir yazmaktan geri kalmadı. Aşağıda verilen gazel, şairin hastanedeyken söylediği şiirlerdendir (Aynagöz 1988: 658).
 

Kaynakça

Abdulkadiroğlu, Abdülkerim (hzl.) (1999). İsmail Belîğ, Nuhbetü’l-Âsâr Li-Zeyli Zübdetü’l-Eş’âr. Ankara: AKM Yay.
Aynagöz, Pervin (hzl.) (1988). Mustafa Safâyî Efendi, Tezkire-i Safâyî (Nuhbetü’l-Âsâr min Fevâ’idi’l-Eş’âr) İnceleme-Metin-İndeks. Yüksek Lisans Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi.
İnce, Adnan (hzl.) (2005). Sâlim Efendi, Tezkîretü’ş-Şu’arâ. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10740,semetinpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 20.02.2014]
İpekten, Haluk, M. İsen, R. Toparlı, N. Okçu, T. Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay.
Karatay, Halit (2008). Hattat Divan Şairleri. Ankara: Akçağ Yay.
Mehmed Süreyyâ (1996). Sicill-i Osmânî. C. 5. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.
Müstakîmzâde Süleymân Sa’âdeddîn Efendi (1928). Tuhfe-i Hattâtîn. İstanbul: Devlet Matbaası.
Müstakîmzâde Süleymân Sa’âdeddîn Efendi (2000). Mecelletü’n-Nisâb. Ankara: Kültür Bakanlığı Kütüphaneler Genel Müdürlüğü Yay.
Şemseddin Sâmî (1316). Kâmusu’l-A’lâm. C. 6. İstanbul: Mihran Matbaası.
Şeyhî Mehmed Efendi (1989). Vakâyi’ü’l-Fuzalâ (Şakâyık-ı Nu’mâniyye ve Zeyilleri). C. 1. hzl. Abdülkadir Özcan. İstanbul: Çağrı Yay.
Tuman, Mehmet Nail (2001). Tuhfe-i Na’ilî, Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. 2. Ankara: Bizim Büro Yay.
 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İNCİNUR ATİK GÜRBÜZ
Yayın Tarihi: 10.03.2014
Güncelleme Tarihi: 23.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Nakd-i dili o la’l-i leb-i cân-fezâya vir
Ol sîm-i kalbi bir güher-i bî-bahâya vir

Olma gubâr-ı hâtır-ı yâr âb-ı çeşm ile
Hâk-i rehinde cismüni seyl-i fenâya vir

Esbâb-ı dehre âkil isen itme i’tibâr
Nakd ile hânümânı mey-i dil-güşâya vir

Ser-geşte itme kendüni mânend-i gird-bâd
Ey dil yeter inânunı dest-i hevâya vir

Ol kadr-dân-ı ma’nî-i bîgâne Vâsıkâ
Bin cânun olsa ol nigeh-i âşinâya vir
(Aynagöz, Pervin (hzl.) (1988). Mustafa Safâyî Efendi, Tezkire-i Safâyî (Nuhbetü’l-Âsâr min Fevâ’idi’l-Eş’âr) İnceleme-Metin-İndeks. Yüksek Lisans Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi. 658-659.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Halit Üzeld. 1900 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Falih Rıfkı Atayd. 25 Ocak 1894 - ö. 20 Mart 1971Doğum YeriGörüntüle
3RAHÎMÎ, Habeşî-zâde Abdurrahîm Rahîmî Beyd. ? - ö. 25 Kasım 1727Doğum YeriGörüntüle
4Halit Üzeld. 1900 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Falih Rıfkı Atayd. 25 Ocak 1894 - ö. 20 Mart 1971Doğum YılıGörüntüle
6RAHÎMÎ, Habeşî-zâde Abdurrahîm Rahîmî Beyd. ? - ö. 25 Kasım 1727Doğum YılıGörüntüle
7Halit Üzeld. 1900 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8Falih Rıfkı Atayd. 25 Ocak 1894 - ö. 20 Mart 1971Ölüm YılıGörüntüle
9RAHÎMÎ, Habeşî-zâde Abdurrahîm Rahîmî Beyd. ? - ö. 25 Kasım 1727Ölüm YılıGörüntüle
10Halit Üzeld. 1900 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Falih Rıfkı Atayd. 25 Ocak 1894 - ö. 20 Mart 1971MeslekGörüntüle
12RAHÎMÎ, Habeşî-zâde Abdurrahîm Rahîmî Beyd. ? - ö. 25 Kasım 1727MeslekGörüntüle
13Halit Üzeld. 1900 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Falih Rıfkı Atayd. 25 Ocak 1894 - ö. 20 Mart 1971Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15RAHÎMÎ, Habeşî-zâde Abdurrahîm Rahîmî Beyd. ? - ö. 25 Kasım 1727Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Halit Üzeld. 1900 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17Falih Rıfkı Atayd. 25 Ocak 1894 - ö. 20 Mart 1971Madde AdıGörüntüle
18RAHÎMÎ, Habeşî-zâde Abdurrahîm Rahîmî Beyd. ? - ö. 25 Kasım 1727Madde AdıGörüntüle