HASAN, Hasan Acaralp

(d. 1930 / ö. -)
inşaat ustası, nalbant
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Hasan Acaralp olan âşık, 1930 yılında Konya ilinin Kulu ilçesinde doğmuştur. Çocukluk ve gençlik yıllarını Kulu’nun Günahkâr Yaylası’nda çobanlık yaparak geçiren âşık, okula gidememiş ancak büyüklerinden okuma yazma öğrenmiştir. Askerliği sırasında nalbantlık mesleğini öğrenir ve askerliğinden sonra da, bir müddet nalbantlık yapar. Geçimini inşaat ustalığıyla kazanan Âşık Hasan, 1966 yılında İsveç’e turist olarak gider ve burada 24 yıl kalır. 1990 yılında yurda döndükten sonra mütevazı bir şekilde hayatını sürdürür. Ancak, üç yıl sonra eşinin ölmesiyle hayatı kararan âşık, bu arada kendini şiirleriyle teselli eder ve çok geçmeden de ikinci evliliğini yapar (Güneş 1996: 12-22; Ayva 2005: 288-289).

Acaralp, şiir yazmaya çobanlık yaptığı çocukluk ve ilk gençlik yıllarında başlamıştır. Şiirlerinde genellikle dinî konular ile kendi hayatından trajik olaylara yer veren Âşık Hasan bir usta önünde yetişmemiş ve dolayısıyla geleneği tam olarak öğrenememiştir. Şiirlerinde Âşık ve Âşık Hasan olarak iki ayrı mahlâs kullanmaktadır (Güneş 1996: 12-22). Âşık Hasan’ın şiirlerinin dikkati çeken bir özelliği de oldukça uzun olmalarıdır. O ayrıca, bu uzun soluklu şiirlerinde mahlâsını da sık sık kullanmaktan geri kalmamıştır. Aynı şiir içinde, ayak sesini değiştirmek âşıklarda pek görülmeyen bir özellik olup, bir zayıflık belirtisi olarak kabul edilmektedir. Âşık Hasan, geleneği yeterince bilmemesi, kafiye bulma konusunda güçlük çekmesi gibi sebeplerden dolayı aynı şiir içerisinde ayak sesini birkaç defa değiştirme yoluna gitmiştir. 92 dörtlüğe kadar şiir yazabilen âşık, şiirlerinde genellikle; 32 farz, namaz, ölüm, insan hayatı, ahiret, nefis gibi dinî ve tasavvufî konuları işlemiştir. Şiirlerinde hecenin 11’li kalıbını kullanan âşık kafiye konusunda da yer yer teknik zayıflıkları olduğu göze çarpmaktadır (Güneş 1996: 12-22).

Âşık Hasan hakkında bir lisans tezi hazırlanmıştır. Prof. Dr. Saim Sakaoğlu’nun danışmanlığında, Suat Güneş tarafından hazırlanan, Âşık Hasan’ın Hayatı, Sanatı, Şiirleri ve Kulu Türkülerinden Örnekler (Konya 1996) adlı tezde, Kulu yöresinden derlenmiş türküler ile Âşık Hasan’ın kısa hayat hikâyesi, sanatı ele alınmış ve 10 şiirine yer verilmiştir. Âşık Hasan’ın yaşname türünde söylemiş olduğu, Bu Bahis İnsanların Yaradılış Bahsi I- II adlı şiiri yaşname türünün güzel bir örneğidir (Güneş 1996: 12-22; Ayva 2005: 288-289).

Kaynakça

Ayva, Aziz (2005). Konya Âşıklık Geleneği ve Âşık Ataroğlu Hayatı, Sanatı, Şiirleri ve Şiirlerinin Tahlili. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 

Güneş, Suat (1996). Âşık Hasan’ın Hayatı, Sanatı, Şiirleri ve Kulu Türkülerinden Örnekler.  Yayımlanmamış Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AZİZ AYVA
Yayın Tarihi: 07.06.2019
Güncelleme Tarihi: 07.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1TAŞÇI ALİ (USTA), Alid. 1849 - ö. 1904Doğum YeriGörüntüle
2HANOĞLU, Oğuzhan Atard. 1982 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3NESÎB,Yusufd. 1632 - ö. 1712Doğum YeriGörüntüle
4HATÇE ANA, Hatice Şahinoğlud. 1930 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Fahri Kayad. 1930 - ö. 24 Mart 2020Doğum YılıGörüntüle
6KALOĞLAN EMRAH OĞLU KASIMOVd. 1930 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7HİKMETÎ, Hikmet Özkand. 1942 - ö. ?MeslekGörüntüle
8MAHFUZİ/YOKSUL, Durdu Mehmet Yoksuld. 1923 - ö. 23.11.2012MeslekGörüntüle
9FEYMANİ/ÇOBAN OSMAN, Osman Taşkayad. 02.05.1942 - ö. ?MeslekGörüntüle
10ÂRİF HİKMET (SARICALIOĞLU)d. 1899 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11HÜSEYİNd. 1884 - ö. 1950Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12BAHRİ YILDIZd. 1942 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13ÇINAR, Muharrem Çınard. 1963 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14HASAN, Mehmed Hasan Han, Dağıstanlıd. ? - ö. 1831Madde AdıGörüntüle
15HIFZIZÂDE/KÖYCÜ, Hüseyin Köycüd. 1895 - ö. 31.01.1958Madde AdıGörüntüle