Madde Detay

Kurmay Albay Hasan Tahsin Teoman ve Hatice Hanım’ın oğlu olarak İstanbul’un Fatih ilçesinde dünyaya geldi. 1935'te İstanbul Erkek Lisesi’nden, 1939'da Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden mezun oldu. Mezuniyetinin ardından Maliye Bakanlığı'na bağlı Gelirler Umum Müdürlüğü’nde mümeyyizlik, şube müdürlüğü ve genel müdür yardımcılığı yaptı. 1960-1962 yılları arasında Tekel Bakanlığı'nda, 1962-1965 yılları arasında Sanayi Bakanlığı'nda, 1965-1968 yılları arasında Brüksel’de Ortak Pazar’da çalıştı. 1968'de Türkiye’ye dönerek Maliye Bakanlığı Tetkik Kurulu üyeliğine başladı (Kurdakul 1971: 377-378). 1971'de bu görevinden kendi isteğiyle ayrılarak emekli oldu. Emekliliğini takip eden yıllarda Türkiye Odalar Birliği, Türkiye Demir Çelik İşletmeleri ve PETKİM’de üyelik görevlerinde bulunan Teoman, son olarak Hacettepe Üniversitesi İngiliz Filolojisi Bölümü’nde öğretim üyeliği yaptı.

Şairin ilk yazısı 1930'da Vakit gazetesinde neşredildi. 1940’lı yıllardan itibaren saf şiir anlayışıyla yazdığı şiirleri ve yazıları daha çok Varlık dergisinde yayımlanmakla beraber; Büyük Doğu, Çığ, Doğuş, Hep Bu Topraktan, İstanbul, Ülkü, Yaratış, Yücel, Şadırvan ve Türk Dili dergilerinde şairin şiirlerine ve yazılarına yer verildi (Kurdakul 1971: 377-378). İlk şiir kitabı 1943'te Rıhtım Sisleri adıyla Ankara’da basıldı. Şair, Rıhtım Sisleri’ni edebî zevkine ilk şekil veren el olduğuna inandığı öğretmeni Agâh Sırrı Levend’e ithaf etti. İkinci ve son şiir kitabı 1945'te Beşinci Mevsim adıyla yine Ankara’da basıldı.

Teoman, çoğunlukla Varlık dergisinde yayımlanan denemelerinde sanat ve edebiyata dair görüşlerini paylaştı. Bu yazılarında bir sanat eserinin toplum meseleleriyle beraber kişisel konuları da ele alabileceğini belirtirken esas amacın güzelliğe ulaşma olduğunu savundu (Teoman 1956: 6). Saf şiir anlayışının etkisiyle, şiirde biçim ve anlamın karşılıklı ilişkilerine ve işlenişine dayanan bir üslubu benimsedi. Şiirin yazıldığı dilden başka bir dile çevrilmesinin mümkün olmadığına inanan Teoman, yabancı dillerde yazmış ozanları tanımanın biricik çıkar yolunun, onların yazdığı dilleri iyice öğrenmek olduğunu savundu (Teoman 1969: 8-9). Sanat ve edebiyata dair kaleme aldığı diğer yazılarında ise şiirde öykünmeye, şiir ve okur ilişkisine d eğindi. Charles Baudelaire, Behçet Necatigil, Ziya Osman Saba, Abdülhak Şinasi Hisar gibi önemli şairler üzerine övgü dolu yazılar kaleme alırken (Karapınar 2013) Orhan Veli ve Oktay Rifat'ı Fransız sürrealistlerini taklit etmekle eleştirdi (Teoman 1957: 10-11).

Şiirlerinde serbest vezin ve hece veznini kullanan, lirizmi ve ritmi ön planda tutan (Necatigil 1981: 300) Teoman, sevgiliye ve geçmiş günlere duyulan özlemin yanı sıra; ayrılık, aşk, Allah sevgisi, yalnızlık ve tabiat gibi temaları yoğun bir şekilde işledi. Sade bir dille saf şiirin güzellik anlayışına ulaşmayı hedefleyen şair; Yahya Kemal Beyatlı ve Ahmet Hamdi Tanpınar gibi şairlerin etkisinde kaldı. Teoman'ın letrizmi denediği şiirleri de vardır.