SANCAK, Hasan Sancak

(d. 1951 / ö. -)
âşık, öğretmen
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Hasan Sancak, Samsun’un Tekkeköy ilçesine bağlı Çimenli köyünde 1951’de dünyaya gelmiştir. Aslen Trabzon’un Köprübaşı ilçesindeki Sancaklar sülalesindendir. İlkokulu dördüncü sınıfa kadar köyünde okuyan âşık, dört ve beşinci sınıfı Kubilay İlkokulu’nda bitirir. Akpınar İlköğretmen Okuluna girmeye hak kazanır ve altı yıl burada okur. Öğretmen olarak ilk görev yeri Rize’dir. 1973’te Sevim Hanım ile evlenir. 1974’te Samsun Başköy İlkokulu’na asker öğretmen olarak atanır. 1984’te akıl hastanesine düşer. Hastaneden çıktıktan on yıl sonra Tekkeköy’e bağlı Asarağaç köyünde çalışır, rahatsızlanır ve tekrar tedavi görür. 1994 yılına kadar geçen tedavilerin ardından malulen emekli olur. Sancak, biri erkek ikisi kız olmak üzere üç çocuk babasıdır. Çıraklık vasıflarına uygun çırak bulmanın çok zor olduğunu düşünen âşık, çırağı olarak oğlunu görür. Oğlu Emin Sancak da babası gibi saza gönül vermiş, bu alanda eğitim görmüştür (Kocaman 2011: 221-222; Kayıkçı 2018: 342; Çakır 2019). Saz çalmasını bilen ve bir kısmı “usta malı” olmak üzere kendi şiirlerinden bazılarını da çeşitli şölen ve TV programları gibi toplantılarda seslendirmiştir. Hotey-Der üyesi olan, bir süre de Samsun Büyükşehir Belediyesi Konservatuvarında halk bilimi dersleri veren Tekkeköylü Hasan Sancak’ın 2000’de basılan Küpe adlı bir şiir kitabı vardır. Şu an Samsun Kerimbey’de hızar atölyesi işletmektedir (Kayıkçı 2018: 342; Çakır 2019).

Sancak, şiire taklitle başlar. İlk olarak Abdürrahim Karakoç’un “Hasan’a Mektuplar” adlı eseri, Hasan isminin geçmesiyle dikkatini çeker, onu taklit etmeye başlar. Yoğun olarak şiire yönelmesi ve şiir yazması 1994’te öğretmenlik görevinden malulen emekli edilmesinden sonradır (Kocaman 2011: 221). Sancak, hece ölçüsünün farklı kalıplarıyla farklı şekillerde taşlama türlerinde şiirler yazar. Aşk şiirlerine pek rastlanmaz. Bir gün aşk şiiri yazmaya karar verir fakat aşk şiiri yazamayışı üzerine şiir yazar. Kendini halkın söyleyemediklerini söylemekle yükümlü hisseder. Farklı şiirlere yazdığı nazireleri de mevcuttur. Aynı zamanda etkileyici şekilde, ustaca saz çalan Âşık Sancak, saz çalmayı ilk olarak öğretmen okulundaki zorunlu mandolin dersleri sayesinde öğrenir (Kocaman 2011: 221-222). Sancak mahlasını ustası Âşık Erdemli’den alır. Âşık Erdemli ona bu mahlası vermekle, onu bu geleneğin sancağı tayin eder. Nicel birikim olmadan nitel patlamanın olamayacağını belirten Sancak, bade içmeye inanmaz. Sazın da sözün de doğaçlama olması gerektiğini savunur (Kocaman 2011: 222). Sancak, âşık makamlarının çoğunu bilmez. Âşıklığın temelinin doğaçlama olduğunu ifade eder (Çakır 2019). Şiir meclislerine ve Samsun’daki yerel kanallarda yapılan çeşitli programlara sıklıkla katılan Sancak, irticalen şiirler söyler, yarışmalara katılır. Maksut Koca, Âşık Erdemli, Mürsel Sinan ve Şeref Taşlıova ve bunlar gibi halkın dertlerini dile getiren tüm âşıklara saygı duyar, benimser. Sancak şiirlerinde güncel olaylara, halkın sorunlarına, şikâyetlerine, sosyal ve kültürel hadiselere yer verir, böylece çok yönlü ve dinleyiciye farklı ufuklar açacak şiirler yazar ve söyler (Kocaman 2011: 222; Çakır 2019). Ona göre âşıklık gönül işidir. Âşığın bu işten herhangi bir maddi talebi yoktur, saz çalıp şiir söylemekten de yorulmaz (Kocaman 2011: 222). Hece ölçüsü ve sade dille, genelde taşlama türünde irticalen söyler. Elektronik ortamda sesli ve görüntülü kayıtları mevcuttur.

Kaynakça

Hasan Sancak, 1951 Samsun Terme doğumlu, emekli öğretmen. [6 Ağustos 2019 tarihinde Emine Çakır ile yapılan görüşme kaydından alınmıştır].

Kayıkçı, Ali (2018). Samsunlu Şairler ve Yazarlar Ansiklopedisi. Samsun: Ht Matbaa.

Kocaman, Burcu (2011). “Hasan Sancak”. Sazın ve Sözün Sultanları. C. VII. Ed. Fatma Ahsen Turan, Ö. Ünalan. Ankara: Gazi Kitabevi.  221-231.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. EMİNE ÇAKIR
Yayın Tarihi: 21.08.2019
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Melek Çed. 01 Ocak 1966 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Abdullah Neyzar Karahand. 23 Ekim 1939 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Behiç Akd. 01 Ocak 1956 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4DERMANÎ, Ahmet Bitekerd. 01.03.1951 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Ulviye Alpayd. 27 Haziran 1951 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6FERRUZÎ, Feramuz Yünald. 1951 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Şükrü Gümüşd. 1948 - ö. 28 Ağustos 1984MeslekGörüntüle
8TURAN/ÂMÂ TURAN, Turan Karakaşd. 04.02.1940 - ö. ?MeslekGörüntüle
9SÜLEYMAN, Süleyman Demird. 1936 - ö. ?MeslekGörüntüle
10FATMA/BATUR/FATMA BEHİCE, Fatma Behice Baturd. 1911 - ö. 30.05.1987Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11METİNÎ, Ali Metind. 1926/1930? - ö. 2006Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12OZAN BABA, Ali Malkoçoğlud. 03.05.1942 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13BAYLİ TEKEd. 1953 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14İBRAHİM KADİRNİYAd. 1973 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15YILDIRIM, Mevlüt Yıldırımd. 1896 - ö. 04.04.1954Madde AdıGörüntüle