AZMİ, Abdullah Yamanoğlu

(d. 1905 / ö. 20.10.1949)
Bıçakçı
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Abdullah Yamanoğlu, Tokat’ın Tepe mahallesinde 1905’te dünyaya gelmiştir. Babası İmamoğullarından bıçakçı Nuri diye anılır. Şiirlerinde Azmi mahlasını kullanır. Dördüncü sınıfa kadar mahalle mektebinde okur, sonra babasının yanında bıçakçılığa başlar. Evli olan âşığın 1934’te Muhiddin Suphi adını verdiği bir oğlu dünyaya gelir. Askerlik görevini yaptıktan sonra hastalanıncaya kadar bir süre Turhal Şeker Fabrikasında çalışmış, sonra çeşitli meslekleri denemiştir. Şoförlük, ciltçilik, kahvecilik, şarapçılık yapmış bir süre su işlerinde çalışmış, Yeşilırmak'a bir su arkı yapılırken mühendislerin başına şemsiye tutmakla görevlendirilmiş, şair gönlü bu durumu bir şiirinde dile getirir: “Azmî dehr zâlim bahtımız alil/ Kaderin cilvesi olmuyor tekmil/ Elime bir şemsiye vermedi değil/ Lâkin ben tuttum da el gölgelendi”. Bahtsızlığını bu olay üzerinden dizelere döker (Cunbur 1968: 392-393). Âzmî de âşıklık geleneğine uyarak gurbete çıkar, İstanbul’a gider fakat alışamadan memleketine geri döner. 1942’te tekrar İstanbul’a gider. Burada alkole alışan âşık, 20 Ekim 1949 tarihinde alkol zehirlenmesinden Cerrahpaşa Hastanesinde vefat etmiş, Topkapı'ya gömülmüştür (Cunbur 1968: 393).

Azmî’nin ilk şiirleri aruz vezniyledir. Şeker fabrikasından ayrıldıktan sonra hece vezniyle yazmaya başlar. Tokatlı Âşık Nurî’yi Azmî’nin bu yoldaki ustası sayabiliriz. Onu asıl olduran Yunus Emre’dir. Şair, kültürünü kendi kendine artırır. Halk şairleri üzerine incelemeler yaptığı Erzurumlu Emrah hakkında yayımladığı kitaptan anlaşılmaktadır. Müjgan Cunbur, âşığın Azmî mahlasıyla yazdığı birkaç şiirine çalışmasında yer verir. Yer yer Arapça Farsça tamlamalar kullanan âşığın dili genel olarak sade ve anlaşılırdır (Cunbur 1968: 392-394). Erzurumlu Emrah adlı eserine tesadüf edilememiştir.

Kaynakça

Cunbur, Müjgân (1968). Başakların Sesi. Ankara: Şark Matbaası.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. EMİNE ÇAKIR
Yayın Tarihi: 09.09.2019
Güncelleme Tarihi: 05.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1AHMET, Ahmet Aktaşd. 1943 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2VEHHAÇ, Alpsarılı-zâde, Hocazâde Osmand. 1855-1856? - ö. 1911Doğum YeriGörüntüle
3ABDÎ, Abdi İmamd. 1803 - ö. 1876Doğum YeriGörüntüle
4Meliha Avni Sözend. 1905 - ö. 29 Mart 1993Doğum YılıGörüntüle
5HATİPOĞLU, Kamber Hatipoğlud. 1905 - ö. 1979Doğum YılıGörüntüle
6Hüseyin Nihal Atsızd. 12 Ocak 1905 - ö. 11 Aralık 1975Doğum YılıGörüntüle
7Meliha Avni Sözend. 1905 - ö. 29 Mart 1993Ölüm YılıGörüntüle
8HATİPOĞLU, Kamber Hatipoğlud. 1905 - ö. 1979Ölüm YılıGörüntüle
9Hüseyin Nihal Atsızd. 12 Ocak 1905 - ö. 11 Aralık 1975Ölüm YılıGörüntüle
10Meliha Avni Sözend. 1905 - ö. 29 Mart 1993MeslekGörüntüle
11HATİPOĞLU, Kamber Hatipoğlud. 1905 - ö. 1979MeslekGörüntüle
12Hüseyin Nihal Atsızd. 12 Ocak 1905 - ö. 11 Aralık 1975MeslekGörüntüle
13Meliha Avni Sözend. 1905 - ö. 29 Mart 1993Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14HATİPOĞLU, Kamber Hatipoğlud. 1905 - ö. 1979Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Hüseyin Nihal Atsızd. 12 Ocak 1905 - ö. 11 Aralık 1975Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Meliha Avni Sözend. 1905 - ö. 29 Mart 1993Madde AdıGörüntüle
17HATİPOĞLU, Kamber Hatipoğlud. 1905 - ö. 1979Madde AdıGörüntüle
18Hüseyin Nihal Atsızd. 12 Ocak 1905 - ö. 11 Aralık 1975Madde AdıGörüntüle