NÛRÎ, Şeyh Seyyid Hasan Nurî Efendi

(d. Safer 1029/Ocak/Şubat 1620 - ö. 21 Muharrem 1100/15 Kasım 1688)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Balat şeyhi ismiyle meşhur olan Şeyh Seyyid Hasan Nurî Efendi 1029 Safer/1619-1620 yılı Ocak- Şubat ayında İstanbul’da doğdu. Eyüp türbedarı Abdulhâlık Efendi’nin torunu, Koca Mustafa Paşa Tekyesi şeyhi Seyyid Mehmed Emin Efendi’nin oğludur. Balat’da Ferruh Kethuda Tekyesi şeyhi şair Vahyî ve Mehmed Emin Efendi’nin babasıdır. Hüsn-i hatta sülüs ve nesih yazıya ilgi duyan Hasan Nurî Efendi, babasının arkadaşlarından Yusuf Sinan Efendi’nin oğlu Kadı Abdülkerim Efendi’den hüsnühat dersleri aldı. Müderris olup Koca Mustafa Paşa şeyhi Necmeddin Hasan Efendi’nin kız kardeşiyle evlendi. Hasan Nurî Efendi, babası 1029/1619- 1620 yılında hacda vefat ettiğinde şeyhlik makamına geçen kız kardeşinin oğlu Kirameddin Efendi’ye bağlanarak Halvetîlik yoluna girdi. Aklî ve naklî ilimlerde eğitimini tamamladıktan sonra Şeyh Kirameddin Efendi yerine şeyhlik makamına geçti. 1074/1663-1664 yılında Balat’ta Ferruh Kethuda Tekyesi şeyhi oldu. Bu vazifede iken vebaya yakalandı. 21 Muharrem 1100/15 Kasım 1688 tarihinde yetmiş yaşında iken vefat etti. Vefatına “magni” (1100) kelimesi tarih düşürülmüştür. Kabri Eyüp’te Yavdud denen yerdedir.

Sağlam bir imla ve güzel bir yazıya sahip olduğu, kendi hattıyla birçok eser yazdığı nakledilir. Nûrî mahlasını kullanan Hasan Nurî Efendi’nin güzel ilahileri, hoş sözleri ve tasavvufî şiirleri vardır.

Kaynakça

Aktan, Ali, vd. (hzl.) (1995). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmânî. İstanbul: Sebil Yay.

Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî (Nuhbetu’l-Âsâr Min Fevâ’idi’i-Eş’âr). İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay.

İnce, Adnan (hzl.) (2005). Sâlim Efendi Tezkiretü’ş-Şuarâ. Ankara: AKM Yay.

İpekten, Haluk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KB Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.)(2001). Mehmed Nâil Tuman Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay. 

Özcan, Abdülkadir (hzl.) (1989). Şakaik-ı Nu‘maniye ve Zeyilleri Vekayiü’l-Fudalâ II-III -Şeyhi Mehmed Efendi. İstanbul: Çağrı Yay.

Şemseddin Sami (1996). Kamusu’l-a’lâm. Ankara: Kaşgar Neşriyat.
 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. HÜSEYİN GÖNEL
Yayın Tarihi: 18.12.2014
Güncelleme Tarihi: 26.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Senün esrârını keşf ide bir dil
O dili zü’l-fikâr ile iki dil

Rûy-ı pâkinde ol siyeh hâl
Hîç olmaz söz itmeden hâl

(Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.)(2001). Mehmed Nâil Tuman Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay. 1104.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1HÂLİS, Yûsuf Hâlis Efendid. 1805-06 - ö. 1883Doğum YeriGörüntüle
2Faik Esat (Andelib)d. 1873 - ö. 1902Doğum YeriGörüntüle
3NÂZİKÎ, İstanbulî Mehmed Nâzikî Efendid. ? - ö. 1623Doğum YeriGörüntüle
4HÂFIZ, Postd. 1620? - ö. 1694Doğum YılıGörüntüle
5FÂ'İZÎ, Sa'dî-zâde Mahdûmu Es-Seyyid Abdullah Efendid. 1620-21 - ö. 1667-68Doğum YılıGörüntüle
6TECELLÎ, Abdülkadir Zülfikar Efendid. 1620-21? - ö. 1688-89Doğum YılıGörüntüle
7Şeyh İbrahim-i Gülşenîd. 1598-99 - ö. 1688-89Ölüm YılıGörüntüle
8SÜRÛRÎ, Mustafa Sürûri Efendid. 1618-19 - ö. Aralık-Ocak 1688-89Ölüm YılıGörüntüle
9HÜSÂM, Derviş Hüsâmd. ? - ö. 1688Ölüm YılıGörüntüle
10LA'LÎ/FENAYÎ, Şeyh La'lî Efendid. ? - ö. Mayıs-Haziran 1701MeslekGörüntüle
11NİDÂYÎ, Şeyh Abdullah Efendid. ? - ö. 1760-61MeslekGörüntüle
12RESÎMÂ, Şeyh Ahmed Resîmâ Efendid. ? - ö. 1803-04MeslekGörüntüle
13ŞEYHÎ, Ayaşî-zâde Seyyid Mehmedd. ? - ö. 1670Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ATÂYÎ, Nev‘î-zâded. ? - ö. 1635Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15FEDÂÎ, Fedâî Mehmed Ef.d. ? - ö. 1654Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ERBİL/ERBİLÎ, Mustafa Erbild. 1907 - ö. 1972Madde AdıGörüntüle
17NÂZIM, Ördek-zâde Mustafâ Nâzım Efendid. ? - ö. 1695-96Madde AdıGörüntüle
18ERŞÎ, Hoca Cahân (Yakup)d. 1684-85 - ö. 1755-56Madde AdıGörüntüle