Madde Detay

Özker Yaşın, Mehmet Sadık (1901-1953) ile Zekiye Şükran (1911-1965) çiftinin ilk çocuğu olarak 4 Ekim 1932 yılında Kıbrıs'ın Lefkoşa şehrinde dünyaya geldi. Anne ve babası terzilik ile geçimini sağlamaktaydı. Şairin annesi Zekiye hanımın babası da dönemin ünlü terzilerinden Terzi Süleyman'dır. Terzi Süleyman, Lefkoşa'nın güney doğusunda yer alan Peristerona (Güvercinlik) köyünde doğmuş, köyün zengini Mulla Osman'ın kızı Müsteyde ile evlenmiştir. Bu evlilikten şairin Annesi Zekiye ve teyzesi Zehra hanımlar dünyaya gelmiştir. İlk eğitimini babası Süleyman efendiden alan Zehra hanım, ünlü terzi Nikolaci Kalla'nın terzihanesine çırak olarak verilerek Kıbrıs'ın iyi terzilerinden biri olarak yetiştirilmiştir. Şairin baba tarafından dedesi kahvecilikle uğraşmış Mustafa beydir. Şairin ilk dönem şiirlerindeki Mustafa mahlası da kendisine verilen göbek adından gelir. Özker Yaşın'ından sonra Neşe adında bir kız çocuğu olan Mehmet Sadık ve Zekiye hanım, Neşe'nin üç ay sonra ölmesi nedeniyle ayrılır ve Zekiye hanım 1933 yılında İstanbul'a yerleşir. Zekiye hanım, şaiirin geçirdiği ağır bir hastalıktan sonra 1938'de Kıbrıs'a dönmek zorunda kalır. Anne, oğlu Özker Yaşın'ın iyileşmesinden sonra 1939'da oğlunu da yanına alarak İstanbul'a döner. Zehra hanım, ekonomik sıkıntılara rağmen Özker Yaşın'ın iyi bir eğitim almasını sağlar. İlk ve orta öğrenimini Fatih'te Şeyhülislam Hayri Efendi İlkokulu (1939) ve Fatih Gelenbevi Ortaokulu'nda (1946), lise öğrenimini ise Haydarpaşa Lisesi ve Vefa Lisesi'nde (1947)tamamlar. 1950 yılında babasının çağrısıyla Kıbrıs'a döner. Üç evlilik yapan Özker Yaşın, ilk evliliğini 1956 yılında ilkokul öğretmenliği yapan Ayşe Sülayna ile yapar ve bu evlilikten şair Mehmet Yaşın dünayaya gelir. İkinci evliliğini Jale Salih Zeki ile yapar. Yirmi üç yıl sürecek olan bu evlilikten kendisi gibi şair olan kızı Neşe Yaşın (1959), Salih (1960), Savaş (1963), Barış (1972) dünyaya gelir. Şairin ikinci eşi Jale hanım bir hastalık neticesinde 1 Aralık 1980 yılında vefat eder. (Yaşın, 1980: 15) Üçüncü ve son evliliğini 1983 yılında Nimet Zaimoğlu ile yapar. 6 Şubat 2011 tarihinde İstanbul'da vefat eder. Devlet töreninin ardında Lefkoşa Mezarlığına defnedilir.

Yaşın'ın edebiyatla ilk kez tanışması, annesinin ona aldığı Yavrutürk adlı çocuk dergisiyle başlar. Bu dergi sayesinde okuma alışkanlığı kazanan Yaşın, bu derginin peşi sıra 1001 Roman ve Doğan Kardeş adlı dergileri de devamlı okur. Ayrıca dünya klasiklerini okumak onun için büyük bir zevk kaynağıdır. (Yaşın 2003: 54) Bu okuma alışkanlığı, ona edebiyatın –daha dar bir ifadeyle şiirin- kapısını aralar. İlkokul'da zekâsı ve çalışkanlığıyla dikkat çeken şair, öğretmenleri tarafından çok sevilir ve onların özel ilgisini kazanır. Özker Yaşın, öğretmenlerinin de desteğiyle ilk şiirini henüz ilkokuldayken yazar. 1942 yılında yazılan Küçük Okullu adlı bu şiir, öğretmenler tarafından beğenilir ve okulun duvar gazetesine asılır. Öğretmenlerinin desteğiyle motive olan Yaşın, şiir denemelerine devam eder. Şairin matbaa harfiyle yayımlanan ilk şiiri; 1946 yılında İstanbul'da çıkan Son Telgraf Gazetesi'nin gençlik sayfasında yayımlanan Atanın Öğüdü adlı şiiridir. Özker Yaşın Fatih Gelenbevi Ortaokulu'nda Türkçe öğretmeni Şaziye Okurer ve okul müdürü Rıza Bediz'in de dikkatini çeker. Yaşın'ın etkili şiir okuma yeteneğini gören bu öğretmenler, okulda yapılan törenlerde sürekli olarak Yaşın'a şiir okuturlar. Yaşın, şiir yazma yeteneğinin yanında etkili şiir okuma yeteneğine sahip olduğunu henüz ortaokulda öğretmenlerine keşfettirir.
Haydarpaşa Lisesi'nin ilk kısmında tanıştığı edebiyat öğretmeni Eflatun Cem Güney de Yaşın'ın edebiyata olan ilgi ve yeteneğini keşfeder. Özker Yaşın, Haydarpaşa Lisesi'nde yapılan şiir yarışmasında da birinci olarak bu yeteneğini ispat eder. Haydarpaşa Lisesi'nde maddî sıkıntıdan dolayı bir yıl kalan Yaşın, öğrenimini tamamlamak için Vefa Lisesi‟ne geçer. Burada iyi bir edebiyat öğretmeni bulamaz, fakat Reşat Ekrem Koçu adında ünlü bir tarih öğretmeninden ders alma şansı yakalar. Reşat Ekrem Koçu‟dan hayata bakış tarzıyla ilgili pek çok önemli bilgi alır. Sanat hayatını da etkileyecek olan bu öğretiler, insan, insan sevgisi ve tarih üzerinedir.

Özker Yaşın, ilk kitabı olan Ol Âlem'i 1952 yılında, o tarihte çalışmakta olduğu Bozkurt gazetesinin yayınevinde bastırır. Sadece kağıt parası ödenerek bastırılan bu şiir kitabı, şairin 1946-1952 yılları arasında yazdığı şiirleri ihtiva eder. (Yaşın 2003: 79) Ol Âlem, şairin bireysel izlekli şiirlerinin bulunduğu ilk şiir kitabıdır. Ol Âlem adlı şiir kitabını 1952 yılında yayımlayan Yaşın, 1953 yılında yine Bozkurt Yayınları'ndan Bayraktar Destanı ve Kıbrıs'tan Atatürk'e adlı iki şiir kitabını yayımlar. Bu kitaplarda bulunan şiirler, genellikle millî duygu bağlamında yazılmış hamasî şiirlerdir. Şair, bu şiirlerinde, tarihte yolculuk yaparak günün koşullarını eleştirir. Geçmişe, geçmişteki kahramanlıklara duyduğu özlemi okurlarıyla paylaşır. Özker Yaşın‟ın Liman'da Bir Gemi adlı şiir kitabının ilk baskısı 1956 yılının Kasım ayında Varlık Yayınları'ndan çıkar. Kitabın ikinci baskısı, şairin Önce Kuşlar Uyanır (Tüm Şiirler II) adlı toplu baskısında yer alır. Liman'da Bir Gemi adlı şiir kitabı, Ol Âlem adlı şiir kitabının devamı niteliğindedir. Bu şiirlerinde de bireysel izlekler kullanan şair, hayat karşısındaki bireysel duygulanımlarını şiir estetiğiyle yeniden yorumlar. Özker Yaşın, Namık Kemal Kıbrıs'ta adlı kitabını 1957 yılının şubat ayında yayımlar. 1953 yılında Magosa çarşı meydanına dikilen Namık Kemal heykeli, şairin bu kitabı oluşturmasında ilam kaynağıdır. Özker Yaşın'ın Kıbrıs Mektubu adlı şiir kitabı, Varlık Yayınlarının Yeni Türk Şiiri serisinin 37. kitabı olarak 1958 yılında çıkar. Kıbrıstaki 27-28 ocak olaylarını aktaran şiirler içerir. Destan türüne has şiirlerini içeren kitabıdır. Özker Yaşın‟ın Mehmetçik Kıbrıs'ta adlı şiir kitabı, 16 Ağustos 1960 yılında sahibi olduğu Çevre Yayınları'ndan çıkar. Bu kitabın içeriği de milli duyguyu kabartan şiirlerden oluşmaktadır. Babil Daha Uzakta adlı şiir kitabının ilk baskısı, 1963 yılında Yeditepe Yayınları'ndan çıkar. Bireysel izleklerin bulunduğu üçüncü şiir kitabıdır. Özker Yaşın, Bir Şahlanışın Destanı I: Kanlı Kıbrıs adlı şiir kitabını 21 Aralık 1963 ile 25 Aralık 1963 tarihleri arasında Rumların Kıbrıslı Türklere karşı başlattığı insanlık dışı saldırıları tarihe geçirmek, dünyaya anlatmak için yazılmıştır. Kitap, silahlı Rum EOKA'cılara 21 Aralık'ta başlattıkları kanlı saldırıları gelecek nesillere anlatmak için yazılır. Kitap, kendisi de cephede savaşan şairin tuttuğu şiir, günlüklerle oluşturulur. Gerek yaşadıkları, gerek radyo ve başka kişilerden duyduklarını şiirine yansıtan Yaşın, Kıbrıslı Türk halkının bu varoluş mücadelesini, farklı bir ifadeyle bir şahlanışın destanını yazar. Özker Yaşın'ın Oğlum Savaş'a Mektuplar adlı şiir kitabı, Kanlı Kıbrıs adlı şiir kitabının devamıdır. Kanlı Kıbrıs kitabı, 21-25 Aralık 1963 tarihlerinde Kıbrıs'ta gelişen kaos ortamını anlatmaktadır. Oğlum Savaş'a Mektuplar adlı şiir kitabı ise 26 Aralık 1963 ile 7 Mart 1964 tarihleri arasında gelişen olayları kapsar. Özker Yaşın'ın Hödükname adlı şiir kitabı 1970 yılında Savaş Gazetesi'nin ilk kitabı olarak çıkar. Hiciv şiirlerinin bulunduğu bu kitap, piyasaya çıkmasından kısa bir süre sonra tükenir. Özker Yaşın, Kıbrıs'ta Bayrak adlı şiir kitabını 1973 yılında çıkarır. 36 sayfadan oluşan kitapta, 1957 yılından 1974 yılına kadar geçen sürede Kıbrıslı Türklerin yaşadığı acı olaylar anlatılır. Kitap, şairin toplu eserlerinden olan Kıbrıs Benim Vatanım kitabına bütün şiirleriyle alınır. Yüreğimin Yarısı Sende adlı kitap, 1998 yılında Çevre Yayınları‟nın 10. Kitabı olarak piyasaya çıkar. 215 sayfalık kitapta, 26 şiir bulunmaktadır. Ayrıca 17 tane de kendisi hakkında gazete ve dergilerde çıkmış olan yazılar vardır. Mektup Şiirler-Şiir Mektuplar (Son Şiirler III) 2001 yılında Çevre Yayınları‟nın 14. Kitabı olarak çıkan kitap, manzum mektupları içerir. Şairin sosyal ve siyasî eleştirilerinin bulunduğu bu kitap, “Özker Yaşın'dan Özker Yaşın'a Mektup, 2001 Yılı Yaz Aylarında Şener Levent'e Yedi Mektup, Türkiye Cumhuriyeti'nin 75. Yıldönümünde Atatürk'e İki Mektup, 1964 Yılında Özker Yaşın'ın Oğlu Savaş'a yazdığı üç mektup, 1970 Yılında Kıbrıslı Sosyete Hanımlarının Dört Mektubu” başlıklarıyla sunulan şiirlerden oluşmaktadır.

Özker Yaşın'ın 1955 yılında yayımladığı Bütün Kapılar Kapandı adlı romanı, ilk olarak Halkın Sesi gazetesinde tefrika olunmaya başlar. Halk tarafından ilgiyle karşılanan eser, Yaşın'ı sevmeyen kişilerin ahlaksızlarla dolu bir kitap şeklinde yaptıkları karalama yazılarının ardından durdurulur. Yazar, bunun üzerine kitabının tefrikasını Ankara‟da bulunan Hakimiyet gazetesinde yayımlatır. Bütün Kapılar Kapandı, Özker Yaşın'ın çocukluk ve gençlik yıllarından beslenen bir romandır. Kitap, Yaşın'ın diğer romanlarından farklı olarak bireysel bir konu üzerinde yapılandırılmıştır. Özker Yaşın'ın ikinci romanı Mücahitler adıyla çıkar (1970). Roman, “1963 yılının kanlı Noel'inden başlayıp 1964 yılının 8-9 Ağustos tarihlerinde Türk jet uçaklarının Erenköy‟ü bombalaması ve şehit olan hava yüzbaşısı Cengiz Topel'in naşının Lefkoşa'dan Türkiye'ye gönderilmesine kadar geçen bölümü anlatır.”. (Yaşın 2004: 220) Özker Yaşın'ın üçüncü romanı Girne'den Yol Bağladık'tır. Bu roman, 1976 yılında İtimat Yayınları‟ndan çıkar. 415 sayfalık uzun soluklu roman, 25 Ekim 1982 – 24 Mart 1983 tarihleri arasında 148 bölüm halinde Kıbrıs Postası'nda tefrika edilir. Özker Yaşın, Kıbrıslı Kâzım adlı dördüncü ve son romanını 1978 yılında Yücel Yayınları‟ndan çıkarır. 191 sayfa olan romanda, dürüstlük ve güzel ahlak vurgulanır. Roman, 20 Temmuz 1974 tarihinde yapılan Barış Harekâtı'ndan sonra Kıbrıs Türk halkının yeniden yapılanma döneminde çekilen toplumsal sıkıntıyı, birey bazında da Kıbrıslı Kâzım‟ın yaşadığı psişik sorunlarını dile getirir.

Özker Yaşın'ın Bayraktar Türküsü adlı manzum piyesi 1959 yılının Şubat ayında, Halkın Sesi Basımevi'nde 3000 adet basılarak Kıbrıs Postası Yayınları'ndan çıkar. Daha sonra üç perde olarak oyunlaştırılır. İkinci tiyatro eseri olan Zafer ve Bağış oyunu 1988 yılında Yeşilada Yayınları'ndan çıkar. Üç perdeden oluşan oyunda, Kıbrıs'ın fethedilme sebebi ve fethinden sonra birtakım gizli durumları ortaya koyulur.

Özker Yaşın, üç ciltlik bir de anı kitabı yazmıştır. Nevzat ve Ben adındaki bu kitaplar 1955 ve 1974 yılları arasındaki siyaset, sanat vb. konularını içerir. Kapsamlı bir arşivle desteklenen bu üç ciltlik eser, Kıbrıs tarihi için de önemli bir yere sahiptir. (Abic 2011: 51-78)