Madde Detay
SEFİL EDNA/FAKİR EDNA/EDNA/DERTLİ, Abuzer Doğanay
(d. 1902 / ö. 1965)
âşık
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Abuzer Doğanay’dır. 1902 yılında Zile’nin Yücepınar köyünde doğmuştur. Âşık Kemterî’nin oğludur. Çiftçilikle uğraşmış, babası Kemterî’nin etkisi ile şiirler söylemiş, sazı, sözü ve olgun kelamı ile ününü çevresinde bir hayli yaygınlaştırmıştır. 1965’te köyünde vefat etmiştir. Mezarı Yücepınar köyündedir.
Babası Kemterî’den tasavvuf ve âşıklık üzerine eğitim almış, şiirlerinde Sefil Edna, Edna, Fakir Edna ve Dertli mahlaslarını kullanmış, deyişlerinde genellikle Ehl-i Beyt, tasavvuf, ve Alevi-Bektaşi kültürünü işlemiştir.
Dedesi Âşık Seyit Süleyman ve babası Âşık Kemterî çok iyi saz çalan âşıklar olduğundan, saz çalma ailede gelenek haline geldiği için küçük yaşta bağlama çalmayı öğrenen Sefil Edna, babasından keman çalmayı da öğrenmiş ve sanatını iki değişik sazla icra etmiştir.
Gezgin bir âşık olarak da tanınan Sefil Edna, geçimini köyde çiftçilik yaparak ve cemlerde zakirlik yaparak sağlamıştır. Bir dizesinde: "Aşkın badesini içtimde kandım" ifadesi ile, badeli bir âşık olduğunu belirtip, Hatayî’yi manevi üstad kabul ettiğini, birçok şiirinde: "Bu Fakir Edna’ya sevdayı kılan/ Üstadım Hatayi dersini alan/ Bunda kalanların carına gelen/ Günahkarım günahımı bağışla" ve "Fakir Edna’m der ki bu sırra eren/ Üstadım Hatayi dârına duran/ Tamuda yanar mı nurunu gören/ Yetiş Hızır Nebi sen imdad eyle" biçiminde zikretmiştir.
Zile’nin ünlü âşıklarından Âşık Remzanî ve yeğeni Sadık Doğanay’ı yetiştirmiş, deyişlerini genellikle doğaçlama söylediğinden ölümüyle birlikte pek çok şiiri kaybolmuştur.
Kaynakça
Kurt, Necdet (2016). El Vurup Yâremi İncitme Tabip Zileli Âşık Sadık Doğanay. İzmir: Kanyılmaz Mat.
Yardımcı, Mehmet (2004). 16. Yüzyıldan Günümüze İz Bırakan Zileli Şairler. Zile: Zile Belediyesi Kültür Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET YARDIMCIYayın Tarihi: 04.06.2018Güncelleme Tarihi: 11.12.2020
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 04.06.2018Güncelleme Tarihi: 11.12.2020
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020
İlişkili Maddeler
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | KUL YUSUF | d. 1712 - ö. 1789 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | GEDÂÎ, Ahmed Beşiktaşlı (Tokatlı) | d. 1826 - ö. 1899 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | MÜMİN, Zileli | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Kemal Edip Kürkçüoğlu | d. 1902 - ö. 14 Nisan 1977 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Nurettin Kalkandelen | d. 1902 - ö. 21 Aralık 1974 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | HALİL/SOYLU HALİL, Halil Soylu | d. 1902 - ö. 01.02.1986 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | DEMLÎ/DELİ MOLLA, Hasan Coşkun | d. 1887 - ö. 20.01.1965 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | İSMAİL COŞAR | d. 1903 - ö. 1965 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | MUSA KARAÇÖP | d. 1881 - ö. 1965 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | YORAMOĞLU, Ahmet Yaran | d. 1955 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | ÖMER/TOMBUL, Ömer Tombul | d. 03.09.1947 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | ŞEYDA EZİZ | d. 1897 - ö. 1957 | Meslek | Görüntüle |
13 | DERDİMEND, İsmail Metin | d. 1966 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | DERVİŞ EDNA, Mehmet Ercelep | d. 1878 - ö. 1928 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | HÜSEYNİ/MAHSUN HÜSEYİN, Hasan Hüseyin Orhan | d. 1900 - ö. 17.11.1945 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | DÂNİŞ, Ali | d. ? - ö. 19. yy. | Madde Adı | Görüntüle |
17 | NİGÂRÎ, Seyyid Mîr Hamza | d. 1805 - ö. 1886 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | TEVFÎK, Köprülü İğci-zâde Mustafa Tevfîk | d. ? - ö. 1854 | Madde Adı | Görüntüle |