Mehmet Önder

(d. 1 Mart 1926 / ö. 23 Ağustos 2004)
Halkbilimci, Şair, Yazar
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Konya'nın Çumra ilçesinde doğan Mehmet Önder, Huriye Hanım ve çiftçi Mevlüt Efendi'nin oğludur. Liseyi 1945'te Konya'da tamamladı. 1950 senesinde DTCF Sanat Tarihi Bölümü'nden mezun olduktan sonra Fransa'da müzecilik alanında ihtisas yaptı. 1950-1964'te Konya Mevlâna Müzesi Asistanlığı ve Müdürlüğü, 1964-1967'de Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü, 1967-1974'te MEB Kültür Müsteşarlığı, 1974-1981'de Bonn Büyükelçiliği Kültür Müşavirliği ve Başbakanlık Kültür Müşavirliği görevlerinde bulundu. Almanya'daki Türk evlerinin kurucusudur. 1982'de Türkiye'ye döndü. Önce Başbakanlık Genel Sekreterliğine ve daha sonra Kültür ve Turizm Bakanlığı Baş Müşavirliğine getirildi. 1987'de emekli oldu. 1987-1989'da Türkiye İş Bankası Kültür Müşaviri olarak görev aldı. 1989-1999'da Bankanın Kültür ve Sanat dergisini çıkardı (42 sayı). Kendisine Pakistan Hükûmeti tarafından "İkbal Nişanı" verildi. Berlin Alman Arkeoloji Enstitüsü üyeliğine seçilen Önder, UNESCO ve ICOM millî komitelerine üyedir. ICOMOS Uluslararası Anıtlar Konseyi Türkiye Millî Komitesi kurucuları arasında yer aldı. 1973'te Gönüller Sultanı Mevlâna adlı eseri, Turgut Özakman ve Engin Orbey tarafından Mevlâna adıyla senaryolaştırılarak filmi çekildi. Kendisine Selçuk Üniversitesi tarafından Fahri Doktorluk Unvanı verilen Önder, pek çok kulüp ve derneğin yanı sıra Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Kültür Merkezi aslî üyesi oldu. 23 Ağustos 2004'te Ankara'da hayatını kaybetti

İlk yazıları, 1945 yılında Konya Halkevi dergisinde yayımlandı. Sonraki yıllarda Hisar, Şadırvan, Türk Folklor Araştırmaları, Türk Sanatı, Hayat Tarihi gibi edebiyat dergileriyle çoğunlukla Tercüman gazetesinde yazıları yer aldı. Şiirleriyle ön planda olan şair, sonraki zamanlarda kültürel konularda araştırmalara yöneldi. Çalışma alanı ile ilgili yurt içi ve yurt dışında çeşitli seminer ve kongrelere katıldı. Yerel tarih incelemeleri, Mevlâna araştırmaları alanında birden çok eseri bulunan Mehmet Önder'in, müze katalogları ve müzecilik araştırmaları; Türk kültürü, tarihi, halk bilimi araştırmaları konularında pek çok eseri vardır. Eserleri yabancı dillere çevrilen yazar halkbilimi alanında yetkindir.

Kaynakça

https://www.biyografya.com/biyografi/6898

Ağca, H. (2007). "Önder, Mehmet". Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. VII. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları. s. 109-110.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: EMİNE KOCA
Yayın Tarihi: 31.08.2019
Güncelleme Tarihi: 08.11.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Köyün BağrındanEkekon Basımevi / Konya1946Şiir
Zafer Yolunda (M. Balkan İle)- / Ankara1947Şiir
Seyahatnamelerde KonyaYeni Kitap ve Basımevi / Konya1948İnceleme
Mevsim SonuÜlkü Basımevi / Konya1949Şiir
Konya Matbuatı TarihiÜlkü Basımevi / Konya1949İnceleme
Tarihi Turistik Konya RehberiYeni Kitabevi / Konya1950İnceleme
Konya Maarif TarihiÜlkü Basımevi / Konya1952İnceleme
Milli Mücadelede Konya? / Konya1953İnceleme
Konya Çeşme ve ŞadırvanlarıÜlkü Basımevi / Konya1955İnceleme
Mevlâna Şiirleri AntolojisiIşık / İstanbul1956Araştırma
Mevlâna'nın Konya'daki Evi ve MedresesiYenikitap Basımevi / Konya1956Araştırma
Mevlâna TürbesiDoğan Kardeşler / İstanbul1957Araştırma
Mevlâna'nın SandukasıÜlkü Basımevi / Konya1958Araştırma
Gönüller Sultanı Hz. MevlânaYıldız Basımevi / Konya1959Araştırma
Konya CamileriÜlkü Basımevi / Konya1960İnceleme
Mevlâna Şehri KonyaYeni Kitap Basımevi / Konya1962İnceleme
Konya EfsaneleriŞahap ve Ülkü Basımevi / Konya1963İnceleme
Mesneviden HikâyelerTürkiye İş Bankası / İstanbul1971Araştırma
MevlânaAjans Türk / İstanbul1973Araştırma
Mevlâna BildirileriTürkiye İş Bankası Kültür Yayınları / Ankara1973Araştırma
Mevlâna BibliyografyasıTürkiye İş Bankası Kültür Yayınları / Ankara1974Araştırma
Kırşehir GüldestesiFiliz Yayınları / Ankara1976İnceleme
Çocuklara Mevlâna'dan HikâyelerDamla Yayınevi / İstanbul1977Araştırma
Seydişehir TarihiSeydişehir Belediyesi / Seydişehir1986İnceleme
GüldesteKültür Bakanlığı,Başbakanlık Basımevi / Ankara1990Araştırma
Yüzyıllar Boyunca MevlevilikDönmez Yayınları / Ankara1992Araştırma
Yeşil Kubbenin GölgesindeDönmez Yayınları / Ankara1993Araştırma

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Sezar Erkind. 26 Eylül 1949 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2F. Cemal Oğuz Öcald. 1913 - ö. 4 Aralık 1971Doğum YeriGörüntüle
3IYÂNÎd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4HAKKI TIRAKd. 04.07.1926 - ö. 14.07.1975Doğum YılıGörüntüle
5DERYAMİ, Ali Erdoğand. 1926 - ö. 17.10.1987Doğum YılıGörüntüle
6HAMDULLAH/KEMTERÎ/BÜRYANÎ, Hamdullah Aykutd. 1926 - ö. 07.11.1990Doğum YılıGörüntüle
7TOPAL, Ramazan Güngörd. 1924 - ö. 06.05.2004Ölüm YılıGörüntüle
8MECZUBÎ, Nuri Doğruyold. 08.02.1930 - ö. 20.04.2004Ölüm YılıGörüntüle
9Haldun Derind. 1912 - ö. 12 Mart 2004Ölüm YılıGörüntüle
10Vural Kayad. 12 Mayıs 1975 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Orhan Teoman Özdemird. 29 Nisan 1938 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Esra İsen Kireçcid. 1976 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Bejan Maturd. 14 Eylül 1968 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Niyazi Berkesd. 21 Ekim 1908 - ö. 18 Aralık 1988Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Yılmaz Çongard. 28 Aralık 1935 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16MEHMET/AĞLAYAN ÂŞIK, Mehmet Çetind. 01.02.1950 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17KARABABA, Mehmet Ali Karababad. 1934 - ö. 16.03.1995Madde AdıGörüntüle
18Mehmet Akif Alacaoğullarıd. 1961 - ö. ?Madde AdıGörüntüle