Haldun Dormen

(d. 5 Nisan 1928 / ö. -)
Oyuncu, Yönetmen, Senarist, Yazar, Çevirmen, Eğitimci
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Ahmet Haldun Ömer Dormen, iş adamı Said Ömer ve paşa kızı Nimet Rüştü’nün ikinci çocukları olarak Mersin’de dünyaya geldi. Ailesi, o henüz altı aylıkken İstanbul’a yerleşti. Çocukluğu, kız kardeşi Güler’le birlikte Şişli’de geçti. Bu dönemde sinemaya ve özellikle müzikli filmlere olan ilgisini keşfetti. İlköğrenimini Şişli’deki 43. okulda tamamladıktan sonra (Dormen 2017: 31) babası tarafından önce High School adlı İngiliz okuluna yazdırıldı. (Dormen 2017: 39) Israrları sonucu Galatasaray Lisesi’ne kaydolmayı başardı. Galatasaray’ın, kendi deyimiyle, sıkılığından nefret eden yazar ortaöğrenimine Robert Kolej’de devam etti. 1949 yılında kabul aldığı Yale Üniversitesi Tiyatro Bölümü’nü yüksek lisans derecesiyle 1953 yılında bitirdi. (Dormen 2017: 91) Askerliğini Ankara Piyade Okulu’nda yedek subay olarak yaptı. (Dormen 2017: 136) 1959 yılında Betûl Mardin’le evlendi ve sekiz yıl süren evliliklerinden Ömer adlı oğulları dünyaya geldi. 1953-1987 yılları arasında Milliyet gazetesinde yazarlık da yapan Dormen, 1955 yılında aralarında Altan Erbulak, Erol Keskin, Nisa Serezli, İzzet Günay, Metin Serezli, Kerem Yılmazer, Zeynep Tedü, Suna Keskin, Yılmaz Köksal, Hâdi Çaman gibi birçok oyuncunun yetiştiği Dormen Tiyatrosu’nu kurdu. İstanbul Üniversitesi Tiyatro Bölümü’nde dersler verdi. Hacettepe Üniversitesi tarafından Onursal Bilim Doktorluğuna layık görülen sanatçı, Yapı Kredi Sigorta’nın sanat danışmanlığını üstlendi ve bu kurumun desteğiyle 1997 yılında Afife Jale Tiyatro Ödülleri’ni başlattı. (Dormen 2017: 621) Haldun Dormen, son olarak 2005-2006 sezonunda açılan Sahne Tozu Tiyatrosu'nun danışmanlığını üstlenerek topluluğun tiyatro akademisinde müzikal dersleri vermeye başladı.

Dormen ilk olarak Galatasaray Lisesi'nde sahnelenen müzikli bir oyunda “yirmi beş kuruşluk” rolüyle sahneye çıktı. (Dormen 2017: 41) Yale Üniversitesi’nde aldığı tiyatro eğitiminden sonra yurda dönen yazar, Muhsin Ertuğrul yönetimindeki Küçük Sahne'ye girdi ve Cinayet Var adlı oyunla birlikte ilk defa Türk seyircisiyle buluştu. Aynı dönemde Tiyatro Derneği’ne ayrılan ve Parmakkapı'nın arka sokaklarında yer alan bir lokalde, eski bir apartmanın ikinci katında Türk temaşa hayatının ilk oda tiyatrosunu, Cep Tiyatrosu'nu kurdu. (Dormen 2017: 117) Küçük Sahne'den ve Cep Tiyatrosu'ndan arta kalan vakitlerde Erol Günaydın, Nisa Serezli, Metin Serezli ve Erol Keskin'in katılımlarıyla Dormen Tiyatrosu'nun temellerini attı ve bizzat kendi oluşturduğu bu kadroyla, 22 Ağustos 1955 tarihinde Kadıköy Süreyya Sineması'nda Papaz Kaçtı adlı oyunu sahneye koydu. (Dormen 2017: 128) 1961'de şarkı sözlerini kendisiyle beraber Melih Cevdet Anday'ın, metnini ise Nisa Serezli'nin Türkçeye çevirdiği Sokak Kızı İrma müzikalini Türk seyircisiyle buluşturdu. (Dormen 2017: 187) Dormen, 1972 yılına kadar en parlak dönemini yaşayan tiyatrosunu, bu tarihlerde yaşadığı ekonomik sıkıntılar sebebiyle kapatmak zorunda kaldı. 1984-2001 yılları arasında Dormen Tiyatrosu'nu açan yazar, on bir tiyatro oyunu yazdı, iki sinema filmi yönetti ve sırasıyla Sürç-ü Lisan Ettikse, Antrakt ve İkinci Perde adlı hatırat serisiyle tiyatro ve müzikal metinlerinden bazılarını yayımladı.

Kaynakça

Dormen, Haldun (2013). Anılar (Sürç-ü Lisan Ettikse, Antrakt, İkinci Perde). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ÇAĞLA ANILMIŞ SOYDEMİR
Yayın Tarihi: 05.09.2019
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Kamp-17? / Ankara1959Tiyatro
Sürç-ü Lisan EttikseGelişim Yayınları (Ağaoğlu Yayınevi) / İstanbul1977Hatıra
Antraktİnkılâp Kitabevi / İstanbul1993Hatıra
Amphitryon 2000Boyut Yayın Grubu / İstanbul2000Tiyatro
İkinci PerdeOğlak Yayınları / İstanbul2001Hatıra
Olmak ya da OlmamakEpsilon Yayınevi / İstanbul2005Deneme
KantocuMitos-Boyut Yayınları / İstanbul2007Tiyatro
Anılar (Sürç-ü Lisan Ettikse, Antrakt, İkinci Perde)Yapı Kredi Yayınları / İstanbul2013Hatıra
Nerde Kalmıştık?Doğan Kitap / İstanbul2016Hatıra
Yıldız ile HaldunKonsol Kitapları / İstanbul2019Tiyatro

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1M.Tunç Atalayd. 1980 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Ümit Yaşar Oğuzcand. 22 Ağustos 1926 - ö. 4 Kasım 1984Doğum YeriGörüntüle
3GÜLCİHAN, Nazife Tuncehand. 1959 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4DEVRANİ, Hasan Tutald. 1928 - ö. 20.02.1993Doğum YılıGörüntüle
5Nihat Aşard. 12 Mayıs 1928 - ö. 25 Aralık 2005Doğum YılıGörüntüle
6HALİL, Halil Erdugand. 1928 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Mehmet Önald. 02 Aralık 1958  - ö. ?MeslekGörüntüle
8Tuğrul Asi Balkard. 16 Haziran 1960 - ö. ?MeslekGörüntüle
9Şule Öncüd. 10 Mayıs 1975 - ö. ?MeslekGörüntüle
10N. Taner Büyükarmand. 12 Nisan 1967 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Roni Marguliesd. 1955 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Süleyman Sahrad. 6 Mart 1962 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13Haldun Çubukçud. 27 Mayıs 1958 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14Haldun Tanerd. 16 Mart 1915 - ö. 7 Mayıs 1986Madde AdıGörüntüle
15Haldun Derind. 1912 - ö. 12 Mart 2004Madde AdıGörüntüle