SEFİL EDNA/FAKİR EDNA/EDNA/DERTLİ, Abuzer Doğanay

(d. 1902 / ö. 1965)
âşık
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Abuzer Doğanay’dır. 1902 yılında Zile’nin Yücepınar köyünde doğmuştur. Âşık Kemterî’nin oğludur. Çiftçilikle uğraşmış, babası Kemterî’nin etkisi ile şiirler söylemiş, sazı, sözü ve olgun kelamı ile ününü çevresinde bir hayli yaygınlaştırmıştır. 1965’te köyünde vefat etmiştir. Mezarı Yücepınar köyündedir.

Babası Kemterî’den tasavvuf ve âşıklık üzerine eğitim almış, şiirlerinde Sefil Edna, Edna, Fakir Edna ve Dertli mahlaslarını kullanmış, deyişlerinde genellikle Ehl-i Beyt, tasavvuf, ve Alevi-Bektaşi kültürünü işlemiştir.

Dedesi Âşık Seyit Süleyman ve babası Âşık Kemterî çok iyi saz çalan âşıklar olduğundan, saz çalma ailede gelenek haline geldiği için küçük yaşta bağlama çalmayı öğrenen Sefil Edna, babasından keman çalmayı da öğrenmiş ve sanatını iki değişik sazla icra etmiştir.

Gezgin bir âşık olarak da tanınan Sefil Edna, geçimini köyde çiftçilik yaparak ve cemlerde zakirlik yaparak sağlamıştır. Bir dizesinde: "Aşkın badesini içtimde kandım" ifadesi ile, badeli bir âşık olduğunu belirtip, Hatayî’yi manevi üstad kabul ettiğini, birçok şiirinde: "Bu Fakir Edna’ya sevdayı kılan/ Üstadım Hatayi dersini alan/ Bunda kalanların carına gelen/ Günahkarım günahımı bağışla" ve "Fakir Edna’m der ki bu sırra eren/ Üstadım Hatayi dârına duran/ Tamuda yanar mı nurunu gören/ Yetiş Hızır Nebi sen imdad eyle" biçiminde zikretmiştir.

Zile’nin ünlü âşıklarından Âşık Remzanî ve yeğeni Sadık Doğanay’ı yetiştirmiş, deyişlerini genellikle doğaçlama söylediğinden ölümüyle birlikte pek çok şiiri kaybolmuştur.

Kaynakça

Kurt, Necdet (2016). El Vurup Yâremi İncitme Tabip Zileli Âşık Sadık Doğanay. İzmir: Kanyılmaz Mat.

Yardımcı, Mehmet (2004). 16. Yüzyıldan Günümüze İz Bırakan Zileli Şairler. Zile: Zile Belediyesi Kültür Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET YARDIMCI
Yayın Tarihi: 04.06.2018
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1İSKÂNÎ, Kazım Çuhadard. 1927 - ö. 1976Doğum YeriGörüntüle
2HATIR, Hatır Tunçd. 1963 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3HULÛSÎ, Zilelid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Kemalettin Tuğcud. 27 Aralık 1902 - ö. 18 Ekim 1996Doğum YılıGörüntüle
5ABDÜŞŞEKÜR DİNÇERd. 1901-1902 - ö. 12.10.1957Doğum YılıGörüntüle
6MEMİŞ, Memiş Karadağd. 1902 - ö. 1982Doğum YılıGörüntüle
7Mehmet Emin Erişirgild. 1891 - ö. 07 Şubat 1965Ölüm YılıGörüntüle
8ZAHİDEd. 1911 - ö. 1965Ölüm YılıGörüntüle
9ORUC MEMMEDOVd. 1905 - ö. 1965Ölüm YılıGörüntüle
10YUNİS HÜSEYN OĞLU HASANOVd. 1932 - ö. 1989MeslekGörüntüle
11ZİYADDİN ALİYEVd. 1950 - ö. ?MeslekGörüntüle
12VEHBİ/SOYBAL/ ÂŞIK VEHBİ, Vehbi Soybald. 01.05.1960 - ö. ?MeslekGörüntüle
13HAYDERÎ, Haydard. 1866 - ö. 1923Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14EMİŞ BACI, Emine Atalayd. 1939 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15İLYAS/FAKİR İLYAS, İlyas Yıldırımd. 1925 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ZİYÂ’Î, Hekimoğlu Ali Paşa-zâde İsmail Ziyâeddin Beyd. ? - ö. 1 Mayıs 1775Madde AdıGörüntüle
17ADLÎ, Sultân Bâyezîd-i Velî bin Fâtih Sultân Mehmedd. 3 Aralık 1447 - ö. 26 Mayıs 1512Madde AdıGörüntüle
18YÜMNÎ, Ayas Paşa-zâded. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle