NİZAM, Nizam Bozkurt

(d. 1943 / ö. -)
âşık
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Nizam Bozkurt olan âşık, şiirlerinde Nizam mahlasını kullanır. 1943'te Sivas'ın Kangal ilçesine bağlı Alacahan Beldesi'nin Dışlık köyünde dünyaya gelmiştir. Babası Alacahan'ın meşhur âşıklarından Yarım Ali'dir. Çocukluğu, köyünde geçer. İlkokulu Dışlık'ta bitiren âşığın ailesi, 1953'te Ankara'ya taşınır. Ortaokulu Ankara'da okuyan Nizam, maddi imkansızlıklar sebebiyle liseye gidemez. 1968'de görücü usulüyle evlenen âşığın iki oğlu dünyaya gelir. Nizam Bozkurt'un halk şiirine ve âşıklığa yönelmesinde babası Yarım Ali'nin de bir ozan oluşunun kuşkusuz büyük etkisi olmuştur. Alevi - Bektaşi inanç sistemi kabul eden ve ilgili sistemin yaygın olduğu bir çevrede yetişen Nizam'a göre babasının lakabı olan Yarım Ali, Hz. Ali'nin yarısı anlamına gelmektedir. Saz çalamayan Nizam Bozkurt badeye inanmaktadır ancak kendisi bade içmemiştir. İrticali de yoktur. Bu bağlamda geleneğin pek çok unsurunu haiz değildir. Şiirlerini yazarak üretir. Kendisine Alevi geleneğinin yedi ulu ozanı olarak da bilinen Fuzulî, Yeminî, Pir Sultan Abdal, Viranî, Kul Himmet ve Hatayî'yi usta olarak kabul etmektedir. Çocukken türkülerini çokça dinlediği için Âşık Veysel'in de onda ayrı bir yeri vardır. Çağdaşlarından Yozgatlı Gönüllü Coşkun, Sivaslı Ali Kızıltuğ ve Sefil Selimi'den etkilenmiştir. Bozkurt, şiirlerini çoğunlukla dost meclislerinde okur. Ayrıca Can Dostlar Cem Evi'ndeki meclislere de katılarak şiirlerini icra eder. Çırağı yoktur. 1960'da Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü'nde memur olarak işe girer. Bir müddet çalıştıktan sonra kadrosunu Kodlama Nüfus Sayımı Birimi'ne aldırır. Dört yıl kadar çalıştıktan sonra askere gider. Askerlik dönüşü Ordu Yardımlaşma Kurumu Küçükesat Ordu Pazarı'nda işçi olarak çalışmaya başlar. Aynı işten 1991'de emekli olur (Yurt 2011: 400-401; Yılmaz 2017: 345).

Şiirlerini, ilk yazdığı şekilleriyle muhafaza eder. Böylece ilk yazdığı şiirlerle sonradan yazdığı şiirleri daha sağlıklı mukayese edebileceğini düşünür. İslam tarihine olan merakı sebebiyle tasavvuf, Bâtınilik, Hurufilik gibi konularda okumalar yapar. Âşıklık geleneğinin geleceği ile ilgili karamsar olan âşığa göre günümüzde halk şairi olarak hayatını idame ettirmek mümkün değildir. Şiirlerinde tabiat olaylarını, doğa güzelliklerini ve en çok da dinî motif ve terimleri kullanır. Gençlik yıllarında beşerî aşk konulu şiirler yazsa da ilerleyen yıllarda daha çok toplumsal konularla ilgili şiirler yazmıştır. Devriye, deyiş, nutuk, nefes ve güzelleme kullandığı nazım türleridir. Şiirlerinin nazım birimi dörtlüktür. Hecenin 11 ve 8'li kalıplarını kullanır. Koşma, semai ve destan nazım şekilleriyle yazdığı şiirleri mevcuttur (Yurt 2011: 401).

Nizam Bozkurt'un Can Dostlar Cemevi, Cem Vakfı ve Tuzluçayır Garip Musa Derneği'ne üyelikleri bulunmaktadır. Özgür Radyo, Ekin Radyo gibi kuruluşlarda bilhassa Kerbela konulu programlara konuk olmuştur. Nizam ile ilgili bugüne kadar müstakil anlamda herhangi bir kitap çalışması yapılmamıştır.

Kaynakça

Yılmaz, Serhat Sabri (2017). Alacahanlı Halk Şairleri. İstanbul: Vilayet Yay.

Yurt, Davut Çağatay (2011). “Nizam Bozkurt (Âşık Nizam)”. Sazın ve Sözün Sultanları VI. Ed. Fatma Ahsen Turan ve Reyhan Gökben Saluk. Ankara: Gazi Kitabevi. 400-414.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ UĞUR BAŞARAN
Yayın Tarihi: 20.12.2018
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Battal Keskind. 15 Temmuz 1969 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2HIDIR/GARİP HIDIR/DERTLİ HIDIR, Hıdır Culhad. 26.02.1959 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3VEKLİ, Halit Turhan Karababad. 1928 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4RABİA, Rabia Zorlud. 1943 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Elçin Efendioğlud. 13 Mayis 1943 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Sennur Sezerd. 12 Haziran 1943 - ö. 7 Ekim 2015Doğum YılıGörüntüle
7NEROĞLU/EMRAH, Emrah Nerd. 1949 - ö. ?MeslekGörüntüle
8TURAN, Turan Yılmazd. 1922 - ö. 31.05.1991MeslekGörüntüle
9RAHMANÎ/KURÇENLİ RAHMENİ, Abdullah Asland. 1925 - ö. ?MeslekGörüntüle
10SUZÂNÎ, Abdülvahap Bozkurtd. 1892 - ö. 1945Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11NAHİDE, Nahide Yılmazd. 1926 - ö. 28.04.2009Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12HAKİROĞLU, Cemal Demirellid. 1953 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13SAFVETÎ, Mehmed Çelebid. ? - ö. 1664-65Madde AdıGörüntüle
14Ârif, Ali Efendid. ? - ö. 1688Madde AdıGörüntüle
15MISRÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle