ABDURRAHMAN, Hürüoğlu Abdurrahman

(d. 1220?/1803-1804? - ö. 1270-1272?/1853-1855?)
Âşık
(Âşık / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

1803 veya 1804 yılında Adana'nın Ceyhan ilçesinde doğduğu belirtilmektedir. II. Mahmut ve Abdulmecit dönemlerinde yaşamış olduğuyla ilgili iddialar vardır (Arı 2009: 145). Küçük yaşta babasını kaybedince Tomarza’nın Emiruşağı köyündeki dayısı İmiroğlu tarafından büyütülmüştür (Kalkan 2009: 145). Dayısının yanında medrede tahsili de gören Abdurrahman, delikanlılık yıllarında birlikte büyüdüğü dayısının kızı Safiye’ye gönlünü kaptırır. Söz konusu aşk macerası etrafında tam olarak oluşumunu tamamlayamamış da olsa teşekkül etmiş bir halk hikâyesi de vardır (İlgili halk hikâyesi için bkz. Mirzaoğlu 2003: 154-163; Görkem 2000: 58; 155, Çapraz 2014: 54-55; Davutoğlu 1981: 7-11; Kâmil 1981: 7-8). Âşık Abdurrahman’ın babası Abdullah da âşıktır. Dolayısıyla âşık tarzı kültür geleneği atmosferine yabancı değildir. Saz çalabildiği, meclislerde türküler çalıp söylediği çeşitli kaynaklarda belirtilmektedir. Badeli bir âşık değildir. Belirli bir usta-çırak ilişkisinden de geçmemiştir. 1853 veya 1855 yılında vefat ettiği ifade edilmektedir (Arı 2009: 169).

Sade bir dil ile söyleyen Abdurrahman, az da olsa Arapça ve Farsça kelimeler de kullanmıştır. Şiirlerinde koşma nazım şeklini kullanmayı tercih eden âşık, aşk, kahramanlık, Avşar aşiretinin toplumsal hayatı, 1865 iskânı gibi konular üzerinde durmuştur (Kalkan 2009: 145). Âşık Abdurrahman Hürüoğlu, Karacaoğlan ve Dadaloğlu geleneği dairesinde değerlendirilmesi gereken âşıklardandır.

Kaynakça

Arı, Bülent (2009). Adana’da Geçmişten Bugüne Âşıklık Geleneği (Karacaoğlan – 1966). Adana: Altın Koza Yay.

Çapraz, Erhan (2014). Fahri Bilge Derlemeleri Kayseri ve Yöresi Halk Şairleri. Kayseri: Talas Belediyesi Kültür Yay.

Davutoğlu, İbrahim (1981). “Ceritler ve Hürüoğlu Abdurrahman Ağa”, Erciyes. 4 (40): 7-11.

Görkem, İsmail (2000). Halk Hikâyesi Araştırmaları: Çukurovalı Âşık Mustafa Köse ve Hikâye Repertuarı. Ankara: Akçağ Yay.

http://turkoloji.cu.edu.tr/HALKBILIM/gorkem_02.pdf  [erişim tarihi: 10.02.2015].

http://kanalkultur.blogspot.com.tr/2013/10/halil-atlgan-genc-osman.html [erişim tarihi: 12.02.2015].

http://www.turkudostlari.net/soz.asp?turku=84 erişim tarihi: 12.02.2015].

http://www.turkudostlari.org/2352/Kul-Abdurrahman/ Mahbub-Leylam-Degistirmis-ozunu-sozleri.html erişim tarihi: 12.02.2015].

http://persek.blogcu.com/persek-siiri/4779954 erişim tarihi 12.02.2015.

Kalkan, Emir (1988). Çağlar Boyunca Kayseri Şairleri. Kayseri: Kayseri İl Özel İdare Müdürlüğü ve Kayseri Belediyesi Birliği Yay.

http://www.kayseri.bel.tr/web2/uploads/eDergiler/ kayseri-ansiklopedisi-cilt1/files/assets/basic-html/page143.html [erişim tarihi: 10.02.2015].

Kâmil, Erkan (1981). “Halk Şairlerimizden: Âşık Abdurrahman”, Erciyes. 3 (34): 7-8.

Mirzaoğlu, Gülay (2003). Çukurova Bozlağı. Ankara: Binboğa Yay.

Özdemir, Ahmet Z. (1998). Öyküleriyle Halk Şiirleri. Ankara: Ürün Yay.


Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. UĞUR BAŞARAN
Yayın Tarihi: 23.02.2015
Güncelleme Tarihi: 05.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Koşma

Mahbub Leyla'm değiştirmiş özünü.

Çeşmim yaşı revân oldu nem neme.

Hak nasip etse de görsem yüzünü.

Sürse idim dem üstüne dem deme.

Güzeli görünce gönlüm şâd olur.

Bize bir bergüzâr verse ya n'olur?

Leyli benimdiğin ya kimler bilir?

Her kulunun bir derdi var kim kime.

Halim arz edeyim sultân-ı şaha.

Sim-i zer gerdanı zülfü siyaha.

Misal olmuş al yanaklar ol maha.

Saat olmuş ela gözler cem ceme.

Abdurrahman bu cevabın aslı ne?

Yoksa zorm'edersin kendi nesline?

Verseler herkesi misli misline.

İyiler iyiye olsa kem keme.

Arı, Bülent (2009). Adana'da Geçmişten Bugüne Âşıklık Geleneği (Karacaoğlan - 1966). Adana: Altın Koza Yay. 172.


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1BEKTAŞ, Bekir Şahind. 1926 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2KARANİ, Mustafa Karakılçıkd. 1947 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3ÇELEBİ, Çelebi Karayünlüd. 1948 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4BEKTAŞ, Bekir Şahind. 1926 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5KARANİ, Mustafa Karakılçıkd. 1947 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6ÇELEBİ, Çelebi Karayünlüd. 1948 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7BEKTAŞ, Bekir Şahind. 1926 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8KARANİ, Mustafa Karakılçıkd. 1947 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9ÇELEBİ, Çelebi Karayünlüd. 1948 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10BEKTAŞ, Bekir Şahind. 1926 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11KARANİ, Mustafa Karakılçıkd. 1947 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12ÇELEBİ, Çelebi Karayünlüd. 1948 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13BEKTAŞ, Bekir Şahind. 1926 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14KARANİ, Mustafa Karakılçıkd. 1947 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15ÇELEBİ, Çelebi Karayünlüd. 1948 - ö. ?Madde AdıGörüntüle