SEFİL EDNA/FAKİR EDNA/EDNA/DERTLİ, Abuzer Doğanay

(d. 1902 / ö. 1965)
âşık
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Abuzer Doğanay’dır. 1902 yılında Zile’nin Yücepınar köyünde doğmuştur. Âşık Kemterî’nin oğludur. Çiftçilikle uğraşmış, babası Kemterî’nin etkisi ile şiirler söylemiş, sazı, sözü ve olgun kelamı ile ününü çevresinde bir hayli yaygınlaştırmıştır. 1965’te köyünde vefat etmiştir. Mezarı Yücepınar köyündedir.

Babası Kemterî’den tasavvuf ve âşıklık üzerine eğitim almış, şiirlerinde Sefil Edna, Edna, Fakir Edna ve Dertli mahlaslarını kullanmış, deyişlerinde genellikle Ehl-i Beyt, tasavvuf, ve Alevi-Bektaşi kültürünü işlemiştir.

Dedesi Âşık Seyit Süleyman ve babası Âşık Kemterî çok iyi saz çalan âşıklar olduğundan, saz çalma ailede gelenek haline geldiği için küçük yaşta bağlama çalmayı öğrenen Sefil Edna, babasından keman çalmayı da öğrenmiş ve sanatını iki değişik sazla icra etmiştir.

Gezgin bir âşık olarak da tanınan Sefil Edna, geçimini köyde çiftçilik yaparak ve cemlerde zakirlik yaparak sağlamıştır. Bir dizesinde: "Aşkın badesini içtimde kandım" ifadesi ile, badeli bir âşık olduğunu belirtip, Hatayî’yi manevi üstad kabul ettiğini, birçok şiirinde: "Bu Fakir Edna’ya sevdayı kılan/ Üstadım Hatayi dersini alan/ Bunda kalanların carına gelen/ Günahkarım günahımı bağışla" ve "Fakir Edna’m der ki bu sırra eren/ Üstadım Hatayi dârına duran/ Tamuda yanar mı nurunu gören/ Yetiş Hızır Nebi sen imdad eyle" biçiminde zikretmiştir.

Zile’nin ünlü âşıklarından Âşık Remzanî ve yeğeni Sadık Doğanay’ı yetiştirmiş, deyişlerini genellikle doğaçlama söylediğinden ölümüyle birlikte pek çok şiiri kaybolmuştur.

Kaynakça

Kurt, Necdet (2016). El Vurup Yâremi İncitme Tabip Zileli Âşık Sadık Doğanay. İzmir: Kanyılmaz Mat.

Yardımcı, Mehmet (2004). 16. Yüzyıldan Günümüze İz Bırakan Zileli Şairler. Zile: Zile Belediyesi Kültür Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET YARDIMCI
Yayın Tarihi: 04.06.2018
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1KUL YUSUFd. 1712 - ö. 1789Doğum YeriGörüntüle
2GEDÂÎ, Ahmed Beşiktaşlı (Tokatlı)d. 1826 - ö. 1899Doğum YeriGörüntüle
3MÜMİN, Zilelid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Kemal Edip Kürkçüoğlud. 1902 - ö. 14 Nisan 1977Doğum YılıGörüntüle
5Nurettin Kalkandelend. 1902 - ö. 21 Aralık 1974Doğum YılıGörüntüle
6HALİL/SOYLU HALİL, Halil Soylud. 1902 - ö. 01.02.1986Doğum YılıGörüntüle
7DEMLÎ/DELİ MOLLA, Hasan Coşkund. 1887 - ö. 20.01.1965Ölüm YılıGörüntüle
8İSMAİL COŞARd. 1903 - ö. 1965Ölüm YılıGörüntüle
9MUSA KARAÇÖPd. 1881 - ö. 1965Ölüm YılıGörüntüle
10YORAMOĞLU, Ahmet Yarand. 1955 - ö. ?MeslekGörüntüle
11ÖMER/TOMBUL, Ömer Tombuld. 03.09.1947 - ö. ?MeslekGörüntüle
12ŞEYDA EZİZd. 1897 - ö. 1957MeslekGörüntüle
13DERDİMEND, İsmail Metind. 1966 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14DERVİŞ EDNA, Mehmet Ercelepd. 1878 - ö. 1928Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15HÜSEYNİ/MAHSUN HÜSEYİN, Hasan Hüseyin Orhand. 1900 - ö. 17.11.1945Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16DÂNİŞ, Alid. ? - ö. 19. yy.Madde AdıGörüntüle
17NİGÂRÎ, Seyyid Mîr Hamzad. 1805 - ö. 1886Madde AdıGörüntüle
18TEVFÎK, Köprülü İğci-zâde Mustafa Tevfîkd. ? - ö. 1854Madde AdıGörüntüle