AHMED, Şâmî-zâde Üsküdârî Ahmed Efendi

(d. ?/? - ö. 1151/1738-39)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

 İstanbul’un Zeyrek-zâde Mahallesi’nde Altıay Çeşmesi yakınında doğdu. Doğum tarihi bilinmemektedir. Asıl adı Ahmed’dir. Şâmî-zâde Üsküdârî Ahmed Efendi olarak tanındı. Adını mahlas olarak kullandı. Sâlim Tezkiresi (İnce 2005: 203)’ne göre Sâ’ib, Kelîm ve Selîm Efendi’den edebiyata dair dersler aldı. Medrese öğrenimi gördü. Muharrem 1132/Kasım-Aralık 1719’da Yenişehirli Abdullah Efendi’den mülâzım oldu. Üsküdar’a geçerek mahkeme kâtipliği yaptı. Burada başkâtipliğe kadar yükseldi. Kırk akçelik medresede müderrisliğe başladı. Daha sonra müderrislik görevine çeşitli medreselerde devam etti. Diyarbakır’da kadılık görevinde iken 1151/1738-39 yılında vefat etti.

Kaynaklarda (Erdem 1994: 27; Çapan 2005: 94), şiir ve inşası ile ahlâkının güzelliği bakımlarından övülmüştür. Eserlerine dair bir bilgi bulunmamaktadır. Fakat Râmiz (Erdem 1994: 27), Sâlim (İnce 2005: 203-204), Safâyî (Çapan 2005: 94-95) tezkirelerinde şiirlerinden örnekler yer almaktadır.

Kaynakça

Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî, İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay. 94-95.

Erdem, Sadık (hzl.) (1994). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâsı (İnceleme-Tenkitli Metin-İndeks-Sözlük). Ankara: AKM Yay. 27.

Ergun, Sadettin Nüzhet (1936-1945). “Ahmed (Üsküdarlı, Şâmîzade)”. Türk Şairleri. C. 1. İstanbul: Bozkurt Matbaası. 359-360.

İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 202-204.

İpekten, Halûk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay.  17.

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî- Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. I-II. Ankara: Bizim Büro Yay. 15.

Mermer, Ahmed (2002). “Ahmed”. Türk Dünyası Ortak Edebiyatı, Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 1. Ankara: AKM Yay. 153. 

Oğraş, Rıza (hzl.) (2001). Esad Mehmed Efendi ve Bağçe-i Safâ-Endûz’u İnceleme-Metin. Burdur: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10734,bahcepdf.pdf?0 [erişim tarihi: 05.05.2014]. 22-23.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1977). “Ahmed Şamizâde”. C. 1. İstanbul: Dergâh Yay. 75. 

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. BEYHAN KESİK
Yayın Tarihi: 08.05.2014
Güncelleme Tarihi: 08.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Nazm

Sâgar-ı sahbâ-yı dest-i sâkî-i gül-rûdan al

Rûyı âl ammâ ki la‘li gonce-i hoş-bûdan al

 

Çek kenâr-ı bûseye işretde ol nev-resteyi

Bâde-i gül-fâma nukli tâze şeftâlûdan al

 

Sûret-i âyîne-i âlem-nümâdır aks eden

Sîne-i billûrını gör hikmet-i Ristodan al

 

Dikkat eyle vasf iderken mû-miyân-ı dil-beri

Eyleme teksîr-i ma‘nâ nükteyi bir mûdan al

 

Gûyiyâ setr eylemiş gül-gûn şafak-tâb-ı mehi

Âl ü âlânı eyâ meh-pâre lutf it rûdan al

 

İnkişâf-ı hüsn-i eşyâ zıddına mevkûfdur

Hûy-ı nîki vaz‘-ı nâ-hem-vâre-i bed-hûdan al

 

Bezm-i meyde anla ey sûfî girân-cân oldıgın

Eyleme vâbeste-i tasrîh çîn ebrûdan al

(Erdem, Sadık (hzl.) (1994). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâsı (İnceleme-Tenkitli Metin-İndeks-Sözlük). Ankara: AKM Yay. 27.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1EMÎN, Abbas-zâde Mehmed Emîn Efendid. ? - ö. 1767-68Doğum YeriGörüntüle
2Refik Halit Karayd. 15 Mart 1888 - ö. 18 Temmuz 1965Doğum YeriGörüntüle
3Süleyman Tevfik Özzorluoğlud. 1861 - ö. 1939Doğum YeriGörüntüle
4EMÎN, Abbas-zâde Mehmed Emîn Efendid. ? - ö. 1767-68Doğum YılıGörüntüle
5Refik Halit Karayd. 15 Mart 1888 - ö. 18 Temmuz 1965Doğum YılıGörüntüle
6Süleyman Tevfik Özzorluoğlud. 1861 - ö. 1939Doğum YılıGörüntüle
7EMÎN, Abbas-zâde Mehmed Emîn Efendid. ? - ö. 1767-68Ölüm YılıGörüntüle
8Refik Halit Karayd. 15 Mart 1888 - ö. 18 Temmuz 1965Ölüm YılıGörüntüle
9Süleyman Tevfik Özzorluoğlud. 1861 - ö. 1939Ölüm YılıGörüntüle
10EMÎN, Abbas-zâde Mehmed Emîn Efendid. ? - ö. 1767-68MeslekGörüntüle
11Refik Halit Karayd. 15 Mart 1888 - ö. 18 Temmuz 1965MeslekGörüntüle
12Süleyman Tevfik Özzorluoğlud. 1861 - ö. 1939MeslekGörüntüle
13EMÎN, Abbas-zâde Mehmed Emîn Efendid. ? - ö. 1767-68Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Refik Halit Karayd. 15 Mart 1888 - ö. 18 Temmuz 1965Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Süleyman Tevfik Özzorluoğlud. 1861 - ö. 1939Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16EMÎN, Abbas-zâde Mehmed Emîn Efendid. ? - ö. 1767-68Madde AdıGörüntüle
17Refik Halit Karayd. 15 Mart 1888 - ö. 18 Temmuz 1965Madde AdıGörüntüle
18Süleyman Tevfik Özzorluoğlud. 1861 - ö. 1939Madde AdıGörüntüle