Abdülaziz Halis Çıkıntaş

Hâlis
(d. 1867 / ö. 6 Şubat 1935)
Şair, Yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl Adı Abdülaziz’dir. Şiirlerinde Hâlis mahlasını kullandı. Diyarbakır’da doğdu. Abdülhamid Niyazi Çıkıntaş’ın küçük kardeşidir. Diyarbakır ve İstanbul’daki kesintili öğrenim yıllarının ardından 1890-1909 yılları arasında muhtelif kaza ve sancaklarda nâiplik görevlerinde bulundu. 31 Mart Vak’ası’nı müteakip, Erganimadeni sancağı nâibiyken İttihatçılar tarafından irtica suçlamasıyla önce Rodos’a, ardından Sinop’a sürüldü. 1914’te Birinci Dünya Savaşı nedeniyle çıkarılan genel aftan yararlanarak önce İstanbul’a, sonra Diyarbakır’a gitti. İttihatçıların iktidardan düşmesiyle, abisinin siyasi nüfuzundan yararlanarak sırasıyla Savur, Çermik ve Derik kaymakam vekilliği görevlerine tayin edildi. Malatya Asliye Mahkemesi üyeliği görevinden 1927’de emekli oldu. 6 Şubat 1935'te vefat eden şair, Mardinkapı mezarlığına defnedildi.

HâltercümesindeTürkçe ve Arapçaya hâkim olduğunu, Kürtçeyi ise Türkçeye mealen manzum çeviriler yapacak kadar bildiğini belirten Çıkıntaş, Tuhfetü’l-Kuds adında basılmamış bir eseri bulunduğundan da söz eder. Daha çok hicviyyeleri ile tanınan şairin, şiir ve inşâ alanında takdire şayan bir yeteneğe ve dil becerisine sahip olduğu kaynaklar tarafından aktarılmaktadır (Beysanoğlu 1997: 242). Dîvânçe’si ve Mem u Zîn tercümesi bulunmaktadır. Şevket Beysanoğlu (1997: 242), Çıkıntaş’ın tercümesinin Türkçe’de yapılmış ikinci Mem u Zîn tercümesi olduğunu elindeki kaynaklara dayandırarak belirtir. 131 sahife ve 58 bahisten oluşan tercümenin mukaddimesinde kaynak eserin yazarı, konusu ve tercüme usulü hakkında bilgiler verilmiştir.

Kaynakça

Beysanoğlu, Şevket (2003). Anıtları ve Kitabeleri ile Diyarbakır Tarihi. Diyarbakır: Diyarbakır B.B. Yay.

Beysanoğlu, Şevket (1997). Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları. Ankara: San Matbaası.

Işık, İhsan (2013). Diyarbakır Ansiklopedisi. C. 1. Ankara: Elvan Yayınları.

Işık, İhsan (2006). Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi, C. 3. Ankara: Elvan Yay.

Şanlı, Bilal (2013). Osmanlı Dönemi Diyarbakırlı Divân Şairleri. Yüksek Lisans Tezi. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA KARADENİZ
Yayın Tarihi: 29.03.2019
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Dîvânçe- / --Şiir
Mem u Zîn Tercümesi- / -1906Çeviri
Tuhfetü'l-Kuds- / --Diğer

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Sultan Su Akard. 28 Mart 1947 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2LÜZÛMÎ, Ahmed Efendid. ? - ö. 1878 ds.Doğum YeriGörüntüle
3Enver Atılgand. 13 Ocak 1931 - ö. 25 Ocak 1995Doğum YeriGörüntüle
4BEŞİR ELESGER OĞLUd. 1867 - ö. 1934Doğum YılıGörüntüle
5İsmail Safad. 1867 - ö. 24 Mart 1901Doğum YılıGörüntüle
6Hüseyin Suat Yalçınd. 1284 (1867) - ö. 21 Mart 1942Doğum YılıGörüntüle
7HULUSİ (ŞEYH HULUSİ)d. 1873 - ö. 1935Ölüm YılıGörüntüle
8(MEVLEVİ) MEHMET ABDÜLBAKİd. 1882 - ö. 25.02.1935Ölüm YılıGörüntüle
9RUHULLAH/RUHÎ, Ahmet Rıfkıd. 1884 - ö. 1935Ölüm YılıGörüntüle
10Özcan Ergüderd. 17 Temmuz 1929 - ö. 28 Temmuz 2014MeslekGörüntüle
11Fatma Güreld. 20 Ocak 1946 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Selami Şimşekd. 10 Ocak 1974 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Abdülhak Şinasi Hisard. 14 Mart 1887 - ö. 3 Mayıs 1963Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Teodor Kasapd. 10 Kasım 1835 - ö. 5 Haziran 1897Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Şenay Düdekd. 09 Ağustos 1953 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ÜSTÜN, Abdülaziz/Aziz Üstünd. 1911 - ö. 27-28.07.1978Madde AdıGörüntüle
17HÂLİS, İbrahim Efendid. ? - ö. 1747-48Madde AdıGörüntüle
18HÂLİS, Molla Sâlih, Buharalıd. ? - ö. 1819 ds.Madde AdıGörüntüle