HÂMİD, Nazîf-zâde Ahmed Hâmid Efendi

(d. ?/? - ö. 1248/1832)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul'da doğdu. Asıl adı Ahmed Hâmid Efendi'dir. Şiirlerinde Hâmid mahlasını kullandı. Hâcegândan Nazîf Efendi'nin oğlu olduğu için Nazîf-zâde sanıyla tanındı. Uzun süre Kethudâ Kalemi'nde görev yaptı. Bir müddet Menâsıb-ı Dîvâniyye'ye devam etti. Sonra hâcegâna dahil oldu. Padişah III. Selîm devrinde Galata Mevlevihanesi şeyhi olan Gâlib Efendi'ye intisap ederek Mevlevi tarikatına girdi. Mevlevi tarikatına girdikten sonra bulunduğu görevden çekildi. Ömrünün son yıllarında insanlardan uzaklaştı. Yeniköy'de bulunan sahilhanesinde münzevi bir hayat yaşadı. 1248/1832 yılında seksen yaşını geçkin olduğu hâlde İstanbul'da vefat etti. Yeniköy'deki yalısının önünde bulunan suffeye defnedildi.

Hâmid Efendi'nin Sicill-i Osmânî'de, Kâmûsu'l-A'lâm'da ve Fatîn Tezkiresi'nde müretteb Dîvân'ı olduğu bildiriliyor.

Fatîn'e göre Hâmid Efendi, şairliğinin yanında hatt-ı ta'lîkte mahareti olan usta bir hattat idi. Musikide de kabiliyeti ve önemli ölçüde bilgisi vardı (Fatîn 1271: 57). Şeyhülislam Ârif Hikmet ise Tezkire'sinde, Hâmid'in çok sayıda gazeli bulunduğunu, bunların rengin lafızlarla süslü fakat anlam ve vezin açısından kusurlu ve boş olduğunu söyleyerek şairin şiiriyyet yönüne eleştiri getirmektedir (Ârif Hikmet 15). Şiirine örnek Ârif Hikmet ve Fatîn Tezkiresi'ndedir.

Kaynakça

Ârif Hikmet. Ârif Hikmet Tezkiresi. Millet Kütüphanesi AE Tarih Nr. 789. 15.

Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü'l‑Eş‘âr. İstanbul.

Mehmed Süreyya (1311). Sicill-i Osmânî. C. II. İstanbul.

Şemseddîn Sâmî (1308). Kâmûsü'l‑A‘lâm. C. III. İstanbul.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET ARSLAN
Yayın Tarihi: 28.08.2014
Güncelleme Tarihi: 10.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Hâb-ı nâzın nükhet-i gîsû şeb-i yeldâsıdır

Fikr-i hattın fitne-i hâbîdenin rü'yâsıdır

 

Gamze-i pür-fitnenin şâkirdidir sihr-i helâl

Hikmetü'l-işrâk berk-i çeşminin îmâsıdır

 

Bir hevâ-yı sünbülîdir zülfine tûl-i emel

Rûz-ı mahşer kâmet-i bâlâsının ferdâsıdır

 

Âteşîn zencîr olur hasretle mevc-i eşkimiz

Dîde-i hûn-bâr gûyâ kim cünûn deryâsıdır

 

Nokta-i mevhûm dirlerse yine virmem vücûd

Cevher-i ferd ol dehânın sûret-i ma'nâsıdır

 

Nola mazmûnlar ra'iyyet itse şâh-ı tab'ına

Hâmid'in ser-hadd-i iklîm-i sühan ülkâsıdır

(Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü'l‑Eş‘âr. İstanbul. 56.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1KÂNÎ, Mustafa Kânî Beyd. ? - ö. 1850Doğum YeriGörüntüle
2ŞÂNÎ, Şânî Çelebid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Ruhsan Nevvared. 10 Şubat 1884 - ö. 15 Mart 1913Doğum YeriGörüntüle
4ES‘AD, Kerküklü Mehmed Es‘add. ? - ö. 1832Ölüm YılıGörüntüle
5NAZÎF, Süleymân Nazîf Efendid. 6 Eylül 1788 - ö. 1832Ölüm YılıGörüntüle
6ZÂKÎ, Abdullah Zâkî Efendi, A‘mâ Zâkîd. 1808-09? - ö. 1832-33Ölüm YılıGörüntüle
7HÂFIZ, Postd. 1620? - ö. 1694MeslekGörüntüle
8RİF'AT, Süleyman Beyd. ? - ö. 1735-36MeslekGörüntüle
9RÂŞİD, Râşid Mehmed Paşad. 1830 - ö. 1876MeslekGörüntüle
10ÂRİF, Alî Beyzâde Ârif Efendid. 1832-33 - ö. 1850 ds.Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11SÎRET, Seyyid Mehmed Sîret Efendid. ? - ö. 1844Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12NÂ’İLÎ, Hâfız Sâlih Nâ’ilî Efendid. 1823-24 - ö. 1876-77Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13RE'FET, Seyyid Abdullah Re'fetd. 1794 - ö. 1865Madde AdıGörüntüle
14GİRYÂNÎ, Seyitd. 1865 - ö. 1929Madde AdıGörüntüle
15HİKMETÎ, İsmâild. ? - ö. 1773Madde AdıGörüntüle