Madde Detay

Hayatı hakkındaki sınırlı bilgiye Âşık Ömer, Sun’î, Hızrî ve Gubarî’nin Şairnamelerinde rastlanmaktadır. Adı Sun’î’de Mustafa; memleketi Hızrî ve Gubarî’de Bursa olarak verilmiştir. Âşık Ömer’in Şairnamesinden hareketle ölümü de Bahr-i Sefid (Akdeniz)’de boğularak olmuştur. Yine Âşık Ömer’e göre “fezâ-yı aşkı” bilmeyip gurbet ellerde hayatını geçirmiştir: "Yazıcı gark oldu bahr-i Sefîd’e/ Hak nasib eylesin hur-i cinânı" (Âşık Ömer 38/-3-4). "Yazıcı Mustafa irfan dilince/Kâmil idi hem onların eşhâhı" (Sun’î 14/43-4). "Bursalı Yazıcı fezâ-yı aşkı / Bilmeyüb dolaştı gezdi gurbeti" (Hızrî 31/3-4). Bursalı Yazcı Yûsuf Yamânî (Gubari, 54 /2). Eldeki kaynaklarda öğrenim durumuyla ilgili bilgi yoktur. Bununla beraber mahlasının Yazıcı olduğuna bakılırsa geçimini kâtiplikle sağladığı düşünülebilir. Yine mahlasından hareketle iyi bir öğrenim gördüğü de söylenebilir.

Saim Sakaoğlu, Yazıcı ile ilgili bir makalesinde Yazıcı’nın Âşık Ömer ve Gevheri’den daha önce yaşamış olma ihtimalinden söz etmektedir: “Âşık Ömer’e dair yayımladığı eserinde Yazıcı’dan da söz eden Sadettin Nüzhet, Gevheri’nin onun bir koşmasına söyledikleri nazirelere yer vermiştir. Yazıcı’nın birinci dörtlüğünde “daneciktir / dürdaneciktir” şeklindeki ayaklar, Ömer’de “daneciktir / viraneciktir” ve Gevheri’de “daneciktir /merdaneciktir şeklindedir. Bunlar da nazire geleneğine uygun söyleyişlerdir” (Sakaoğlu 2014: 503).

Yazıcı’nın eser ölçütünde bir çalışması yoktur. Bununla beraber elde bulunan on bir şiirin tamamı eski Yugoslavya ve Türkiye’deki cönklerde tespit edilmiştir. Onun ilk şiirinin (semaisinin) tespiti 1933 tarihini taşımaktadır (Uraz 1933: 93). Daha sonraki yıllarda Hasan Eren 2 (Eren 1973: 357-360), Ljubinka Rajkoviç 2 (Rajkoviç 1973: 105-108), M. Sabri Koz 1 ( Koz 1978: 15-16), Hamdi Hasan 5 şiirini (Hasan 1985: 205-211) yayımlamışlardır. Bütün bunlar sonucunda Yazıcı’nın hece vezniyle 2 koşma ve 1 semaisi; aruz vezniyle 6 kalenderisi ile 1’er semai ve divanı tespit edilebilmiştir.

On bir şiirinden hareketle hece ile yazdığı şiirlerinde dilinin duru olmasına karşılık aruzlu şiirlerinde daha ağdalı bir dil kullandığı söylenebilir. Elde bulunan şiirlerden hareketle edebî kişiliği hakkında sağlam bilgilere ulaşmak mümkün değilse de sevgi konulu şiirlerinde başarılı olduğu söylenebilir. Edebî sanatları kullanmada oldukça başarılıdır. Şiirlerin tamamı cönklerde tespit edildiği için bazı kusurlarla karşılaşılıyorsa da bu Yazıcı’nın hatası olmayıp yazıya aktaranla ilgili bir sorundur.

Eren, Hasan (1973). “Bilinmeyen Bir Saz şairi: Yazıcı”, Türk Dili. (164) 1 Eylül: 357-360.

Ergun, Sadettin Nüzhet (yty). Âşık Ömer-Hayatı ve Şiirleri. İstanbul: Semih Lûtfi Matbaası ve Kitapevi.

Hasan, Hamdi (1985). “XVII. Yüzyıl Saz Şairlerinden Yazıcı’nın Bilinmeyen Beş Şiiri”, Sesler. (200): 205-211.

Koz, M. Sabri (1978). “17. Yüzyıl Şairlerinden Yazıcı Üstüne”, Sivas Folkloru. (70). Kasım: 15-16.

Rajkoviç, Ljubinka (1973). “Halk Şairi Yazıcı’nın Bilinmeyen İki Şiiri”, Sesler. (79-80-81): 105-108.

Rajkoviç, Ljubinka (1974). “Halk Şairi Yazıcı’nın Bilinmeyen İki Şiiri”, Türk Dili. 1 Şubat: 429-430.

Sakaoğlu, Saim (1989). “Türk Saz Şiirine Genel Bir Bakış”, Türk Dili. (445-450). Ocak-Haziran: 159-160.

Sakaoğlu, Saim (1992). “17. Yüzyıl Âşık Edebiyatı Üzerine Notlar: 3 Yazıcı”, Türk Dili. (438). Mart: 822-823.

Sakaoğlu, Saim (2014). Âşık Edebiyatı Araştırmaları. Konya: Kömen Yay.

Uraz [Murat] (1933). Halk Edebiyatı /Şiir ve Dil Örnekleri. İstanbul: Semih Lûtfi Sühulet Kütüphanesi.

Semaî

Ben bir melek sima gördüm
Ardı sıra eyledim hû
Pâyına yüzümü sürdüm
Eyledi bin naz ile gû

Kapısında kulu oldum
Yanında eğlenüp kaldım
Lebinden bir buse aldım
Dedi böyle mi olur bu

Dağıldı serimde efkâr
Kılmaz oldum âh ile zâr
Beni gösterdi bu ağyâr
Dedi âşık geçinir şu

Yazıcı mâil sözine
Hem elâ ahu gözine
Cananım rakip yüzine
Hışma gelip eyledi tû 

[Uraz] Murat (1933). Halk Edebiyatı / Şiir ve Dil Örnekleri. İstanbul: Semih Lûtfi Sühulet Kütüphanesi. 93.

Divan

Âcizim aşkın elinden beni beni her dem karşular
Bir olur olmaz değil sevdâyı muhkem karşular
Tâliim midir acep baht-ı sihahımdan mıdır
Ağlamaktan yâri görmem dîdemi nem karşular

Bağ-ı hüsnün seyredelden zâr eder dil bülbülü
Eylese bir dem tebessüm açılur gonca-gülü
Gerden-i kâfurunu sarmış cemâlin gül-gülü
Her kaçan kılsam nazar rûyine perçem karşular

Hâk-i pâyine yüzüm sürdükçe ol mebrû kaçar
Hasta [vü] bîmârının hiç hâline kılmaz nazar
Kaşları yayın kurup bu cismimi etmiş siper
Tir-i müjgânın atup hışmile sinem karşular

Aşk ile gayet zayıfım bana imdâd kılmadı
Bu dilim gamdan benim bir lâhza azâd olmadı
Vasl-ı dildâr ile asla Yazıcı şâd olmadı
Şâdmân olmak murâd etsem beni gam karşular

Koz, M. Sabri (1978). “17. Yüzyıl Şairlerinden Yazıcı Üstüne”, Sivas Folkloru. (70) Kasım: 16.