Harid Fedai

Ahmet Peykan
(d. 12 Ekim 1930 / ö. 13 Ekim 2017)
Şair, Araştırmacı, Edebiyat ve Kültür Tarihçisi
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Ahmet Harid Fedai, 12 Ekim 1930 tarihinde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Lefke şehrinde doğdu. Lefkoşa Türk Lisesi'ndeki eğitiminin ardından Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü'nden mezun oldu. Ankara'daki eğitiminin ardından İstanbul Üniversitesi Türkoloji Bölümü'nde tahsil gördü. Türk Öğretmen Koleji'nde öğretmenlik ve müfettişlik görevlerinde bulundu. 1960-1962 yılları arasında Kıbrıs Radyosu'nda program amirliği yaptı. Bu görevinin yanında Lefke Sancak Radyosu müdürü olarak çalıştı. Türk Mukavemet Teşkilatı bünyesinde Kıbrıs Türklerinin Millî Mücadelesinde görevler aldı. BRTK televizyonunun kurucu müdürlüğünü yaptı. Kıbrıs Girne Amerikan Üniversitesi'nde koordinatör olarak görevini sürdürdü. Öte yandan Türk Dil Kurumu'nda haberleşme üyesi olarak yer aldı. Lefke ve Girne Amerikan Üniversitelerinde görev aldı. 2000 yılından ömrünün son zamanlarına kadar Doğu Akdeniz Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nde dersler verdi. Kıbrıs Türk kültürü ve edebiyatına dair birçok çalışma yapan Harid Fedai'nin makaleleri Yeni Kıbrıs, Söz, Varlık, Kültür Sanat gibi pek çok dergide yayımlandı. 13 Ekim 2017 tarihinde 87 yaşında Kıbrıs'ta vefat etti. Kabri Lefkoşa'da bulunmaktadır.

Kültür ve edebiyat tarihçiliği alanındaki eserleri ve Kuzey Kıbrıs Türklüğünün tanıtılmasındaki çabalarıyla öne çıkan Harid Fedai, uzun yıllar İngiliz yönetimi altında yaşayan Kıbrıs Türk kültürünün edebî ve kültürel birikimleri hakkında birçok eser vermiştir. Ahmet Peykan takma adıyla yayımladığı taşlamaları, gazete ve dergiler arasında kalmıştır (Karakartal, Fedai, Aktaş, 2012: 523). Harid Fedai edebî çalışmalarından çok araştırma kitaplarıyla öne çıkmıştır. Âşık Kenzî Divanı çalışmasıyla Türkiye'de tanınırlığı artan Fedai'nin eserlerinin birçoğu KKTC ve Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı tarafından yayımlanmıştır. Harid Fedai şiirlerini Koza (1997) adıyla kitaplaştırmıştır. Şiirlerinde yoğun olarak Türk halk kültürü ve divan edebiyatı unsurlarından beslenen Fedai, gelenek ve modern edebiyat arasında bir sentez oluşturur. Ahmet Üngüder, Harid Fedai'nin şiirlerindeki dil kullanımı ile ilgili şunları kaydeder: "Yahya Kemal Beyatlı gibi, sözcüklerin ses ve anlam değerlerinden müzikalite anlamında faydalanmıştır. Kıbrıs’ta I. ve II. Yeni şairlerinin, serbest veznin etkisinde şiirler kaleme alınırken, Harid Fedai’nin bir yandan halk ve divan şiirinden, bir yandan da adı geçen Yeni Türk Edebiyatı şairlerinden beslenerek bir sentez kurması, onu Kıbrıs’taki geleneği reddeden veya ondan uzaklaşan diğer şairlerden ayırmaktadır." (Üngüder 2016: 243) Kıbrıs Türk kültürü ve edebiyatı konusunda geniş bir yelpazede eserler veren ve bu konu ile alakalı birçok çalışmada kaynak eser olarak kullanılan çalışmalara imza atan Fedai, dünyanın birçok yerinde konferanslara, sempozyumlara katılarak akademik çalışmalarını sunmuştur.

Kaynakça

Karakartal, Oğuz; Fedai, Harid; Aktaş, Abdullah (2012). "Kültür ve Medeniyet / Edebiyat".TDV İslâm Ansiklopedisi. C. 41. B. 28. s. 522-525.

Üngüder, Ahmet (2016). "Harid Fedai'nin Koza Adlı Şiir Kitabında Divan ve Halk Şiirinin İzleri". Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. S. 26. s. 241-254.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. GÜRHAN ÇOPUR
Yayın Tarihi: 25.03.2018
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Kıbrıs'ta Masum Millet OlayıKKTC Milli Eğitim Yayınevi / İstanbul1986Araştırma
Kıbrıs Müftüsü Hilmi Efendi-ŞiirlerKKTC Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı / Lefkoşa1987Araştırma
Kıbrıslı Âşık Kenzî DivanıKKTC Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı / Lefkoşa1989Araştırma
Ruh-i MecruhKKTC Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı / İstanbul1993Araştırma
Fethiyye-i Cezire-i Kıbrıs-Pirî EfendiK.K.T.C. Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Bakanlığı / Ankara (Türk Tarih Kurumu Basımevi)1997Araştırma
Kıbrıs Sanayi MektebiK.K.T.C. Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Bakanlığı / Ankara1997Araştırma
Lefkoşa MevlevihanesiK.K.T.C. Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Bakanlığı / Ankara1997Araştırma
KozaAbo Basım / İstanbul1997Şiir
Kıbrıs Tarihi-Ziver BeyK.K.T.C. Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Bakanlığı / Ankara1999Araştırma

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Bekir Karad. 13 Temmuz 1945 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Gürgenç Korkmazeld. 1969 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Hakan Cemd. 08 Ağustos 1961 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4NAZMİ, Nazmi Haskilitd. 1930 - ö. 1980Doğum YılıGörüntüle
5GÜLLÜHANd. 1925-1930 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Zeki Büyüktanırd. 17 Şubat 1930 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Osman Bolulud. 1929 - ö. 2 Ağustos 2017Ölüm YılıGörüntüle
8Fahreddin Bozdağd. 01 Ocak 1958 - ö. 10 Kasım 2017Ölüm YılıGörüntüle
9SEFİL DURAN, Duran Bebekd. 1943 - ö. 17.01.2017Ölüm YılıGörüntüle
10Mustafa Necati Karaerd. 2 Nisan 1929 - ö. 15 Mart 1995MeslekGörüntüle
11Necati Yazgand. 14 Mayıs 1932 - ö. 23 Eylül 2014MeslekGörüntüle
12İskender Cenap Eged. 1918 - ö. 30 Ekim 1996MeslekGörüntüle
13İsmail Güld. 28 Ağustos 1959 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Zeki Oğuzd. 1951 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Özkan Karacad. 1977 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16OZAN MORSULTAN, Ahmet Mortaşd. 1944 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17Yavuz Ahmet Koçd. 1978 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18Ahmet Tulgard. 26 Nisan 1959 - ö. 26 Ekim 2022Madde AdıGörüntüle