CELAL DEDE, Celal Çamlıca

(d. 1881 / ö. 1945)
?
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl ismi Celal Çamlıca olan âşık, babası Ali Yusuf'un Çamşıhı’nda çıkan bir isyanda Akçadağ ve Arapgir’in köylerine kaçması nedeniyle asıl köyünden uzakta, 1881 yılında Solik (Kınık) köyünde dünyaya gelmiştir. Ailesi ortalık yatıştıktan sonra da tekrar Aliağa mezrasına yerleşmiştir. Celal, Divriği’de okumuş, tahsil hayatı boyunca Divriği’nin yerlisi olan kirvelerinde kalmıştır. Daha sonra kirvelerinin çocukları ile birlikte İstanbul’a okuması için gönderilmiştir. İstanbul’da rüştiyeyi bitirmiştir. Orada İsmet İnönü ile birlikte okumuştur. Tahsili sırasında İstanbul’da “Babalar” diye bir grup kurarak Bektaşi tekkelerinde çalışmalara başlamıştır. Bazı tekkelerde yöneticilik yapmıştır hatta Dede-Babalık makamına kadar yükselmiştir. Kurtuluş Savaşı dönemlerinde Atatürk ile birlikte olmuş, Atatürk’ün Anadolu’ya geçmesinde yardımları olmuştur. Cumhuriyet kurulduktan sonra dedelik yapmasından dolayı birkaç kere tutuklanmış ancak sonra salıverilmiştir. Ömrünü dedelik yapmak ve Aleviliğe hizmet ile geçirmiştir. Celal Ağa iki kere evlenmiştir. 1945 yılında Malatya’nın Çiğnir köyünde dedelik yaparken kalp krizi geçirerek vefat etmiştir. Mezarı Çiğnir köyünde türbe şekline getirilmiştir (Kaya 2009: 519). 

Saz ve keman çalan Celal’in saz çalarken, tezenesini ayağının parmaklarına sıkıştırarak çaldığı söylenir. Pek çok şiirinin olduğu söyleniyorsa da tespit edilebilen bir şiiri bulunmaktadır. “Kalmadı” adlı bu şiirinin bir dörtlüğü şu şekildedir: “Ömrümün içinde çok işler gördüm/ Bilmem ki meskenim nerdedir yurdum/ Feleğin sillesi hep beni vurdu/ Artık gidecek bir yerim kalmadı.” Doğan Kaya, Sivaslı Halk Şairleri adlı eserinde, Celal Dede'yi tutuklamak için köye gelen ancak kısa süre sonra bundan vazgeçtiği belirtilen askerlerle âşığın yaşadığı diyaloğu nakleder (Kaya 2009: 519).

Kaynakça

Kaya, Doğan (2002). Çamşık Ozanları. Ankara: Çamşık Hüseyin Abdal Derneği Yay.

Kaya, Doğan (2009). Sivaslı Halk Şairleri I. Sivas: Sivas Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yay.


Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. GÖZDE TEKİN
Yayın Tarihi: 06.03.2019
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1KAMERd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2NAĞI RIZAYEV İMAMVERDİ OĞLUd. 1903 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3ENGİNİ, Hürü Aşand. 05.01.1957 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4DUR ABDAL, Abdullah Yükseld. 1881 - ö. 1946Doğum YılıGörüntüle
5ŞÜKRÎ, Muhammed Şükrî Efendid. 1881 - ö. 1915Doğum YılıGörüntüle
6RA'ÛF, Mehmed Ra'ûf Bey, İstanbullud. 1881 - ö. 1918Doğum YılıGörüntüle
7FİRÜDİN SALEHZÂDEd. 1905 - ö. 1945Ölüm YılıGörüntüle
8Selim Nüzhet Gerçekd. 1891 - ö. 12 Aralık 1945Ölüm YılıGörüntüle
9ŞAİR NEBİ/MİSKİN NEBİ/NEBİ, Nebi Miskin Oruçoğlud. 1877 - ö. 1945Ölüm YılıGörüntüle
10FAHİMÎ, Abdurrahim Doğand. 1853 - ö. 28.03.1933Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11MİHMANÎ/YÜZBAŞIOĞLU, Hasan Yıldırımd. 1914 - ö. 1986Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12İLYAS/FAKİR İLYAS, İlyas Yıldırımd. 1925 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13NEŞÂTÎ, Neşâtî Begd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14TÂCÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15HÂKİM ATA, Süleyman Bakırgand. ? - ö. 1186Madde AdıGörüntüle