Madde Detay
ABDî, Abdullah Ertem
ABDÎ
(d. 1916 / ö. 22.05.2001)
âşık, doktor
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Abdullah Ertem, Malatya’nın Darende ilçesinin Balaban beldesinde (Gerimter Nahiyesi) Dişçi Ahmet Ertem ile Sıdıka Hanım'ın çocuğu olarak 1916 yılında doğdu. Babası Ahmet Ertem Gerimter Bucağının Ağalı mahallesinden İsmail Efendinin oğludur (Şentürk-Gülseren 1990: 34). 1885 yılında doğmuş olan Ahmet Ertem 1947 yılında Ankara’da vefat etmiş olup ‘âşık tarzı’ şiirler yazmış bir şairdir. Abdullah Ertem; babasını, Kurtuluş Savaşına katıldığı için ancak yedi yaşında görebilmiştir. Babasının memuriyeti dolayısıyla ilköğrenimini sırasıyla Gürün, Sivas ve İstanbul’da; ortaöğrenimini Tokat’ta tamamlar. 1937 yılında Ankara Erkek Lisesinden mezun olur. Diş hekimi olmak istemesine rağmen babasının isteği üzerine tıbbiyeyi seçer. 1941 yılında İstanbul Tıp fakültesini bitirdi. Gülhane Hastanesinde intani hastalıkları uzmanlık ihtisasını yapar. İç hastalıkları uzmanı olarak Darende’de ve Adana’da çalışır. En son Adana Millî Eğitim Tabipliği'nden 1978 yılında emekliye ayrılır. Çok yönlü ilgi ve uğraşıları olan Ertem, liseyi bitirdikten sonra PTT memurluğu yapar. Hekimliğinin dışında dişçilik, fotoğrafçılık, demircilik, elektrikçilik ve hatta tıbbî aletler yapmak gibi meşgaleler edinir. Doğduğu köydeki Balaban İçmecesini keşfeder. Bugüne kadar binlerce insanın şifa bulmasına vesile olan İçmecenin ülke genelinde adının duyulmasını sağlar. "22 Mayıs 2001 tarihinde Adana’da 85 yaşında vefat eder. 23 Mayıs 2001 tarihinde ise Adana Asrî mezarlıkta toprağa verildi" (Gülseren-Keyhıdır 1990: 134).
Daha ilkokul sıralarındayken şiir yazmaya başlayan Ertem; anneden, babadan ve dahi köyünden, memleketinden ayrı büyüdüğü için ilk şiirlerinde ‘özlem’ temasını öne çıkarır. Lise yıllarında yazdığı şiirler dönemin edebiyat dergilerinde (Ülkü Mecmuası) yayımlandı. Şair, hayat felsefesini ‘sevgi’ üzerine kurdu. Çoğunlukla şiirlerinde insan, doğa, vatan ve Allah sevgisini işledi. Şiirlerinde Yunus Emre, Mevlana hatta Fuzûli en çok da Karacaoğlan esin kaynağı oldu. Şiirlerinde aruzu kullandığı görülse de genellikle hece ölçüsüyle yazdı. Cinasları, mecazları, kafiye ve redifleri yerinde ve başarıyla kullandı. Halkın diline yakın değil bizzat halkın diliyle yazdı. Şiirleri ‘Şair Tabipler’ kitabında yer aldı (Kurdoğlu 1967: 196).
İlk şiir kitabı Sarı Çiçekten Bir Demet adıyla 1978 yılında yayımlandı. 1984 yılında Türk Çocuğuna Atatürk ve Vatan Şiirleri yayımlandı. 1988 yılında son şiir kitabı Damla Damla yayımlandı (Şentürk-Gülseren 1990: 34). Şiir dışında mahallî inceleme yazıları yazdı. Bu incelemeleri mahallî dergilerde (Beşbelde, Tohma) yayımlandı. Darende tarihi üzerine uzun bir çalışması oldu ancak bunu sağlığında yayımlatamadı.
Kaynakça
Gülseren, Cemil (2002). Aramızdan Ayrılışının 1. Yıldönümünde Araştırmacı-Şair-Tabib Abdullah Ertem. Malatya: Darende Haber.
Gülseren, Mehmet, Hilmi Keyhıdır ( 2012). Darendeli Şair-Yazar ve Sanatçılar. Ankara: Tutkun Ofset Matbaacılık.
Kurdoğlu, Veli Behçet (1967). Şair Tabibler. İstanbul: Baha Matbaası.
Şentürk, Ahmet, Mehmet Gülseren (1990). Malatyalı Şairler Antolojisi. Malatya: Yenimalatya Gazetesi.
Ulu, Şükrü Erdoğan (1950). Darende Şairleri Antolojisi. Ankara: Güney Matbaacılık ve Gazetecilik.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. CEMİL GÜLSERENYayın Tarihi: 11.11.2019Güncelleme Tarihi: 05.12.2020
Yayın Tarihi: 11.11.2019Güncelleme Tarihi: 05.12.2020
Güncelleme Tarihi: 05.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Sarı Çiçekten Bir Demet | Gürkan Matbaası / Adana | 1978 | Şiir |
Türk Çocuğuna Atatürk ve Vatan Şiirleri | Yel Matbaası / Adana | 1984 | Şiir |
Damla Damla | Karşıyaka Endüstri Meslek Lisesi Matbaası / Adana | 1988 | Şiir |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | NÂMIK MEHMED PAŞA, Darendeli | d. 1731-32 - ö. 26 Ağustos 1783 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Bülent Parlak | d. 5 Ekim 1979 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | HIDIR KOLUAÇIK | d. 1919 - ö. 2004 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | BOYACI, Ali Rıza Gözütok | d. 1916 - ö. 1996 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Aziz Nesin | d. 1916 - ö. 5 Temmuz 1995 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Sabahattin Ergi | d. 23 Temmuz 1916 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | BOYACI, Ali Rıza Gözütok | d. 1916 - ö. 1996 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Aziz Nesin | d. 1916 - ö. 5 Temmuz 1995 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Sabahattin Ergi | d. 23 Temmuz 1916 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | BOYACI, Ali Rıza Gözütok | d. 1916 - ö. 1996 | Meslek | Görüntüle |
11 | Aziz Nesin | d. 1916 - ö. 5 Temmuz 1995 | Meslek | Görüntüle |
12 | Sabahattin Ergi | d. 23 Temmuz 1916 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | BOYACI, Ali Rıza Gözütok | d. 1916 - ö. 1996 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Aziz Nesin | d. 1916 - ö. 5 Temmuz 1995 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Sabahattin Ergi | d. 23 Temmuz 1916 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | BOYACI, Ali Rıza Gözütok | d. 1916 - ö. 1996 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Aziz Nesin | d. 1916 - ö. 5 Temmuz 1995 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | Sabahattin Ergi | d. 23 Temmuz 1916 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |