Madde Detay
MEHMED ŞEMSEDDÎN, İstanbullu
(d. 1265/1849 - ö. 1318/1900)
çocuk edebiyatı ve oyun yazarı
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
1849 yılında İstanbul'da doğdu. İngiliz lakabıyla tanınan Kaymakam Yusuf Bey adlı bir deniz subayının oğludur. Ölüm yeri ve tarihi konusunda bilgi bulunmamakla beraber 1900'den sonraki bir tarihte öldüğü tahmin edilmektedir.
Eserleri şunlardır:
1. Anahtar: 1297 yılında İstanbul'da basılmıştır.
2. Anahtar Halkası: 1299 yılında İstanbul'da basılmıştır.
3. İlaveli Ahahtar: İkinci Kitap 1297, Üçüncü Kitap 1299, Dördüncü Kitap 1300 yılında İstanbul'da basılmıştır.
4. Çocuklara Kılavuz: Birinci Kitap (Elifba) 1321, 1324, 1325, İkinci Kitap (Malumat-ı Lâzıme) 1308, 1314 yılında İstanbul'da basılmıştır.
5. Lugat-ı Şemseddin: 1307'de, devamı 1309'da İstanbul'da basılmıştır.
6. Çocukların Cuma Günü Mektebi: 1299 yılında İstanbul'da basılmıştır. Aslında dört cilt olarak düşünülen bu eserde müellif islamiyet, terbiye, ilim ve fen ile ilgili çocukların bilmeleri gereken bilgileri vermeyi amaçlamaktadır. Sadece iki cüzü yayımlanmıştır.
7. Çocukların Gece Eğlencesi: Çocuklar için yazdığı kısa fıkra ve hikâyeleri içeren böyle bir eseri olduğu bildiriliyorsa da baskı yeri ve tarihi tespit edilememiştir.
8. Tedbirde Kusur (Şemsî adıyla): 1290 yılında İstanbul'da basılmıştır. Tiyatrodur.
9. Mücâzât (Şemsî adıyla): 1291 yılında İstanbul'da basılmıştır. Tiyatrodur.
10. Kendim Ettim Kendim Buldum (Şemsî adıyla): 1292 yılında İstanbul'da basılmıştır. Tiyatrodur. Molier'in Cimri'si tarzındadır.
Çocukları eğitmek, dil eğitimi vermek, faydalı ve gerekli bilgileri öğretmek amacıyla gazeteler çıkardı, hikâyeler fıkralar yazdı, kitaplar yayımladı. Oyunlarında Nâmık Kemâl'in etkisinde kaldı. Bu tür eserlerinde Ortaoyunu ve Karagöz'den de yararlandı. Çocukları eğitmek maksadıyla yazdığı bütün hikâyelerinde ahlaki bir endişe güden Mehmed Şemseddîn, son derece sade bir dil kullanmıştır. Tiyatro oyunlarında çocukların iyi yetiştirilmelerini esas almıştır. Bu oyunlar "Hayata karşı güçlü yetiştirilemeyen çocuklar, karşılaştıkları ilk zorlukta yıkılmaktadırlar. Bundan dolayı onlar her anlamda güçlü yetiştirilmelidir" savıyla yazılmıştır. Çocuklar için Arkadaş (1 Ekim 1876, 13 sayı), Çocuklara Arkadaş (1 Nisan 1881, 13 sayı), Çocuklara Talim (17 Aralık 1887, 9 sayı) ve Mekteb adlı gazeteleri çıkarmıştır.
Kaynakça
Enginün, İnci (1983). Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları. İstanbul: Dergah Yay.
Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1986). "Mehmed Şemseddin". C. VI. İstanbul: Dergah Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. MEHMET ARSLANYayın Tarihi: 01.04.2014Güncelleme Tarihi: 30.11.2020Eserlerinden Örnekler
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 01.04.2014Güncelleme Tarihi: 30.11.2020Eserlerinden Örnekler
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 30.11.2020Eserlerinden Örnekler
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Yeşim Türköz | d. 06 Eylül 1963 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Ömer F. Oyal | d. 1959 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Müzeyyen Hançerci | d. 8 Haziran 1939 - ö. 28 Ocak 2017 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | ŞEYHÎ, Celâleddîn Dede | d. 1849 - ö. 1908 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | RIZA | d. 1848-1849 - ö. 01.03.1920 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | DERTLİ GULAM, Abidin | d. 1849 - ö. 1889 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | NA'TÎ, Ahmed Hüsameddin Dede | d. 1839 - ö. 1900 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | KAHRÎ | d. 1840 - ö. 1900 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | DİLAVER AĞA | d. ? - ö. 1900-1905? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Nüzhet Sâbit | d. 1883 - ö. 6 Ocak 1920 | Meslek | Görüntüle |
11 | SAVAŞKAN İLMAK | d. 1971 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Ibıray Altınsarin | d. 20 Ekim 1841 - ö. 17 Temmuz 1889 | Meslek | Görüntüle |
13 | FÂZIL, Hâmid-zâde/Câmidî-zâde Mehmed Fâzıl | d. 1835 - ö. 1897 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | ES'AD, Manisalı Ahmed Efendi | d. 1779 - ö. 1857 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | SÂDIK, Edirneli | d. 1831 - ö. 1854 ds. | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Tâlib, Şeyh Mehmed Tâlib Dede Efendi | d. ? - ö. 1689 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | ŞEFÎ'Î, Seyyid Derviş Mehmed | d. ? - ö. 1671/72 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | ÂŞIK ÇELEBİ, Seyyid Pir Mehemmed b. Ali | d. 1520 - ö. 1572 | Madde Adı | Görüntüle |