Madde Detay
ELİF EFENDİ, Mehmed
(d. 1850 / ö. 1927)
mimar
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Mehmed olan âşık 1850 yılında İstanbul Sütlüce’de dünyaya gelmiştir. Babası Sütlüce Hasirizade dergâhı şeyhi Ahmed Muhtar Efendi, annesi Tiryakizade Hasan Paşa’nın kızı Fatma Biase Hanım’dır. Hasirîzade diye tanınmıştır. Babasının hacca giderken kendisini vekil bıraktığı Hasirîzade dergâhında tekkelerin kapatılışına kadar şeyhlik görevinde bulunmuştur. İlk hocası mesnevîhân Hüsâmeddin Efendi’dir. Hoca Raik Efendi’den Arapça öğrenmiştir. Hadimî Ahmed ve Ahmed Nüzhet Efendilerin derslerine devam etmiştir. Zeki Dede’den talik yazıyı öğrenmiştir. Kendi de Mesnevî, şemail, hadir ve din ilimlerini okutmuştur. 1887’de II. Abdülhamid’in iradesiyle yeniden onarılan tekkenin mimarlığını yapmıştır. 1898 yılında Konya Mevlâna Asitanesi’nde çelebilik makamında bulunan Abdülvahid Çelebi kendisine meşihâtnâme göndererek Mevlevî şeyhliğini tasdik etmiştir. 1907 yılında tayin edildiği Meclis-i Meşayih Başkanlığından bir süre sonra ayrılmıştır. Elif Efendi Mevlevîlik yanında, Sadî, Şazelî, Şeybanî tariklerinden de hilâfet almıştır. Şair ve hattatlığın yanı sıra mimari bilgiye de sahip olan Elif Efendi, bütün hayatını eğitim ve öğretimle geçirmiştir. 1927 yılında İstanbul’da vefat etmiştir. Tekkesinin haziresine gömülmüştür (Ünver 2003: 303).
Elif Efendi'nin eserleri şunlardır: Tenşîtü’l-Muhibbîn be-Menâkıb-ı Hâce Hüsâmeddin (İstanbul 1923), el-Kelimâtü’l-Mücmele fi Şerhi’t Tuhfeti’l-Mürsele (İstanbul 1923). Basılmamış kitapları ise şunlardır: Muhtârü’l-Enbâ’fi’l-Hurûf ve’z-Zurûf ve Ba’zi’l-Esmâ (1891), el-Mebde ve Semeretü’l-Hads fi Marifeti’n-Nefs (1892), ed-Dürrü’l-Mensur fi Hizâneti Esrâri’n-Nûr (1904), Def’u’l-Vecel bi Cünneti’l-Ecel ve el-Barikat (1907), et-Tenbîh (1922), en-Nehcül’l-Kavim li-men Erade en Yestekim (1924), Tasrîhü’l-Umme bi-Tavzîhi Hükmi’s-Salât bi’t-Terceme (1925).
Türkçe, Arapça ve Farsça şiirlerden meydana gelen Divan, ölümünden altı ay önce kaleme aldığı İrşâdü’l-Gavîn bi Reddi Nazariyyeti Dârvîn adlı eserleri ile kaynaklarda adı zikredilen iki ciltlik en-Nûrü’l-Furkan fi Şerhi Lugati’l-Kurân adlı bir eseri daha vardır (Ünver 2003: 303).
Kaynakça
Ünver, Niyazi (2003). “Elîf”. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 3. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yay. 303.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARAŞ. GÖR. GÖZDE TEKİNYayın Tarihi: 06.03.2019Güncelleme Tarihi: 06.12.2020
Yayın Tarihi: 06.03.2019Güncelleme Tarihi: 06.12.2020
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Tenşîtü’l-Muhibbîn be-Menâkıb-ı Hâce Hüsâmeddin | - / İstanbul | 1923 | Diğer |
el-Kelimâtü’l-Mücmele fi Şerhi’t Tuhfeti’l-Mürsele | - / İstanbul | 1923 | Diğer |
Muhtârü’l-Enbâ’fi’l-Hurûf ve’z-Zurûf ve Ba’zi’l-Esmâ | - / - | 1891 | Diğer |
el-Mebde ve Semeretü’l-Hads fi Marifeti’n-Nefs | - / - | 1892 | Diğer |
ed-Dürrü’l-Mensur fi Hizâneti Esrâri’n-Nûr | - / - | 1904 | Diğer |
Def’u’l-Vecel bi Cünneti’l-Ecel ve el-Barikat | - / - | 1907 | Diğer |
et-Tenbîh | - / - | 1922 | Diğer |
en-Nehcül’l-Kavim li-men Erade en Yestekim | - / - | 1924 | Diğer |
Tasrîhü’l-Umme bi-Tavzîhi Hükmi’s-Salât bi’t-Terceme | - / - | 1925 | Diğer |
İrşâdü’l-Gavîn bi Reddi Nazariyyeti Dârvîn | - / - | 1926/1927? | Diğer |
en-Nûrü’l-Furkan fi Şerhi Lugati’l-Kurân | - / - | - | Antoloji |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Debîrî, Hâki Biraderi | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Recep S. Tatar | d. 1965 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Tevfik Fikret | d. 24 Aralık 1867 - ö. 19 Ağustos 1915 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | CÛDÎ, Merzifonlu Muallim İbrâhîm Cûdî | d. Kasım 1850 - ö. 19 eylül 1931 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | MEHMED ATÂ | d. 1850 - ö. 1919 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | HAFÎD, Mehmed Hafîd Bey, İstanbullu | d. 1850 - ö. 1920 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | HÜSEYN MEZRELİ | d. 1825 - ö. 1927 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | KELAMÎ/GÖLLETLİ KELAMİ BABA, Ahmet | d. 1847 - ö. 1927 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Abdülahad Nuri | d. 1865 - ö. 1927 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Gamze Güller | d. 1970 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | Mahir Öztaş | d. 19 Aralık 1951 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Feride Çiçekoğlu | d. 27 Ocak 1951 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | ÇATAK, Ali | d. 1924 - ö. 21.06.1996 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | FATMA PINARBAŞI | d. 1968 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | GÖK ŞENER, Şener Gök | d. 01.01.1954 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | HAŞİM BABA, Haşim Karababa | d. 1938 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | CİHÂDÎ, Cihâdî Efendi | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | MERYEM BACI | d. 1836 - ö. 1916 | Madde Adı | Görüntüle |