Tarık Mümtaz Göztepe

(d. 1893 / ö. 24 Ocak 1977)
Asker, Gazeteci, Yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul’da doğan Tarık Mümtaz Göztepe (Yazganalp) Bahriye Miralayı Mümtaz Bey’in oğludur. (Payas-Duman, 2014: 969). Harbiye’yi bitirdikten sonra Teğmen olarak Osmanlı Ordusu’na katıldı. Göztepe, 1924'te Damat Ferit Paşa’nın yaverliğini yapmak ve Kuva-yı İnzibatiye’ye dâhil olmak sebepleriyle 150’likler listesine eklendi. 1927'de vatandaşlıktan çıkarıldı (Halıcı, 1998: 92). Mütarekeden sonra çıkardığı Ümit gazetesind ve çeşitli dergilerde Ulusal Kurtuluş Hareketi aleyhine yazdığı yazılar da bu listeye dâhil edilmesinde önemli rol oynadı (Karaca, 2004: 63). Göztepe, önce Silistre’ye, daha sonra Berlin’e ve nihayetinde Padişah Vahdettin’in bulunduğu San Remo’ya geçerek Vahdettin’in ölümüne kadar (1926) burada ikamet etti (Halıcı, 1998: 63).Vahdettin’in ölümünden sonra Şam’a geçen Göztepe, burada Çerkesce, Arapça, Türkçe ve Fransızca’dan oluşan Març, Hamra gibi gazetelerle, Musavver Sahra isimli haftalık edebî bir dergi yayınladı. Bir süre sonra Antakya gazetesinin başına geçti daha sonra Karagöz adlı gazeteyi çıkardı. Bu yayın faaliyetlerinin ilk dönemlerinde TBMM aleyhine yazılar yazan Göztepe, daha sonra tam tersi bir tutum takınarak Antakya’nın Türkiye’ye katılmasını destekleyen yazılar kaleme aldı (Halıcı, 1998: 95). 28 Haziran 1938'de TBMM tarafından çıkan aftan sonra yurda dönen Göztepe, Modern Türkiye dergisinde, Yeni Sabah, Zafer, Yeni İstanbul, Tasvir ve Yeni Köylü gibi gazetelerde çalıştı. Bu tarihten sonra Hatay’da Hacivat-Karagöz, İskenderun’da Ayyıldız ve Ankara’da Kadı Emmi gazetelerinde yazılar yazdı. (Payas-Duman, 2014: 972). 24 Ocak 1977’de İstanbul’da öldü.

Padişah Vahdettin hakkında iki eser, Gazi Osman Paşa'yı anlatan bir eser ve İmam Şamil'in efsanevi hayatı hakkında önce tefrika hâlinde yayınlanan bir eser kaleme alan yazar, 1933 yılından sonra Milli Mücadeleyi destekleyenler safında yer almış özellikle Çizgiler ve Bilgiler adlı güncesinde, Hatay Albümü adlı eserinde bu tavrını kesin olarak göstermiştir (Payaslı-Duman,2014: 967). Yazarın İstanbul'un Fikir ve İşadamları adlı eserinin ise bazı kaynaklarda adı geçmesine rağmen baskısı bulunamamaktadır.

Kaynakça

Halıcı, Şaduman (1998). Yüzellilikler. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.

Karaca, Emin (2004). 150’likler. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.

Payaslı, Volkan- Olcay, Özkaya Duman (2014). “Bir Yüzelliliğin Halep Gezi Notlarından Günceler: Tarık Mümtaz Yazganalp (Göztepe), Turkish Studies. Volume 9/4. Ankara. 967-983.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FERDA ATLI
Yayın Tarihi: 17.05.2019
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Çizgiler ve Bilgiler- / Halep1936Gezi Yazısı
Hatay AlbümüÜlkü Matbaa / İstanbul1940Hatıra
Gazi Osman Paşa İstanbul KollarındaSinan Matbaası / İstanbul1946Biyografi
Osmanoğullarının Son padişahı Vahideddin Gurbet CehennemindeSebil Yayınları / İstanbul1968Hatıra
Dağıstan Aslanı İmam ŞamilSebil Yayınları / İstanbul1969Biyografi
Osmanoğullarının Son Padişahı Vahideddin Mütareke GayyasındaSebil Yayınları / İstanbul1969Hatıra
Ulu CamilerimizBedir Yayınevi / Ankara1973İnceleme
İstanbul\'un Fikir ve İş Adamları- / --İnceleme

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ZİYÂ, Mehmed Ziyâeddînd. 1840 - ö. 7 Mayıs 1854Doğum YeriGörüntüle
2Fehime Nüzhetd. ? - ö. 14 Eylül 1925Doğum YeriGörüntüle
3Mahir Öztaşd. 19 Aralık 1951 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4İSLAM KARA OĞLU YUSİFOVd. 1893 - ö. 1968Doğum YılıGörüntüle
5AHMET ÇITAKd. 1893 - ö. 20.01.1963Doğum YılıGörüntüle
6HIFZI, Recep Hıfzıd. 1893 - ö. 1918Doğum YılıGörüntüle
7MEMMEDAĞAd. 1933 - ö. 1977Ölüm YılıGörüntüle
8Güner Sümerd. 18 Mart 1936 - ö. 27 Nisan 1977Ölüm YılıGörüntüle
9M.Akil Koyuncud. 1886 - ö. 8 Mart 1977Ölüm YılıGörüntüle
10Yaşacan Durcand. 15 Eylül 1952 - ö. 17 Mayıs 2018MeslekGörüntüle
11Nalan Tuntaşd. 08 Mayıs 1955 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Sami Baydard. 26 Eylül 1962 - ö. 29 Ekim 2012MeslekGörüntüle
13Mustafa Celal Emremd. 1900 - ö. 1980Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Ziya Gökalpd. 23 Mart 1876 - ö. 25 Ekim 1924Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15M. Şakir Ülkütaşırd. 14 Mart 1894 - ö. 30 Mayıs 1981Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Fakir Baykurtd. 15 Haziran 1929 - ö. 11 Ekim 1999Madde AdıGörüntüle
17Tarık Şerbetçioğlud. 11 Ağustos 1969 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18İbrahim Tarık Çakmakd. 1912 - ö. ?Madde AdıGörüntüle