TELLİ MEHEMMED, Mehemmed Hesenov

(d. 1894 / ö. 1973)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Azeri)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Mehemmed Hesenov, 1894 yılında Kazak bölgesinin Köçesger köyünde doğdu. Kendisi de bir halk şairi olan babası Kehreman’dan, hem okuma yazmayı hem de âşıklık sanatının inceliklerini öğrendi. Beş yaşındayken bir demiryolu işçisi olan babası vefat edince, annesinin himayesinde büyüdü.

Mehemmed Hesenov, 1918 yılında Kazak âşık meclisinde “Gələrmi?” redifli şiirinde Neriman Nerimanov’un (Qoca Şərkin Nərimanı Gələrmi?) adından bahsettiği için hapsedildi. Hapisten çıktıktan sonra Gence'ye göç etti ve ömrünün sonuna kadar orada yaşadı.

Rusların baskıcı siyasetine karşı, 1918 yılında kurulan bağımsız Azerbaycan Halk Cumhuriyeti için Âşık Esed, Âşık Mirze ve Âşık İslam ile birlikte tüm kültürel etkinliklerde saz ve sözü ile aktif bir şekilde çalıştı. 1928 yılında I. Âşıklar Kurultayı’nda Âşık Esed’den sonra ikinci mükâfata layık görüldü. 25 Temmuz 1934 tarihinde Zagafgaziya “Halk İncesenet İşçileri Olimpiada”sında birinci oldu ve para ödülü aldı. II. Âşıklar Kurultayına katıldı. 1930-1950 yılları arasında Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti genelinde gerçekleştirilen bütün toplumsal ve kültürel etkinliklerde, kutlama törenlerinde, zafer bayramlarında sazı ve sözü ile iştirak etti. 1960’lı yıllarda usta ifade yeteneği, güzel sesi, hoş şivesi ile âşık severlerin büyük ilgi ve sevgisini kazandı. Mehemmed Hesenov, Gence'de 1973 yılında vefat etti (Namazov 2004: 265-266; Nəbioğlu 2010: 27).

1914 yılından sonra âşıklığa çok büyük bir heves besleyen Mehemmed Hesenov, birkaç yıl halk şairi Nebi’nin öğrencisi oldu. Döneminin usta şairi ve âşığı olan Nebi’den eski âşık havalarını ve halk destanlarını öğrendi. Çok kuvvetli ve güzel sesi olduğundan kısa sürede Kazak, Tovuz, Şemkir ve Gence âşık meclislerinde tanınmaya başladı ve Telli Mehemmed mahlası ile büyük ün kazandı (Namazov 2004: 265-266; Nəbioğlu 2010: 27). 

Kaynakça

http://enene.musigi-dunya.az/ash_simalarda.html [Erişim Tarihi: 29.12.2017].

Namazov, Qara (2004). Aşıqlar (Biografik Məlumat Kitabı). C. I. Bakü: Səda Nəşriyyatı.

Nebioğlu, Musa (2010). Ozan-Aşıq Dünyası (Haqqa Qavuşan Aşıqlarımız). Bakü: Nurlan Nəşriyyatı.


Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ESRA YAVUZ
Yayın Tarihi: 13.07.2018
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1CEYLANÎ, Hacı Mustafa Uğurd. 1969 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2MUSA ERDENERd. 06.03.1954 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3BEKTAŞ, Bektaş Akpınard. 1960 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4HAYDAR, Haydar Bektaşd. 1894 - ö. 1966Doğum YılıGörüntüle
5İ. Galip Arcand. 3 Kasım 1894 - ö. 8 Ağustos 1973Doğum YılıGörüntüle
6ÂŞIK VEYSEL ŞATIROĞLUd. 1894 - ö. 21.03.1973Doğum YılıGörüntüle
7İSMAİL SOLARd. 1913 - ö. 25.02.1973Ölüm YılıGörüntüle
8HALİL AYTEKİNd. 1913 - ö. 1973Ölüm YılıGörüntüle
9VELİ, Hüseyin Kalabad. 1921 - ö. 1973Ölüm YılıGörüntüle
10KUL ABDULLAH, Abdullah Kösed. 1892 - ö. 1997MeslekGörüntüle
11ŞAHBUDAK, Kenan Budakd. 1963 - ö. ?MeslekGörüntüle
12HATİCE MİHRAP, Fatmad. 1899 - ö. 1916MeslekGörüntüle
13EZİZ MEFTUN, Eziz Hasanoğlu Hüseynovd. 1936 - ö. 1978Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14MURTUZELİ HESENOVd. 1895 - ö. 1980Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15MANSIR MEHDİYEVd. 1939 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16NUSRET BABAd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17NECATİ, Necati Cengizd. 1930 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18ALİ, Ali İhsan Gürbüzd. 01.10.1969 - ö. ?Madde AdıGörüntüle