Madde Detay
Abdülkadir Paksoy
(A. Kadir)
(d. 10 Mayıs 1954 / ö. -)
Şair, Öğretmen
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Malatya’nın Darende ilçesinde doğdu. Çiftçilik yapan, işçi ve çerçi olarak çalışan Mustafa Hilmi Paksoy ile ev hanımı Zeynep Hanım’ın oğludur. 1966’da Sakarya İlkokulu’nu, 1969’da Darende Ortaokulu’nu ve 1972 yılında Osmaniye Lisesi’ni bitiren Paksoy, 1979 yılında Gazi Eğitim Enstitüsü, Sosyal Bilimler Bölümü’nden ve 1991 yılında Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü’nden mezun oldu.
1976'da memur olarak girdiği Ankara Belediyesi’nde iki yıl çalışan Paksoy, 1979'da İzmit'te öğretmenlik görevine başladı. 1983'te İstanbul’a, Halkalı Taştepe Ortaokulu’na atandı. Öğretmenliğinin yanı sıra bir süre İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne devam etti. Iğdır, Taşburun Köy okulu öğretmenliğine atanınca hukuk öğrenimini bıraktı. 2002'de Ankara Çankaya Lisesi tarih öğretmenliğinden emekli oldu.
1987’de bir grup genç ozanla birlikte Yeni Şiir dergisini çıkardı. 16 sayı yayımlanan bu dergiyi kapatarak ürünlerini 1990’da Ümit Sarıaslan’la birlikte çıkardıkları Anadolu Ekini dergisinde yayımlamaya başladı. Anadolu Ekini, Ocak 2001’e dek aralıklarla 40 sayı yayımlandı. 2005 sonunda tek başına çıkarmaya başladığı Tan Edebiyat dergisini ise ancak 6 sayı yayımlayabildi. “Barış” adlı şiiriyle 1986 yılında TMMOB Özel Ödülü’nü, Usulca adlı kitabıyla 1992 yılında Kıyı dergisince düzenlenen “Nabi Üçüncüoğlu Şiir Ödülü”nü, “Troyalı Körpe Kiraz Dalı” şiiriyle 1993’te Yarımca Kültür Festivali Şiir Dalı birincilik Ödülü’nü, “Ankara” adlı şiiriyle 1996’da Ankara Üniversitesi’nin 50. Yılı için düzenlenen edebiyat ödüllerinde mansiyon ödülü aldı. Öte Beri adlı şiir kitabıyla 2000 yılında Şevket Aysan Şiir Ödüllerinde övgüye değer bulundu.
Şiirlerinde "A. Kadir" imzasını da kullanan Abdülkadir Paksoy; Türkiye Yazarlar Sendikası, Edebiyatçılar Derneği, BESAM ve Sanat Kurulu üyesidir.
İlk şiirleri 1977 yılında Ankara’da çıkan Gerçek dergisinde yayımlanan Abdülkadir Paksoy, daha sonraki yıllarda şiirlerini ve yazılarını Yeni Şiir, Anadolu Ekini, abece, Milliyet Sanat, Güney Rüzgârı, Tan Edebiyat gibi dergilerde yayımladı. Güneş Batarken adlı şiir kitabında yer alan şiirlerinin bir bölümü 1989'da Çekçe’ye tercüme edilen Paksoy’un Hacı Bektaş Destanı kitabında yer alan şiirlerinden bir tanesi Ekrem Ataer tarafından bestelendi.
Edebiyata başladığı ilk yıllardan itibaren Toplumcu Gerçekçilik akımı çizgisinde eserler veren Paksoy, şiirlerinde toplumcu ve lirik bir dil kullandı. Edebiyatın insanla insan arasında bir köprü olduğuna inanan şair, şiirinde kullandığı dil ve üslup ile bu anlayışını pratikte de ortaya koyma gayreti göstermiştir. Bu durumu “Ama köprülerimiz güzel olmalı. Güzellik yetmez, sağlam olmalı; yıkılmamalı bir sel suyuyla, depremle. Köprülerimiz köprü olmalı…/Hele hele olmayacak yerlere köprü kurulmamalı; boğazların güzelliğini, kentlerin estetiğini demirle, betonla bozmamalı.” mısraları ile dile getiren Paksoy'un şiirlerinde toplumcu gerçekçi anlayışın etkisiyle, tabiat ve insan, ideoloji ile birlikte harmanlanarak verilir. Bununla birlikte mesleğinin etkisiyle Paksoy'un şiirlerinde zaman zaman tarih ve tarihin gerçekliğine dair göndermelere de rastlanırken kimi zaman tarihi gerçekliklerin kullanılarak günümüz hadiselerinin kastedildiği de görülür. Ömrünün büyük bir kısmını Ankara'da geçiren Paksoy'un şiirlerinde tarihiyle, tabiatıyla, insanıyla, "bozkır kenti" olarak tabir ettiği Ankara, geniş bir yer tutar.
Kaynakça
Işık, İhsan (2004). “Paksoy, Abdülkadir”. Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi. C. 3. Ankara: Elvan Yay. 1487-1488.
https://www.siir.gen.tr/siir/a/a_kadir_paksoy/a_kadir_paksoy.htm [Erişim Tarihi: 18.04.2019]
http://sukrukirkagac.blogspot.com/2016/02/abdulkadir-paksoy.html [Erişim Tarihi: 18.04.2019]
https://sozsanatcilari.blogspot.com/2014/04/a-kadir-paksoy.html [Erişim Tarihi: 07.05.2019]
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET ONUR HASDEDEOĞLUYayın Tarihi: 15.05.2019Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Yayın Tarihi: 15.05.2019Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Ayrılığın ve Ölümün Dışında | Yeditepe Yayınları / İstanbul | 1984 | Şiir |
Güneş Batarken | Ayko Yayınları / Ankara | 1986 | Şiir |
Yenigün Aryası | Yeni Şiir / Ankara | 1988 | Şiir |
Şiirler | Aygül Matbaası / Ankara | 1989 | Şiir |
Hacı Bektaş Destanı | Anadolu Ekini Yayınları / Ankara | 1992 | Şiir |
Usulca | Anadolu Ekini Yayınları / Ankara | 1992 | Şiir |
Kadir Bey Tarihi | Prospero Yayınları / Ankara | 1994 | Şiir |
Yaralı Temmuz | Ardıç Yayınları / Ankara | 1995 | Şiir |
Başak ve Asma Ankara Güzellemesi | E Yayınları / İstanbul | 1996 | Şiir |
Pireotu (yazılar) | Karşı Yayınları / Ankara | 1996 | Deneme |
Tarihin Talihsizliği | Ürün Yayınları / Ankara | 1997 | İnceleme |
İki Bulut Yardan Aşağı | Akşam Sanat Okulu Matbaası / Ankara | 1998 | Şiir |
Dizelerden Denizlere | Kültür Bakanlığı Yayınları / Ankara | 1999 | Diğer |
Öte-Beri | Anadolu Ekini Yayınları / Ankara | 2000 | Şiir |
Anadolu Anadolu | Kültür Bakanlığı Yayınları / Ankara | 2001 | Gezi Yazısı |
Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi | OKYAY Yayınları / Ankara | 2002 | Diğer |
Tetik ve Kalem | Etikus Yayınları / İstanbul | 2003 | Şiir |
Tan Ağrısı | Tan Edebiyat Yayınları / Ankara | 2005 | Şiir |
İnsana İnan | Tan Edebiyat Yayınları / Ankara | 2008 | Şiir |
Ankara Aydınlığı | Tan Edebiyat Yayınları / Ankara | 2008 | Şiir |
Ulus Devlet ve Tarih Eğitimi | Öğretmen Dünyası Yayınları / Ankara | 2009 | İnceleme |
Tut Elinden Aydınlığın | Tan Edebiyat Yayınları / Ankara | 2011 | Şiir |
Şiirin Kıyılarında | Tan Edebiyat Yayınları / Ankara | 2013 | Şiir |
Complainte Amoureuse (Acı Türküsü Seven Kadının) | Tan Edebiyat Yayınları / Ankara | 2014 | Şiir |
Gelirse Beklediğimi Söyleyin | Tan Edebiyat Yayınları / Ankara | 2015 | Şiir |
Bozkır Gemisi (Ankara Şiirleri) | Tan Edebiyat Yayınları / Ankara | 2016 | Şiir |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Derviş Şentekin | d. 1966 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | AHMET ERTEM | d. 1895 - ö. 1947 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | SEFİLÎ, Ali Asgar Berktaş | d. 1933 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | KADİR, Kadir Cingöz | d. 21.02.1954 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | İMAMÎ, Ahmet İmami | d. 1954 - ö. 28.02.2012 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | ŞAH HAYDARİ KERRAR, Haydar Birgör | d. 18.06.1954 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Hüseyin Alemdar | d. 01 Mart 1962 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
8 | Buğra Giritlioğlu | d. 1 Nisan 1971 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
9 | Semih Çelenk | d. 27 Eylül 1965 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
10 | Meliha Avni Sözen | d. 1905 - ö. 29 Mart 1993 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | Murat Akalın | d. 10 Nisan 1974 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | Cahit Sıtkı Tarancı | d. 2 Ekim 1910 - ö. 12 Ekim 1956 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | KARAVELLİ KADİR, Kadir İsmayılov | d. 1893 - ö. 1982 | Madde Adı | Görüntüle |
14 | NECÎBÂ (NECÎB), Eşref-zâde Seyyid Hacı Abdülkadir Necîb Efendi | d. 1703-04 - ö. 30 Ocak 1788 | Madde Adı | Görüntüle |
15 | Abdülkadir Noyan | d. 1886 - ö. 1977 | Madde Adı | Görüntüle |