Madde Detay

Asıl adı Yûsuf Ziyâeddîn olan Ziyâ, Karahisarlıdır. Babası, Karahisar kazası âlimlerinden Alî Efendi’dir. Yûsuf Ziyâ’eddîn Efendi, 1262/1845-46 yılında İstanbul’a gelerek Arapça tahsil ettikten sonra 1269/1852-53 senesinde Ma‘ârif-i Adliye Mektebi’nde Farsça hocalığına tayin edildi. Şairin ölüm tarihi kesin olarak bilinmemekle beraber kaynaklarda yer alan bilgilerde de tutarsızlıklar bulunmaktadır. Sicill-i Osmânî’de (Akbayar 1996: 1718) Sultan Abdülmecîd (sal. 1839-1861) devri sonlarında, Tuhfe-i Nâ’ilî’de (Kurnaz vd. 2001: 575) 1266/1849-50 yılından sonra vefat ettiği kayıtlıdır. Ancak Hâtimetü’l-Eş‘âr’da (Çiftçi yty: 271) yer alan 1269/1852-53 yılında Ma‘ârif-i Adliye Mektebi’ne tayin edildiği bilgisinden hareketle Yûsuf Ziyâeddîn Efendi’nin bu tarihten sonra, 1853-1861 yılları arasında vefat ettiği anlaşılmaktadır.

Hâtimetü’l-Eş‘âr’da (Çiftçi yty: 271) kafiye usulüne ve Farsça edatlara ilişkin matbu bir risalesi olduğu kayıtlıdır. Dîvân'ı olup olmadığı bilinmeyen Ziyâ’nın edebî kişiliğine ilişkin olarak kaynaklarda herhangi bir değerlendirme bulunmamaktadır.

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ, Sicill-i Osmânî. C. 5. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.

Çiftçi, Ömer (hzl.) (yty). Fatîn Davud, Hâtimetü’l-Eş’âr. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10736,metinpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 07.09.2014].

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî -  Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri.  C.II. Ankara: Bizim Büro Yay.

Gazel

Nîk ü bedden her ne geldiyse dilimdendir bana

Gâh dost kendi lisânım gâh düşmendir bana

Ol kadar revnak-fezâdır kim sipihr-i tâli‘im

Her şeb-i târîk gûyâ rûz-ı rûşendir bana

Ol perî teşrîfe rağbet itmek isterse eger

Ehl-i dil kâşânesi şimdi nişîmendir bana

Cennetâsâ olsa da gitmem rakîbin câyına

Kûy-ı dilber Cennetâsâ cây u meskendir bana

Iyş u nûş u dehr içün a‘lâ vü ednâya Ziyâ

Hep tekâpû itdiren bu bir kuru tendir bana

(Çiftçi, Ömer (hzl.) (yty). Fatîn Dâvud, Hâtimetü’l-Eş’âr. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10736,metinpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 07.09.2014]. 271.)