Madde Detay

Mehmed Fevzî, Hamâmî-zâde Hacı Ahmed Efendi'nin oğlu olup 1828 yılında Trabzon'da doğdu. Şükrü-zâde Ali Efendi, Müderris Köle-zâde Süleymân Efendi ve Kara Abalı Süleymân Efendi'den ders aldı. 1850-51'de İstan­bul'a giderek Fatih Medresesi müderris­lerinden Karinâbâdlı Abdurrahmân Efendi'nin derslerine devam etti. Hocasının ısrarı üzerine 1858'de Trabzon'un Soğan Pazarı'ndaki Sakız Ağa Camii'nde vaaz vermeye başladı. 1861'de diploma aldı. 1864'te rüûs sınavına girerek başarı elde etti. İki yıl sonra tekrar Trabzon'a dönerek ticaretle meşgul oldu. Mehmed Fevzî, Trabzon Valisi Es'ad Muhlis Paşa tarafından ilk Trabzon Sal-nâmesinin yazılmasına memur edildi. Daha sonra iki defa Trabzon istinaf Mah­kemesi azalığında bulundu. 1880 yılında Müftü seçildi. Daha sonra Hacca gitti. Mehmed Fevzi'nin ölüm tarihi tespit edilememiştir (Yüksel 1993: 319).

Hilmî, Hammamî-zâde Mehmed Fevzî Efendi ile iki müşterek şiir yazmıştır. Bu şiirlerde Hammamî-zâde Mehmed Fevzî, Trabzon bilginlerinden kabul edilip müderris olarak tanıtılmaktadır (Aksoyak 2001: 328).

Aksoyak, İ. Hakkı (1999). "Müşterek Şiir Söyleme Geleneği". Türklük Bilimi Araştırmaları. (8): 239-254.

Aksoyak, İ. Hakkı (2001). “Ordulu Tıflî Divanında Müşterek Gazeller”. Trabzon ve Çevresi Uluslararası Tarih-Dil-Edebiyat Sempozyumu. Trabzon: Trabzon Valiliği İl Kültür Müd. 305-328.

Albayrak, Hüseyin (2010). Trabzonlu Divan Edebiyatı Şairleri. Trabzon: Trabzon Belediyesi Kültür Yay.

Emîn Hilmî (1293). Dîvân-ı Hilmî-i Trabzonî. İstanbul. 328.

İmamoğlu A. Hilmî (2002). “Trabzonlu Şair Emin Hilmî Efendi”. Trabzon ve Çevresi Uluslararası Tarih-Dil-Edebiyat Sempozyumu. Trabzon: Trabzon Valiliği İl Kültür Müd. 290.

İmamoğlu, Ahmet H. (2002). "Trabzonlu Şair Mehmet Hilmi Efendi”. Trabzon ve Çevresi Uluslar Arası Tarih. Dil. Edebiyat Sempozyumu. Trabzon: Trabzon Valiliği İl Kültür Müd. 281-90.

İmamoğlu, Ahmet Hilmi (2009). Şair-i Mahir Trabzoni Emin Hilmi Efendi: Hayatı. Edebi Kişiliği, Eserleri ve Divanı. Trabzon: Serander.

İsmail Safa (1308). Huzmâ Safa. İstanbul. 23-24.

Özgül, M. Kayahan (2000). Arayışlar Devri Türk Şiiri Antolojisi. Ankara: TDV Yay.

Sungur, Necati (1992). "Trabzonlu Divan Şairleri”. Yedi İklim. 4(31): 20-2.

Yüksel, Murat (1993). Geçmişten Günümüze Trabzon Şairleri. I Osmanlı Dönemi. Trabzon: Yunus Dergisi Yay.

Yüksel, Murat (1993). Geçmişten Günümüze Trabzon Şairleri II. Trabzon: Yunus Dergisi Yay.

Yüksel, Murat (1993). Geçmişten Günümüze Trabzon Şairleri. III Cumhuriyet Dönemi. Trabzon: Yunus Dergisi Yay.

Trabzon Ulemâsından ve Müderrisîn-i Kirâmdan Hammâmî-zâde Mekremetlü Mehmed Fevzî Efendiyle Müştereken Söylenilen Gazeldir.

H Ârızın dâire-i bâg-ı bahâdır güzelim

F Dehenin gonca-ı gülzâr-ı safâdır güzelim

F Zülf-i müşgînini bilmem neye teşbîh etsem

H Anber-i Çîn desem belki hatâdır güzelim

H Kahramânlıkda sana Rüstem-i âlem diyemem

F O da bî-tâb-ı gamın olsa sezâdır güzelim

F Kiprigin ceyş-i saf-ârâ-yı nigâhındır kim

H Çeşmin ol leşkere bir mîr-livâdır güzelim

H Hilmî âşüftedir ey Leylî-i devrân sana

F Âşıkın biri de Fevzî-i gedâdır güzelim

  (Emîn Hilmî (1293). Dîvân-ı Hilmî-i Trabzonî. İstanbul. 136.)

Trabzonlu Şâir Emîn Hilmî ile Müşterek Bir Gazel

Derûn-ı sînemiz halvetgeh-i tanbûrdur sensiz

Tenimde mûlarım ser-rişte-i santûrdur sensiz

Visâl-i bâde-i lalin ile mahmûrdum evvel

Gönül şimdi meded ol neşeden mehcûrdur şimdi

Kanı ol dem emerdim kana kana bal dudağından

Gönül dürci idelden münkatı zenbûrdur sensiz

Eger seyr-i gülistân eylesem kaddin hayâliyle

Gözümden hüsn ü kadd ü serv-kâmet dûrdur sensiz

Ezelden kâm-rân-ı meclis-i vaslın idi Hilmî

Süleymânım henûz Fevzî gibi bir mûrdur sensiz

(İmamoğlu, Ahmet Hilmi (2009). Şair-i Mahir Trabzoni Emin Hilmi Efendi: Hayatı. Edebi Kişiliği, Eserleri ve Divanı. Trabzon: Serander Yay. 35-36.)