Hüseyin Kıran

(d. 1965 / ö. -)
Şair
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Amasya’da doğdu. İlk ve orta öğrenimini Amasya’da tamamladı. Siyasi nedenlerle üniversite eğitimini yarıda bıraktı. Aynı nedenlerle 10 yıl cezaevinde kaldı. 2004'te şiir ile edebiyata başladı. Şiirleri, Defter, İzlek ve E dergilerinde yayımlandı. İstanbul Telif Ofisi ve Gümüşlük Akademisi'nin verdiği Edebiyat Bursu'nu alan ilk kişi oldu. İstanbul’da yaşayan şair, evli ve bir çocuk babasıdır.

2004 yılında Madde Kara adlı şiir kitabı ile başladığı edebiyat yaşamını 2006 yılında yayımlanan Resul romanı ile sürdüren Hüseyin Kıran, daha çok Resul romanı ile tanınır. Şairlikten gelen ve şiir yazmayı özel ve zor bir alan gören Kıran; roman yazmayı, suyun akarını bulması gibi kolaycılık olarak görür. Eleştirmenlerin romanlarında anti-kahramanlar yarattığı görüşüne karşı çıkan yazar, yazma amacının dünyayı anlamak olduğunu belirtir. Kahraman yaratmak yerine dünyanın yaşamak için zor bir yer olduğunun farkına vardırmayı önemser. Romanlarını kurgulamadan yazdığını, "kalemin gelişine" ifadesi ile açıklar. “İçimde katledilmiş bir varlığın izlerini buluyorum” diyen Beckett'e göndermede bulunarak yazdıklarında içimizde ve toplumdaki kapalı, karanlık alana ışık tutmaya çalışır (Doğan 2014). Romanlarında karakterler ve olaylar sıradandır; Gecegiden'de olduğu gibi gerçek dünyayla bilinç arasındaki çelişkinin, anlamların kendi yarattığımız yalan dünyada yer bulmasıdır. Bu yönüyle alegorik dilinde, şairliğinin etkisi görülür. Dilde açılan boşluğu kültürün doldurduğunu düşünen yazar, böyle bir ortamda kalıplardan kurtularak yeni bir şey söylemeye ve üretmeye çalışır.

Benim Adım Meleklerin Hizasına Yazılıdır'da, okur; şiirsel dilinin yanında Ruhi Bey'in dogmalarla ve toplumla çatışan bilincini, kutsal kitaplara, ayetlere, surelere göndermeler yapan zengin bir dille buluşur. Romandaki akıl hastahanesi; kötülüğün, dışarıda bırakılan veya kapatılanların var olduğu, yaşadığımız dünyanın metaforudur. Madde Kara'da yazdığı "hayatı hıncın mükemmel terazisiyle tarttım / sarı sanrılarla yıkadım yüzümü / kendime kelimelerden binalar yaptım” dizelerindeki hayatı sorgulama ve içinde biriken hınç duygusu; Küstah adlı şiir kitabında, karşı çıkışları, isyanları sınırsızlıkla özdeşleştiren bir üsluba dönüşür. Hüseyin Kıran için yazılarında hayatı sorgulamanın yanında yaşadıklarını, acılarını, isyanlarını dile getirmek önceliklidir. Son romanı Dağ Yolunda Karanlık Birikiyor'da edebiyatın, edebiyat formu içinde kalınmadan insanı anlamaya çalışan; yer yer insana müdahale etmeye, değiştirmeye uğraşan bir yapıda olması gerektiği düşüncesi gerçekliğe kafa tutan bir dille aktarılır.

Kaynakça

Doğan, S. (2014). "Hüseyin Kıran: Gecegiden", 2 Mart 2012. [https://www.okuryazar.tv/huseyin-kiran-gecedegiden/ (Erişim tarihi: 17.07.2019)]

Gümüş, S. (2006). “Acının yarattığı Resul-adam...”, Milliyet Sanat, Haziran 2006. [https://www.https://www.metiskitap.com/catalog/text/61486 (Erişim tarihi: 18.07.2019)]

Yalçın, Murat (ed.) (2010). "Kıran Hüseyin", Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi, YKY Yayınları, Cilt II, s.627.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. ALİYE USLU ÜSTTEN
Yayın Tarihi: 15.09.2019
Güncelleme Tarihi: 02.11.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Madde KaraMetis / İstanbul2004Şiir
ResulMetis / İstanbul2006Roman
Gecede GidenAyrıntı / İstanbul2011Roman
Benim Adım Meleklerin Hizasına YazılıdırAyrıntı / İstanbul2013Roman
Küstahİkaros / İstanbul2014Şiir
Yaşamak - Bir ÇabaYapı Kredi / İstanbul2018Deneme
Dağ Yolunda Karanlık BirikiyorYapı Kredi / İstanbul2019Roman

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1İBRÂHÎM TENNÛRÎd. ? - ö. 1482Doğum YeriGörüntüle
2SÂRİM, Mustafa Sârim Efendid. ? - ö. 1843Doğum YeriGörüntüle
3CENÂNÎ, CENÂBÎ (?), Rıdvân-zâde Mustafâ Cenânîd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Elif Sofyad. 1965 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Hakan Tokerd. 01 Ağustos 1965 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6KAZAKLI, Kazım Kazaklıd. 1965 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7İhsan Ürend. 24 Ağustos 1939 - ö. 12 Ekim 2014MeslekGörüntüle
8Evgeniy Karagaurd. 1923 - ö. ?MeslekGörüntüle
9Kamuran Güründ. 1924 - ö. 20 Temmuz 2004MeslekGörüntüle
10Abidin Güneylid. 26 Haziran 1947 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Hikmet Feridun Esd. 1909 - ö. 6 Haziran 1992Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Cafer Turaçd. 08 Mart 1959 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13MÜNÎRÎ, Hüseyin Münîrî Efendid. ? - ö. 1722-23Madde AdıGörüntüle
14KÖYLÜ OZAN, Hüseyin Gümüşd. 10.03.1960 - ö. 19.12.2007Madde AdıGörüntüle
15Hüseyin Nihal Atsızd. 12 Ocak 1905 - ö. 11 Aralık 1975Madde AdıGörüntüle