Umur Bugay

(d. 17 Ocak 1941 / ö. 06 Ağustos 2019)
Oyuncu, yönetmen, senarist, yazar
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Ankara'da doğmuştur. Seher Hanım ile memur Ömer Bugay'ın oğlu; heykeltraş Saim Bugay'ın kardeşidir. Umur Bugay 1959'da Haydarpaşa Lisesi'ni, 1964'te de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi sosyoloji bölümünü bitirmiştir. Sanat hayatına üniversitede okuduğu yıllarda başlayan sanatçı, kısa sürede özgün eserler vermiş, değerli yapımlara imza atmıştır.

Umur Bugay, 1970'te Pir Sultan Abdal oyunu ile DİSK En İyi Yönetmen Ödülü'nü, 1976'da İşte Hayat (senaryo) ile Antalya Film Şenliği'nde En İyi Özgün Senaryo Ödülü'nü; 1978'de de Çöpçüler Kralı (senaryo) ile yine Antalya Film Şenliği'nde En İyi Özgün Senaryo Ödülü'nü almıştır.

Uzun zamandır Kınalıada'daki evinde yaşayan sanatçı, ani bir kalp krizi sonrası 6 Ağustos 2019'da hayatını kaybetmiştir. İki çocuğu vardır.

Umur Bugay, sanat hayatına 1962'de Arena Tiyatrosu'nda başlamıştır. 1972'ye kadar Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatrosu, Halk Oyuncuları ve Dostlar Tiyatrosu'nda oyunculuk ve yönetmenlik yapmıştır. Zeki Ökten'le birçok ortak filme imza atmıştır. Umur Bugay 1972'den sonra tiyatro oyunları yazmaya başlamış. yazdığı oyunların çoğu da Devekuşu Kabare Tiyatrosu'nda sahnelenmiştir.

Mizahi dili kullanan Umur Bugay'ın ilk öyküsü -Nasıl Kaleci Oldum?- 1959'da Karakedi Dergisi'nde yayınlanır. Bunun dışında Milliyet, Cumhuriyet, Hürriyet gazetelerinde; Milliyet Çocuk ve Çarşaf dergilerinde de mizah yazıları yazmaya devam etmiştir. Aynı zamanda film senaryoları da yazmıştır. Umur Bugay'ın Atıf Yılmaz ile senaryosunu yazdığı Cemil'i 1974'te Yılmaz Güney film yapmıştır. 1974'ten sonra da Atıf Yılmaz'ın yönettiği Hasip ile Nasip, Deli Yusuf, İşte Hayat vb. birçok filmin senaryosunu yazmıştır. Hatta Hababam Sınıfı'nın sinemaya uyarlanan filmlerinin senaryoları da Umur Bugay'a aittir. 1977'den itibaren Zeki Ökten'le ortak hazırladıkları Çöpçüler Kralı, Kapıcılar Kralı, Pisi Pisi, Yoksul, Davacı, Düttürü Dünya; Memduh Ün'ün yönettiği Postacı; Zeki Alasya'nın Aslan Bacanak filmlerinin senaryoları da yine Umur Bugay'a aittir. 1999'da yönetmenliğini Yalçın Yelence'nin yaptığı Duruşma filminin; 2002'de de yönetmenliğini Zeki Alasya'nın yaptığı Rus Gelin adlı komedi filminin yapımcılığını ve senaristliğini de üstlenir.

Tiyatro türünde de birçok eseri bulunan Umur Bugay'ın Bizler ve Bizler oyunu, 1978'de İstanbul Şehir Tiyatroları'nda; Bir Kadın Bir Erkek oyunu da 1983'te Kenter Tiyatrosu'nda sahnelenmiştir. Umur Bugay 1990'da Bugay Film Yapımcılık ve Reklam Şirketi'ni kurmuştur. Perihan Abla, Bizimkiler, Yazlıkçılar, Saygılar Bizden, Oğlum Adam Olacak, Komşu Komşu, Koltuk Sevdası gibi uzun yıllar boyunca ekranlarda kalan dizilerin yapımcılığını ve yazarlığını üstlenmiştir

Umur Bugay'ın gülmece dilini kullanarak yazdığı Türk Küçükleri ve Oğlum Adam Olacak adlı iki öykü kitabı vardır. Türk Küçükleri gülmece dilinde yazılmış bir öykü kitabıdır. Oğlum Adam Olacak ise yazarın anılarından oluşmaktadır. Her iki eserde mizah dilini barındırır. Toplumsal sorunları fazla derine inmeden öykülerinde ele alan yazar, yalın bir dille komik olanı yaratmış, kendi yaşamından çıkardığı izlenimleri de okuruyla paylaşmıştır.

Kaynakça

Kolektif (2003). "Umur Bugay", Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. C. II. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları 1088.

Kurdakul, Şükran (1999). "Bugay, Umur", Şairler ve Yazarlar Sözlüğü. İstanbul: İnkılap Yayınları.

Nesin, Aziz (2001). Cumhuriyet Dönemi Türk Mizahı. İstanbul: Adam Yayınları.

Öngören, Ferit (1983). Cumhuriyet Dönemi Tür Mizahı ve Hicvi. Ankara: Türkiye İş Bankası Yay

https://maksatbilgi.com/umur-bugay

https://724kultursanat.com/umur-bugay-cenaze-namazi-nerede-ne-zaman/

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ESRA KARLIDAĞ
Yayın Tarihi: 16.11.2019
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Oğlum Adam OlacakTarihçi Kitabevi / İstanbul2017Hatıra
Türk KüçükleriBilgi Yayınevi / Ankara2002Mizah

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Melek Özlem Sezerd. 21 Aralık 1971 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Pelin Güneşd. 19 Mart 1974 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3KELİMÎ, Ahmedd. ? - ö. 1647Doğum YeriGörüntüle
4Yüksel Yazıcıd. 14 Eylül 1941 - ö. 09 Kasım 2017Doğum YılıGörüntüle
5HACI, Mustafa Kargad. 1941 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6ERTÜRK, Hüsnü Ertürkd. 1941 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Cavit Kürnekd. 25 Ağustos 1933 - ö. 22 Şubat 2019Ölüm YılıGörüntüle
8Celil Okerd. 14 Eylül 1952 - ö. 5 Mayıs 2019Ölüm YılıGörüntüle
9Hüseyin Atabaşd. 10 Temmuz 1942 - ö. 27 Şubat 2019Ölüm YılıGörüntüle
10Şükrü Sarıd. 1926 - ö. 8 Mart 1995MeslekGörüntüle
11Hande Barutçuoğlud. 1 Ocak 1984 - ö. ?MeslekGörüntüle
12İhsan Fikret Biçicid. 1934 - ö. 13 Kasım 2013MeslekGörüntüle
13Kerim Aydın Erdemd. 24 Eylül 1936 - ö. 14 Eylül 2004Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Bahaeddin Özkişid. 19 Haziran 1928 - ö. 9 Kasım 1975Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Mehmet Bozkurt Esenyeld. 1920 - ö. 2005Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Nurdan Gürbilekd. 20 Mayıs 1956 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17Haydar Ergülend. 14 Ekim 1956 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18UMUR, Osman Önderd. 1899 - ö. 09.05.1976Madde AdıGörüntüle